بی‌اشتهایی زمانی رخ می‌دهد که احساس سیری می‌کنید یا تمایلی به غذا خوردن ندارید. این وضعیت ممکن است باعث شود:
علل احتمالی متعددی برای بی‌اشتهایی وجود دارد. این مشکل می‌تواند به‌صورت ناگهانی یا به تدریج در طولانی مدت رخ دهد. بی‌اشتهایی معمولاً زمانی نگران کننده است که بیش از یک هفته ادامه یابد. بی‌اشتهایی ممکن است با علائم دیگری همراه باشد، مانند:
بله. برخی زنان باردار ممکن است اشتهایی برای غذا خوردن نداشته باشند. خوب است بدانید که عوامل زیادی می‌توانند باعث این موضوع شوند. برای مثال، حالت تهوع و فضای اشغال شده توسط جنین دو دلیل اصلی هستند که ممکن است باعث شوند احساس گرسنگی نکنید اما به یاد داشته باشید که هر فرد و هر مرحله از بارداری متفاوت است. برای اطلاعات بیشتر درباره اینکه چرا ممکن است در سه ماهه‌های مختلف بارداری بی‌اشتهایی را تجربه کنید، ادامه مطلب را بخوانید.
بی‌اشتهایی می‌تواند جزء علائم بارداری باشد اما چندان شایع نیست. در ادامه، علت بی‌اشتهایی در بارداری را توضیح می‌دهیم.
یکی از سوالات رایج زنان باردار این است که بی اشتهایی در بارداری از کی شروع میشه؟ در پاسخ باید گفت، بی‌اشتهایی در بارداری یا تمایل شدید به برخی غذاها در سه ماهه اول شایع است. بی‌اشتهایی اغلب همراه با تهوع صبحگاهی دیده می‌شود و حالت تهوع و استفراغ حدود ۷۰ درصد از زنان باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
افزایش هورمون‌های بارداری، از جمله استروژن و hCG نیز در افزایش تهوع و حساسیت به بوها نقش دارند و در عین حال اشتها را کاهش می‌دهند. ممکن است حتی طعم فلزی در دهان خود احساس کنید.
بیشتر بخوانید: تغذیه ماه اول بارداری - چه بخوریم تا جنین سالم، باهوش و زیبا شود؟
در ادامه چند نکته برای دریافت مواد مغذی مورد نیاز شما و جنین در صورتی که در سه ماهه اول بارداری بی‌اشتها هستید، آورده شده است.
مایعات بنوشید: اطمینان از مصرف کافی مایعات در بارداری بسیار مهم است. سعی کنید روزانه حدود ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید. اگر حالت تهوع دارید، آب گرم با لیمو، زنجبیل یا چای زنجبیل می‌توانند جایگزین‌های خوبی برای آب ساده باشند. با این حال، همیشه قبل از مصرف هر نوع دمنوش گیاهی یا نوشیدنی دیگر با پزشک خود مشورت کنید زیرا برخی از آن‌ها در دوران بارداری ممنوع هستند.
زیاده‌روی نکنید: احتمالاً بدن شما در دوران بارداری هر دو ساعت یک بار سیگنال‌های گرسنگی ارسال می‌کند. به جای اینکه خود را مجبور کنید مقدار زیادی غذا بخورید، تعداد وعده‌های خود را بیشتر و مقدار غذایی که می‌خورید را کمتر کنید.
غذاهای سبک بخورید: باوجود بی اشتهایی در بارداری، ممکن است در زمان‌هایی از روز احساس گرسنگی کنید. در چنین زمان‌هایی تا جایی که می‌توانید پروتئین و کربوهیدرات‌های پیچیده مصرف کنید زیرا قند خون شما را ثابت نگه می‌دارد و برای مدت طولانی‌تری احساس سیری می‌کنید. برای مثال به عنوان میان‌وعده می‌توانید موز را با یک قاشق ماست یونانی بخورید.
از مصرف غذاهای تند خودداری کنید: از خوردن فست فود در بارداری یا هر نوع غذای تند و چرب بپرهیزید.
ویتامین‌های مورد نیاز دوران بارداری را فراموش نکنید: با پزشک مشورت کنید تا مکمل‌های ضروری دوران بارداری را برای شما تجویز کند و به‌طور مرتب از آن استفاده کنید.
سه ماهه دوم بارداری به عنوان بهترین دوره بارداری شناخته می‌شود زیرا معمولاً حالت تهوع در این زمان کاهش می‌یابد اما همچنان ممکن است بی‌اشتها باشید. هورمون‌های بارداری می‌توانند سرعت حرکت غذا در دستگاه گوارش را کاهش دهند و این موضوع می‌تواند از علل بی‌اشتهایی در بارداری باشد. همچنین از اواخر سه ماهه دوم، احساس سیری و تنگی نفس بلافاصله پس از غذا خوردن به دلیل رشد جنین و رحم شایع است و این موضوع بر اشتهای شما تاثیر می‌گذارد.
