خبرگزاری‌های منطقه گزارش دادند که رژیم صهیونیستی تأیید نهایی برای گسترش شهرک‌های غیرقانونی در کرانه باختری اشغالی را صادر کرده است؛ طرحی که به گفته کارشناسان، نقض تمامیت ارضی کشور فلسطین است. بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی صیهونیست‌ها که در ۱۴ آگوست این طرح را اعلام کرده بود، این تصمیم را «تاریخی» خواند و آن را پاسخی به کشورهای غربی دانست که طی هفته‌های اخیر اعلام کرده‌اند قصد دارند کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند.
نقض حاکمیت فلسطین و قوانین بین‌الملل
طرح توسعه شهرک در منطقه E۱، یک زمین باز فلسطینی در قدس شرقی، بیش از دو دهه مطرح بوده، اما تحت فشار دولت‌های پیشین ایالات متحده متوقف شده بود. شهرک‌سازی اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی طبق قوانین بین‌المللی غیرقانونی محسوب می‌شود. اهمیت موقعیت E۱ در این بوده که یکی از آخرین پیوندهای جغرافیایی میان شهرهای اصلی کرانه باختری یعنی رام‌الله در شمال و بیت‌لحم در جنوب محسوب می‌شود. این دو شهر تنها ۲۲ کیلومتر فاصله دارند، اما فلسطینی‌ها برای سفر میان آنها مجبورند مسیر طولانی‌تری را طی کرده و از چندین ایست بازرسی اشغالگران عبور کنند. حامیان فلسطین امیدوار بودند این منطقه بتواند حلقه اتصال مستقیم میان دو شهر باشد.
گسترش شهرک‌های اسرائیلی با افزایش چشمگیر حملات شهرک‌نشینان به فلسطینی‌ها، اخراج فلسطینیان از شهرها و روستاهایشان، عملیات‌های نظامی اسرائیل و ایست‌های بازرسی که آزادی رفت‌وآمد را بشدت محدود می‌کنند، همزمان بوده است.
خیز اشغالگران برای پاکسازی نژادی غزه
در آن سوی سرزمین‌های اشغالی، مقام‌های صهیونیست در روز چهارشنبه اعلام کردند ارتش این رژیم در حال پیشبرد برنامه‌هایی برای تصرف شهر غزه است. همزمان، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم پیشنهاد آتش‌بس حماس را بررسی می‌کند؛ پیشنهادی که ممکن است خشم اشغالگران افراطی‌تر کابینه او را برانگیزد اما در عین حال، احتمالاً آزادی امن شماری از اسیران صهیونیست را تضمین کند.
یک مقام ارتش اسرائیل اظهار کرد نیروها به حومه شهر غزه رسیده‌اند. روز چهارشنبه، اسرائیل کاتس، وزیر جنگ رژیم اشغالگر نیز اعلام کرد که او با بسیج شمار بیشتری از نیروهای ذخیره و تمدید خدمت دیگران برای جنگ در غزه موافقت کرده است. او خطاب به نیروهای ارتش اسرائیل گفت: «به شما دستور می‌دهم از همه ابزارها و تمام قدرت برای ضربه‌زدن به دشمن تا زمان تسلیم‌شدنش استفاده کنید.» این اقدام پس از نزدیک به دو سال جنگ اسرائیل علیه فلسطینیان غزه صورت می‌گیرد؛ جنگی که تقریباً نوار غزه را با خاک یکسان کرده و مردم آن را به قحطی کشانده است. همچنین با نزدیک شدن جنگ به سومین سال خود، آمار تلفات همچنان رو به افزایش است. از آغاز جنگ تاکنون، بیش از ۶۰ هزار فلسطینی در غزه به شهادت رسیده‌اند.
با این حال، طرح آتش‌بس ۶۰ روزه که اوایل همین هفته ارائه و از سوی حماس تأیید شد، می‌تواند این عملیات را متوقف کند. موجی از مخالفت‌های تندروها در کابینه نتانیاهو نشان داد که او در برابر چالشی جدی قرار دارد؛ چراکه اجرای چنین توافقی به معنای عقب‌نشینی از طرح اعلام‌شده‌اش برای اعزام ارتش اسرائیل به شهر غزه خواهد بود؛ دست‌کم در کوتاه‌مدت. با این حال، به اعتراف مقام‌هایی که از جزئیات آن مطلع شده‌اند، مفاد آن مشابه شرایطی است که اسرائیل پیش‌تر پذیرفته بود.
رو شدن بلوف نتانیاهو در مذاکرات آتش‌بس
برخی از اعضای ائتلاف حاکم اسرائیل با رد طرح مبادله اسرا، تأکید کرده‌اند که چنین توافقی به معنای تقویت حماس خواهد بود، در حالی که نتانیاهو هنوز موضع رسمی خود را در این باره اعلام نکرده است. بر اساس این پیشنهاد که با میانجیگری قطر و مصر مطرح شده و حماس روز دوشنبه اعلام کرد آن را پذیرفته، بخشی از اسرای باقیمانده صهیونیست در غزه در برابر آزادی شماری از اسرای فلسطینی آزاد می‌شوند.
موشه سعده، نماینده حزب لیکود در گفت‌وگو با شبکه ۱۴ اسرائیل این توافق را حماقت اخلاقی و خطای استراتژیک خواند و گفت: «در نهایت این توافق به تقویت حماس منجر خواهد شد.»
