سفر رئیسجمهور ایران به پکن برای شرکت در اجلاس شانگهای، در شرایطی انجام میشود که روابط تهران و چین به سطحی استراتژیک رسیده است. استیون کوک، ستوننویس نشریه فارین پالسی، معتقد است که چین به دلیل وابستگی به ۱۳ درصد از نفت وارداتی خود از ایران، به ثبات این کشور نیاز دارد. این وابستگی، همراه با توافق ۲۵ ساله همکاریهای جامع امضا شده در سال ۲۰۲۱، تهران را به شریکی کلیدی برای پکن تبدیل کرده است.
توافق جامع همکاری ایران و چین، که شامل سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری پکن در زیرساختها، انرژی و حوزههای امنیتی ایران است، محور اصلی روابط دو کشور را تشکیل میدهد. کوک تأکید میکند که یک ایران ضعیف از نظر اقتصادی و راهبردی به ضرر چین است، زیرا هرگونه اختلال در جریان نفت ایران میتواند اقتصاد این کشور را تحت تأثیر قرار دهد.
سفر پزشکیان ممکن است به امضای توافقهای جدید در حوزههای دفاعی، مانند پدافند هوایی یا موشکی، منجر شود. چنین پیشرفتی نشاندهنده ورود چین به بازی امنیتی خاورمیانه است، چیزی که غرب، بهویژه آمریکا، سالها از آن بیم داشته است. این همکاری میتواند توازن قدرت منطقهای را به چالش بکشد.
آمریکا با اقداماتی مانند عملیات مشترک علیه تأسیسات هستهای ایران، تلاش کرده نظم منطقهای خود را حفظ کند. اما تقویت روابط ایران و چین، بهویژه از طریق سرمایهگذاریهای کلان و همکاریهای نظامی، میتواند این نظم را تهدید کند. کوک معتقد است که چین، برخلاف سیاست سنتی بیطرفی، آماده است تا برای حمایت از ایران هزینه کند.