وقتی معده‌تان آرام‌تر شد و اشتهایتان به حالت عادی بازگشت، زمان خوبی است که روی دریافت کافی مهم‌ترین مواد مغذی که در جدول زیر ذکر کرده‌ایم، تمرکز کنید.
|
مواد مغذی |
مقدار مورد نیاز روزانه |
|
کلسیم |
1200 میلی گرم |
|
پروتئین |
حداقل 75 گرم |
|
فولیک اسید |
400 تا 600 میکرو گرم |
|
امگا 3 |
200 تا 300 میلی گرم |
اگر در سه ماهه سوم بارداری اشتها ندارید، هورمون‌های بارداری و بیزاری غذایی همچنان می‌توانند موثر باشند. همچنین با بزرگ شدن شکم، معده شما به سمت بالا و داخل شکم فشار داده می‌شود. به همین دلیل معمولاً زودتر احساس سیری می‌کنید چون فضای کمتری برای غذا وجود دارد. البته به‌خاطر داشته باشید که بی‌اشتهایی در سه ماهه سوم بارداری کمتر است.
تمام کارهایی که پیش‌تر برای 12 هفته اول بارداری ذکر کردیم را در این زمان هم انجام دهید. همچنین مصرف غذاهای سرشار از فیبر را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا از یبوست بارداری جلوگیری شود. همچنین پس از مشورت با متخصص تغذیه، می‌توانید غذاهایی که حاوی چربی‌های سالم هستند را به برنامه غذایی خود بیفزایید زیرا کالری بیشتری در حجم کمتر فراهم می‌کنند.
بی‌اشتهایی در بارداری معمولاً در سه ماهه دوم، خود به خود کاهش می‌یابد و از بین می‌رود اما ممکن است در سه ماهه سوم بارداری بازگردد زیرا جنین در حال رشد است و به معده فشار وارد می‌کند.
از نظر علمی، هیچ شواهد معتبری وجود ندارد که ارتباطی بین بی‌اشتهایی یا گرسنگی شدید در بارداری و جنسیت جنین را تایید کند. متخصصان تاکید می‌کنند که جنسیت جنین هیچ علامت فیزیکی خاصی مانند تغییر در اشتها ایجاد نمی‌کند.
ادعاهایی که درباره ارتباط بی‌اشتهایی در بارداری و تعیین جنسیت جنین مطرح می‌شود، نسبی و بدون پشتوانه علمی هستند. تنها روش مطمئن برای تعیین جنسیت جنین، انجام سونوگرافی است. علت بی‌اشتهایی در بارداری، تغییرات هورمونی، حالت تهوع یا فشار جنین بر معده (به‌ویژه در سه ماهه سوم) است و هیچ ارتباطی به پسر یا دختر بودن جنین ندارد.
همان‌طور که در مقاله علائم صد در صد جنین پسر توضیح دادیم، برخی افراد گمان می‌کنند در بارداری پسر، تهوع کمتر و ویار غذاهای ترش و شور بیشتر است. با این وجود، تهوع بارداری و بی‌اشتهایی در بارداری ارتباطی با جنسیت جنین ندارد و ناشی از تغییرات هورمونی است.
بیشتر بخوانید: علائم بارداری پسر در هفته ۷ چیست؟ از هفته اول تا هفتم
علائم بارداری از جمله بی‌اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ در بارداری دو قلو معمولاً شدیدتر است زیرا سطوح بالاتر هورمون‌ها مانند پروژسترون می‌تواند این علائم را در سه ماهه اول تشدید کند، در حالی که در مراحل بعدی، فشار دو جنین بر معده و اندام‌های داخلی باعث زود سیر شدن و احساس تنگی نفس پس از غذا خوردن می‌شود. برای مدیریت این شرایط پیشنهاد می‌کنیم با پزشک متخصص مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: مشکلات بارداری دوقلو، توصیه‌ها و هشدارها!
غذا نخوردن و بی اشتهایی در بارداری با عوارضی همراه است. برای مثال کاهش وزن مادر، وزن کم جنین هنگام تولد و عملکرد ذهنی ضعیف‌تر نوزاد از جمله عوارض احتمالی بی اشتهایی شدید مادر در دوران بارداری است. زنان بارداری که بی اشتهایی مزمن دارند، در معرض خطر کم خونی، ناهنجاری‌های رشد جنین و زایمان زودرس قرار دارند.
