به گزارش ایسنا، ماموران پلیس در جنوب برزیل صحنه‌ای خارق‌العاده را ثبت کردند که در آن هزاران گربه‌ماهی خرزنبور شروع به بالا رفتن از یک آبشار کردند و این اولین مورد ثبت‌شده از این گونه بود که این رفتار را از خود نشان می‌داد.

به نقل از آی‌ای، در نوامبر 2024، افسران پلیس نظامی محیط زیست شاهد یک رویداد خارق‌العاده در رودخانه آکیدائونا(Aquidauana) بودند، جایی که هزاران گربه‌ماهی خرزنبور سعی کردند از آبشارهایی به ارتفاع چهار متر بالا بروند.

این منظره غیرمعمول در همان آغاز فصل بارندگی رخ داد و به سرعت به عنوان یک پدیده طبیعی نادر شناخته شد. ظرف یک هفته، تیمی از دانشمندان برزیلی برای مستندسازی و مطالعه دقیق‌تر این منظره به آنجا رسیدند. تحقیقات میدانی آنها نشان داد که گربه‌ماهی‌ها از یک ضرباهنگ روزانه پیروی می‌کنند، بدین ترتیب که در گرم‌ترین ساعات بعد از ظهر زیر سنگ‌ها و برکه‌های سایه‌دار پنهان می‌شوند و سپس هنگام غروب برای شروع صعود خود بیرون می‌آیند.

این رفتار که برای اولین بار توسط دوربین ثبت شده است، سوالات جدیدی را در مورد سازگاری و استراتژی‌های بقای این گونه مطرح کرده است.

استفاده گربه‌ماهی‌ها از باله‌ها و مکش برای بالا رفتن از سنگ‌های لغزنده

این پدیده برای اولین بار در مطالعه‌ای که در مجله زیست‌شناسی ماهی‌ها(Fish Biology) منتشر شد، مستند شده بود. در این مطالعه، چگونگی بالا رفتن گربه‌ماهی‌های خرزنبور از آبشارها در گروه‌های غیرمعمول بزرگ شرح داده شده بود.

محققان نه تنها نادر بودن این رویداد را تأیید کردند، بلکه مکانیسم پشت آن را نیز بررسی کردند. آنها مشاهده کردند که ماهی‌ها جفت باله‌های خود را در حالی که از دم و حرکات جانبی خود برای حرکت به جلو در خلاف جهت جریان آب استفاده می‌کنند، باز می‌کنند. دانشمندان معتقدند که این تکنیک با مکانیسمی شبیه به مکش تقویت می‌شود که به گربه‌ماهی‌ها کمک می‌کند تا به سطوح سنگی صاف و لغزنده بچسبند و بالا رفتن را ممکن سازند.

محققان می‌افزایند که این یافته‌ها بینش نادری در مورد گربه‌ماهی خرزنبور که رنگی نارنجی و سیاه دارند، ارائه می‌دهد، گونه‌ای که به دلیل کمیابی و ترجیح آن به زندگی در رودخانه‌های پُرجریان که مطالعه دقیق را چالش برانگیز می‌کنند، به خوبی شناخته نشده است.

گفتنی است که در طول همین مشاهده، دانشمندان همچنین سه گونه ماهی دیگر را که در کنار گربه‌ماهی‌ها تلاش به بالا رفتن می‌کردند، ثبت کردند که نشان می‌دهد این رفتار ممکن است منحصر به یک گونه واحد نباشد.

رفتار نادر گربه‌ماهی‌ها مرتبط با فصل تخم‌ریزی

دانشمندان هنوز در مورد اینکه چرا گربه‌ماهی خرزنبور اقدام به این صعود کرده است، گیج هستند، اگرچه یک نظریه به مهاجرت به بالادست برای تولید مثل اشاره دارد.

مشاهدات نشان داد که هم ماهی‌های نر و هم ماهی‌های ماده در میان این صعودکننده‌ها وجود دارند که بیشتر آنها بالغ هستند و زمان آن همزمان با شروع فصل بارندگی بود، دوره‌ای که بسیاری از ماهی‌های دیگر در رودخانه سفرهای تخم‌ریزی خود را آغاز می‌کنند.

محققان در مقاله خود خاطرنشان می‌کنند که این کشف فراتر از تصاویر قابل توجه از گربه‌ماهی‌ها در حال بالا رفتن از آبشارها، اهمیت حفاظت از محیط زیست را نشان می‌دهد و بینش جدیدی در مورد رفتار این گونه و شرایط اکولوژیکی که به آن وابسته است، ارائه می‌دهد. با این حال، درک کامل مکانیسم‌های بالا رفتن گربه‌ماهی‌ها و الگوهای مهاجرت گسترده‌تر آن نیاز به مطالعه بیشتر دارد.

نویسندگان این مطالعه همچنین تأکید می‌کنند که رفتارهایی مانند بالا رفتن از آبشار ممکن است به ویژه در برابر فشارهای محیطی، از جمله تکه‌تکه شدن زیستگاه و سدسازی رودخانه آسیب‌پذیر باشند.

محققان با مستندسازی این حرکات نادر در طبیعت استدلال می‌کنند که حفاظت از سیستم‌های رودخانه‌ای و مسیرهای مهاجرت برای حفاظت از گونه‌هایی مانند گربه‌ماهی خرزنبور بسیار حیاتی‌تر شده است.