خوزستان به عنوان قلب تپنده اقتصاد ایران، با داشتن سهمی حدود ۱۵ درصدی در تولید ناخالص داخلی کشور، نقشی بیبدیل در حیات اقتصادی ایران ایفا میکند.با این وجود، چالشهای زیرساختی مزمن، به ویژه در حوزه انرژی، این پتانسیل عظیم را با تهدیدهای جدی مواجه کرده و زنگ خطری برای کل اقتصاد کشور به صدا درآورده است.
استان خوزستان با تکیه بر منابع عظیم نفت و گاز، صنایع گسترده پتروشیمی و فولاد، و ظرفیتهای کمنظیر کشاورزی، همواره یکی از پایههای اصلی اقتصاد ملی بوده است.این استان به تنهایی بخش قابل توجهی از درآمدهای ارزی کشور را تامین میکند و پس از تهران، رتبه دوم تولید ناخالص داخلی را در میان استانهای کشور به خود اختصاص داده است.با این حال، تناقض عمیقی میان این جایگاه استراتژیک و سطح توسعهیافتگی زیرساختهای آن به چشم میخورد؛ مشکلی که دیگر نمیتوان آن را یک مسئله محلی دانست.
تکرار قطعی برق و ناترازی انرژی در سالهای اخیر، به پاشنه آشیل صنایع مادر این استان تبدیل شده است. قطعی برق در صنایع نفت و پتروشیمی، به معنای کاهش مستقیم تولید و در نتیجه، افت درآمدهای ملی است. به گفته فعالان صنعتی، ناپایداری شبکه برق باعث کاهش تولید اسمی صنایع تا ۶۰ درصد شده و برخی واحدهای بزرگ مانند فولاد خوزستان را با زیانهای هنگفت مواجه کرده است.این چالشها نه تنها سرمایهگذاریهای جدید را با تردید روبرو میکند، بلکه طرحهای توسعهای موجود را نیز متوقف کرده است.
علاوه بر بخش صنعت، کشاورزی خوزستان نیز که قطب تولید محصولاتی استراتژیک مانند گندم به شمار میرود، از این ضعف زیرساختی آسیب جدی دیده است.وقفه در پمپاژ آب به دلیل قطعی برق، منجر به خشک شدن مزارع و کاهش بازدهی محصولات کشاورزی شده و امنیت غذایی کشور را تحت تاثیر قرار داده است.
کارشناسان اقتصادی تاکید دارند که نگاه به مشکلات خوزستان باید از سطح منطقهای فراتر رفته و در مقیاس ملی بازنگری شود. سرمایهگذاری در زیرساختهای حیاتی این استان، به ویژه در بخش انرژی، نه تنها یک انتخاب، بلکه یک ضرورت انکارناپذیر برای تضمین ثبات و رشد اقتصادی پایدار ایران است.ضعیف شدن خوزستان به منزله تضعیف کل اقتصاد ایران است و نادیده گرفتن این واقعیت، هزینههایی به مراتب سنگینتر از هزینه توسعه زیرساختها بر کشور تحمیل خواهد کرد. در شرایطی که کشور به دنبال جهش اقتصادی است، غفلت از موتور محرکهای به نام خوزستان، مسیر توسعه ملی را ناهموارتر از همیشه خواهد ساخت.