اگر گاهی اشتها ندارید یا نسبت به برخی غذاها میلتان را از دست می‌دهید، معمولاً جای نگرانی نیست، به شرطی که به‌طور روزانه مواد مغذی کافی دریافت کنید. برای مثال، اگر وعده‌های غذایی مقوی را به‌طور منظم مصرف می‌کنید و افزایش وزن شما متناسب با رشد جنین است، بی‌اشتهایی نباید نگرانی ایجاد کند.
همچنین، برخی زنان باردار ممکن است نسبت به بعضی غذاها، از جمله غذاهایی با بوی تند و گوشت، بی‌اشتها شوند. با این حال، این موضوع نسبتاً رایج است و معمولاً جای نگرانی ندارد اما اگر به‌طور مرتب وعده‌های غذایی را حذف می‌کنید یا بی‌اشتهایی شما در بارداری بیش از یک روز طول می‌کشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا اقدامات لازم انجام شود. فراموش نکنید دریافت مواد مغذی کافی برای حمایت از سلامت شما و جنین در حال رشدتان بسیار مهم است.
با اینکه غذا نخوردن در بارداری با عوارضی همراه است، برخی مواد غذایی برای شما و جنین مفید است و مواد مغذی مورد نیازتان را تامین می‌کند. حتی می‌توان گفت برخی از آن‌ها اشتهاآور هستند و باعث افزایش اشتهای شما در طول دوران بارداری می‌شوند. مواد غذایی که در ادامه ذکر می‌کنیم حجم کمی دارند و سیر کننده‌اند.
میان‌وعده‌های سرشار از پروتئین مانند تخم مرغ آب‌پز، ماست یونانی، مرغ یا بوقلمون پخته شده، انتخاب‌های بسیار خوبی هستند.
سبزیجات سرشار از فیبر نیز انتخاب مناسبی برای بی اشتهایی در بارداری محسوب می‌شود. می‌توانید سیب زمینی شیرین، لوبیای سبز، هویج کوچک (بخارپز یا خام) را به رژیم غذایی خود بیفزایید.
انواع توت تازه، میوه خشک و جو دو سر نیز برای درمان بی اشتهایی در بارداری مفید است.
در دوران بارداری به خصوص سه ماهه اول که حالت تهوع و بی اشتهایی شدیدتر است، بسیاری از زنان باردار به خوردن مواد غذایی سرد مانند محصولات لبنی (شیر و ماست) یا بستنی تمایل بیشتری دارند. پس از اطمینان یافتن از ایمنی این محصولات، می‌توانید آن‌ها را به رژیم غذایی خود بیفزایید.
مصرف غلات در بارداری مانند کینوا، برنج قهوه‌ای، پاستا و ماکارانی نیز برای افزایش اشتها مفید است.
سعی کنید سوپ را به رژیم غذایی خود اضافه کنید زیرا سرشار از مواد مغذی است.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی در دوران بارداری، هفته به هفته
بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa) یک اختلال جدی و تهدیدکننده زندگی است که به صورت الگوی نامنظم غذا خوردن بروز می‌کند. این اختلال با ماهیتی مزمن و الگوی عودکننده یا فروکش‌کننده مشخص می‌شود و شیوع بیشتری در زنان در سنین باروری دارد. حدود ۰٫۳ تا ۱ درصد زنان بی اشتهایی عصبی دارند که با محدودیت دریافت کالری، کاهش وزن، ترس شدید از افزایش وزن و اختلال در تصویر بدنی مشخص می‌شود.
نقل قول از:
Anorexia nervosa affects pregnancy and neonatal outcomes through low calorie intake, nutritional and vitamin deficiencies, stress, fasting, low body mass, and poor placentation and uteroplacental function.
ترجمه:
بی‌اشتهایی عصبی از طریق دریافت کم کالری، کمبودهای تغذیه‌ای، استرس، روزه‌داری، توده بدنی پایین و عملکرد ضعیف جفت و رحم بر نتایج بارداری و نوزاد تاثیر می‌گذارد.
اگر پیش از بارداری، بی‌اشتهایی عصبی داشته‌اید یا گمان می‌کنید در طول بارداری دچار این حالت شده‌اید باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
بی‌اشتهایی در بارداری، به‌ویژه در سه ماهه اول، شایع است که عمدتاً به دلیل نوسانات هورمونی و تغییرات فیزیکی بدن رخ می‌دهد. بی‌اشتهایی در بارداری و بی اشتهایی عصبی می‌تواند عوارضی مانند کاهش وزن مادر و وزن کم نوزاد را به دنبال داشته باشد. برای مدیریت این وضعیت، راهکارهایی چون مصرف مایعات کافی، تقسیم وعده‌های غذایی و انتخاب غذاهای سبک و مغذی توصیه می‌شود.
