به گزارش همشهری آنلاین، گونه سیریمِیس لِلونِنسیس (Syriemys lelunensis) که بهتازگی با کمک دانشگاه سائوپائولو نامگذاری شده، وابسته به اوایل دوره ائوسین بوده و نزدیک به ۵۰ میلیون سال پیش میزیسته است. این کشف شامل یک قالب داخلی حفظشده از صدف لاکپشت و همچنین بخشهایی از صدف شکمی، لگن و پاهای عقبی میشود. این لاکپشت، نخستین گونه مهرهدار فسیلی جدیدی است که از سوریه توصیف شده است. نتایج این پژوهش در مجله Papers in Palaeontology منتشر شده است.
لاک بیضی و حفظشدهی این لاکپشت فسیلی، ۵۳ سانتیمتر طول و ۴۴ سانتیمتر عرض دارد. وفا عدل الحلبی، دیرینشناس سوری-برزیلی و نویسنده اول این پژوهش از دانشگاه سائوپائولو، توضیح میدهد: «۱۳ سال، قطعات استخوانی وابسته به دوره ائوسین پس از کشف در سال ۲۰۱۰ در جریان یک انفجار در معدن الزریفه نزدیک شهر عفرین، در دفتر اداره کل زمینشناسی و منابع معدنی حلب نگهداری میشدند. اکنون با همکاری همکارانی از برزیل، سوریه، آلمان، لبنان و کانادا، این حیوان به شکل علمی توصیف شده است.»
سنجش سن برپایه صدفهای ریز موجود در سنگ
این لاکپشت نخستین و تنها گونه مهرهدار فسیلی جدید توصیفشده از سوریه است. افزون بر این، این کشف قدیمیترین مدرک مربوط به استِرئوگِنیینی (Stereogenyini)؛ شاخه منقرضشدهای از کنارگردنسانیان را تأیید میکند که منشاء آنها میتواند به بیش از ۱۰ میلیون سال پیش بازگردد.
مجموعه کشفشده شامل یک قالب داخلی کامل از لاک، چندین استخوان از صدف شکمی، استخوانهای لگن و اندامهای عقبی میشود که پارهای از آنها در قالب نیز قرار دارند. افزون بر این، روزنداران ریز از سنگ پیرامون فسیل استخراج شدند. الحلبی اضافه میکند: «این پیشزیاگان صدفدار در سنجش سن فسیل لاکپشت نقش بسیار مهمی داشتند.»
وفا عدل الحلبی در حال بررسی گونه جدید لاکپشت
دکتر گابریل اِس. فریرا از مرکز سِنکِنبرِگ برای تکامل انسانی و محیطزیست دیرینه در دانشگاه توبینگن توضیح میدهد: «امروزه همه اعضای خانواده کنارگردنسانیان نیمهآبزی و در آبهای شیرین زندگی میکنند. اما استِرئوگِنییینیهای اکنون منقرضشده نیز در زیستگاههای آب شور زندگی میکردند. بنابراین فسیلهای آنها در سراسر جهان یافت میشود: در آمریکای جنوبی، آمریکای شمالی، کارائیب، آفریقا و شرق آسیا.»
سوریه کنونی در طول دوره کرتاسه تا اواخر میوسن کامل زیر آب بوده، یعنی از ۱۴۵ میلیون تا حدود ۵.۳ میلیون سال پیش. با توجه به این گذشته دریایی گسترده، فریرا تعجب نمیکند که لاکپشت دریایی آنجا پیدا شده باشد. او میگوید: «با این حال، کشف سیریمِیس لِلُونِنسیس اکنون یک موقعیت جغرافیایی جدید به پراکندگی استِرئوگِنییینی اضافه میکند و شواهد روشنی از احتمال منشاء این گروه از لاکپشتهای دریایی در منطقه مدیترانه وجود دارد.»
پروفسور مَکس لانگِر، نویسنده ارشد و سرپرست PaleoLab در دانشگاه برزیل، تأکید میکند: «وضعیت کنونی سوریه بسیار پیچیده است و در مواجهه با فجایعی که آنجا رخ میدهد، صحبت درباره فسیلها کمابیش غیرواقعی به نظر میرسد. اما در عین حال، انتشار این کشف پتانسیل این کشور و این واقعیت که علم هنوز آنجا زنده است را نشان میدهد.»
تیم پژوهشی قصد دارند کارشان را با مجموعهای از مقالات با نام «بازگرداندن زمان از دسترفته در سوریه» ادامه دهند. این مجموعه برپایهی موادی است که الحلبی خود در محل مشاهده و مستندسازی کرده است. فریرا در پایان میگوید: «نام این مجموعه نه تنها به گذشته زمینشناسی کشور، بلکه به زمانی اشاره میکند که علم در سوریه در رکود کامل بوده است.»
منبع: عصر ایران