وضعیت کنونی بازار مسکن ناشی از ترکیب چند عامل از جمله افزایش شدید قیمتها در سالهای اخیر، کاهش قدرت خرید خانوارها و نبود تسهیلات کارآمد برای خانهدار شدن اقشار متوسط و ضعیف است. در نتیجه، بسیاری از خریداران بالقوه از بازار خارج شدهاند و معاملات به سمت رکود کامل حرکت کرده است.
با این حال، برخی تحلیلگران بر این باورند که ادامه رکود میتواند زمینهساز کاهش نسبی قیمت مسکن در هفتهها و ماههای آینده شود. کاهش تقاضا، فشار عرضهکنندگان برای فروش و دشواری در نقدشوندگی املاک، عواملی هستند که احتمال افت نسبی قیمتها را تقویت میکنند. همین مسئله موجب شده بخشی از جامعه، به ویژه خانهاولیها، امیدوار به ایجاد فرصتی تازه برای ورود به بازار باشند.
با وجود این امیدواری، بسیاری از کارشناسان هشدار میدهند که کاهش احتمالی قیمتها ممکن است مقطعی و محدود باشد و بهتنهایی منجر به حل بحران دسترسی به مسکن نشود. عوامل بنیادینی همچون تورم عمومی، رشد هزینههای ساخت و ضعف سیاستگذاری مسکن همچنان پابرجاست. بنابراین اگرچه اقشار مختلف جامعه چشمانتظار کاهش نرخ مسکن هستند، اما این انتظار بدون اصلاحات ساختاری و برنامهریزی بلندمدت بعید است به نتیجهای پایدار بینجامد.
پس از جنگ ۱۲ روزه، گمانهزنیهایی درباره کاهش قیمت مسکن در سطح شهر تهران میان عموم شکل گرفت. بسیاری معتقد بودند که بازار مسکن در سراشیبی قرار گرفته و قیمت مسکن ریزش خواهد کرد. برخی مشاوران املاک سطح شهر نیز از کاهش قیمت مسکن تا ۳۰ درصد خبر میدادند.
با این حال، داوود بیگینژاد، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک معتقد است، کاهش قیمت مسکن در سطح شهر تهران واقعیت ندارد. بیگینژاد در گفتوگویی وضعیت بازار و قیمت مسکن در سطح شهر تهران را بررسی کرده است.
بازار مسکن که طی سالهای گذشته در وضعیت رکودی قرار گرفته بود، با جنگ ۱۲ روزه به خواب عمیقی فرو رفت. پس از آتشبس، گزارشهایی درباره کاهش قیمت مسکن در سطح شهر تهران مطرح شد و بررسیهای میدانی نیز نشان داد که در برخی از مناطق لوکسنشین، قیمت خانه تا ۳۰ درصد ریزش داشته است.
با این حال، این کاهش قیمت در همه مناطق پایتخت عمومیت نداشت و معاملات در برخی از محلهها همچنان با قیمتهای قبلی انجام میشد. با این همه، روند واقعی بازار مسکن بعد از جنگ ایران و اسرائیل چگونه بوده است؟ داوود بیگینژاد، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک در گفتوگویی به بررسی این موضوع پرداخت است.
بیگینژاد درباره وضعیت بازار مسکن اظهار کرد: «از آنجا که اقتصاد مسکن، یک اقتصاد پیشران به شمار میرود، به حرکت درآمدن آن موجب میشود بسیاری از بخشهای دیگر اقتصاد نیز تحت تاثیر قرار گیرند.»
او در ادامه اضافه کرد: «بخش عمده سرمایههای مردم در کشور ما در بازار مسکن متمرکز است؛ بنابراین، تخریب این بازار به نوعی
باعث خوشحالی کسانی میشود که میخواهند القا کنند که اقتصاد مسکن ما ضعیف است.»
نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک ادامه داد: «بنابراین، ما ریزشهای قیمتی گسترده در بازار مسکن نداشتهایم و قیمتها در اکثر مناطق، جز برخی از منطقهها، از ثبات نسبی برخوردار بودهاند.»
بیگینژاد درباره گمانهزنیها مبنی بر کاهش قیمت مسکن بیان کرد: «به بیان دیگر، کاهش قیمت مسکن در سطح شهر تهران نادرست است. اما ممکن است در برخی مناطق، برخی سازندگان یا مالکان به دلیل نیاز مالی حاضر شوند ملک خود را زیر قیمت عرضه کنند؛ اما این موضوع به معنای کاهش کلی قیمتها در سطح شهر نیست.»
نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک بیان کرد: «در حقیقت سازندگان تمایلی به کاهش قیمتها ندارند و بازار مسکن صرفا راکد شده، اما ارزان نشده است. بنابراین، قیمت تمامشده ملک تعیینکننده وضعیت قیمتها در بازار مسکن است.»
بیگینژاد توضیح داد: «برای مثال، ممکن است یک فروشنده به دلیل نیاز مالی ناگزیر باشد ملکی را درصدی ارزانتر بفروشد؛ اما این اتفاق در همه دورهها وجود داشته و منحصر به امروز نیست.»
این مقام صنفی با تاکید بر اینکه کاهش قیمتی در بازار رخ نداده، اظهار کرد: «ما رکود را تجربه کردهایم، اما آنچه رخ داده عمیقتر شدن رکود بوده است؛ نه کاهش قیمتها.
بیگینژاد در پایان توضیح داد: «هیچ سازندهای حاضر نخواهد شد ملکی را با قیمتی پایینتر از قیمت تمامشده که شامل قیمت زمین و هزینه ساخت است عرضه کند.»