این توافق «توافقی جزئی» به شمار می‌رود، زیرا مسائل اصلی میان دو طرف را حل‌وفصل نمی‌کند. این طرح نه آزادی همه اسیران را تضمین می‌کند و نه به پایان جنگ می‌انجامد، هرچند در مرحله بعدی می‌تواند به این موضوعات بپردازد. حماس اعلام کرده حاضر است همه اسرا را تنها در صورت پایان جنگ آزاد کند. اما تاکنون شرایط نتانیاهو برای این کار، از جمله خلع سلاح کامل حماس را نپذیرفته است. تحلیلگران می‌گویند همین شکاف عمیق میان دو طرف نشان می‌دهد که دستیابی به توافقی جزئی واقع‌بینانه‌تر از یک توافق جامع است.
ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی گفت که نتانیاهو اختیاری برای حرکت به سمت توافق جزئی ندارد. بزالل اسموتریچ هم این طرح را رد کرد و گفت: «توقف در میانه راه با توافقی ناقص که نیمی از اسیران را آزاد می‌کند و می‌تواند به توقف جنگ در وضعیتی شبیه شکست منجر شود، خیانت است.»
شکاف در سرزمین های اشغالی
همچنین اعتراضات بزرگ این هفته در سرزمین‌های اشغالی که صدها هزار صهیونیست در آن حضور داشتند، شکاف عمیق میان بخش بزرگی از اسرائیلی‌ها و کابینه نامحبوب نتانیاهو را آشکارتر ساخت. این تظاهرات با عنوان همبستگی با خانواده‌های اسرای صهیونیست و فراخوانی برای توقف جنگ و بازگرداندن اسرا معرفی شده بود. بسیاری از کسب‌وکارها در اعتصاب عمومی مشارکت کرده و گروه‌های فعالان و حامیان آنها بزرگراه‌های اصلی را مسدود کردند. ده‌ها نفر نیز بازداشت شدند.
حضور گسترده معترضان در تل‌آویو نشان داد فشار بر نتانیاهو افزایش یافته است؛ نخست‌وزیری که طی دو سال گذشته و در میانه نسل‌کشی رو به گسترش اسرائیل در غزه، عملاً نسبت به افکار عمومی بی‌تفاوت بوده است. افکار عمومی صهیونیست‌ها خصوصاً بر سر اهداف اعلام‌شده کابینه این رژیم در غزه دچار اختلاف است؛ شکست حماس به عنوان نیرویی نظامی و حاکمیتی و آزادی حدود ۵۰ اسیر باقیمانده که اسرائیل معتقد است حدود ۲۰ نفر از آنها زنده هستند.
بسیاری از کارشناسان می‌گویند که این دو هدف به صورت همزمان و در عمل، ناسازگار و غیرقابل تحقق هستند؛ زیرا تنها راه عملی آزادی اسرا مذاکره بر سر آتش‌بس و توافق با حماس است؛ درحالی‌که این گروه آزادی اسیران را پایان جنگ و نسل‌کشی مشروط کرده است. یوهانان پلزنر، رئیس اندیشکده‌ای صهیونیستی گفت: «هرچه نتانیاهو نامحبوب‌تر می‌شود، برای ماندن در قدرت بیشتر به حمایت اعضای تندرو کابینه‌اش نیازمند می‌شود؛ کسانی که سرسختانه با پایان جنگ مخالفند». او افزود: «برای نتانیاهو، که طبق نظرسنجی‌های متعدد ائتلافش در صورت برگزاری انتخابات امروز رأی نمی‌آورد، اهمیت اعتراضات کمتر از وزن معادلات درون‌ائتلافی است.»
پلزنر گفت: «تلاش برای تحقق همزمان هر دو هدف، پس از نزدیک به دو سال از حمله اکتبر، دیگر منطقی نیست.» او افزود که ممکن است تحقق اهداف جنگ ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد، اما بازگرداندن اسیران تا یک زمانی امکان خواهد داشت.
بسیاری از اسرائیلی‌ها بیم دارند که در صورت پیشروی ارتش در غزه، جان صهیونیست‌های در بند اسارت به خطر بیفتد. روز چهارشنبه، خانواده‌های اسرا خواستار دیدار با وزیر جنگ و ژنرال ایال زمیر، رئیس ستاد ارتش شدند. نماینده خانواده‌های اسرا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تصویب برنامه‌ها برای اشغال غزه، در حالی که توافقی روی میز برای تأیید نتانیاهو قرار دارد، به معنای نابودکردن آن و خنجری بر قلب خانواده‌ها و جامعه اسرائیل است.» در ادامه بیانیه آمده است: «همه می‌دانند شرایط برای توافق آماده است و این در دستان شماست.»
این پیام مستقیماً خطاب به نتانیاهو بود.
آهارون حالیوا، رئیس سابق اطلاعات نظامی اسرائیل که به دلیل قصور در پیش‌بینی و جلوگیری از عملیات ۷ اکتبر حماس استعفا داد، در فایل‌های صوتی که اخیراً افشا شدند، اعتراف کرد که هدف جنگ غزه نه نجات اسرای صهیونیست، بلکه قتل‌عام و کشتن هرتعداد فلسطینی است. او گفت شهادت ۶۰ هزار فلسطینی برای رژیم اشغالگر ضروری بوده و برای نسل‌های آینده صهیونیست‌ها واجب است. او افزود: «برای هر اسرائیلی که در ۷ اکتبر کشته شد، باید ۵۰ فلسطینی بمیرند». او در بیانیه‌ای صحت اظهارات را تأیید کرد. او همچنین در همان فایل، رهبران سیاسی از جمله نتانیاهو را به دلیل امتناع از استعفا، مقصر شکست دانست.
