قیمت دلار در بازار سیاه امروز، یکشنبه ۲۶ مرداد ۱۴۰۴، همچنان به عنوان یکی از شاخص‌های حساس اقتصادی کشور در کانون توجه فعالان بازار، مردم و کارشناسان اقتصادی قرار دارد. بازار سیاه ارز، که اغلب با عنوان "بازار آزاد غیررسمی" نیز شناخته می‌شود، نقش بسیار مهمی در تعیین نرخ واقعی دلار ایفا می‌کند؛ نرخی که بر بسیاری از معاملات، قیمت کالاها و روان جامعه اثر مستقیم دارد.
در شرایطی که بازار رسمی ارز شامل نرخ صرافی‌های بانکی، سامانه نیما و مرکز مبادله ارز و طلا، چارچوب‌های مشخصی دارد، بازار سیاه به دلیل نبود نظارت دقیق و نوسانات سریع، محل فعالیت معامله‌گران فردایی و خریداران نقدی است که به دنبال سودآوری سریع یا حفظ ارزش سرمایه خود هستند.
نوسانات قیمت دلار در بازار سیاه به عوامل متعددی بستگی دارد، که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
وضعیت سیاسی داخلی و بین‌المللی
هرگونه خبر درباره مذاکرات هسته‌ای، تحریم‌ها یا تغییر دولت‌ها بلافاصله بر قیمت دلار در بازار آزاد تأثیر می‌گذارد.
عرضه و تقاضای لحظه‌ای
کمبود اسکناس فیزیکی دلار در بازار یا افزایش تقاضا از سوی مردم، صراف‌ها یا تاجران می‌تواند موجب افزایش شدید قیمت شود.
سیاست‌های ارزی بانک مرکزی
اقداماتی نظیر تزریق ارز به بازار یا محدودیت‌های جدید ارزی باعث کنترل یا تحریک بازار سیاه می‌شود.
نرخ تورم داخلی و انتظارات تورمی
وقتی مردم احساس کنند ارزش ریال کاهش می‌یابد، برای حفظ سرمایه خود به خرید دلار روی می‌آورند که باعث رشد قیمت در بازار غیررسمی می‌شود.
در بسیاری از روزها، نرخ دلار در بازار سیاه بالاتر از نرخ رسمی است، زیرا این بازار تحت تاثیر عرضه و تقاضای آزاد قرار دارد و ریسک بیشتری نیز در آن وجود دارد. برای مثال، اگر امروز در سامانه رسمی دلار با قیمت ۵۰,۰۰۰ تومان معامله شود، در بازار سیاه ممکن است نرخ به ۵۲,۰۰۰ یا حتی بالاتر برسد.
مزایا:
شاخص دقیق‌تری از واقعیت اقتصادی کشور ارائه می‌دهد
بازتاب‌دهنده انتظارات مردم از آینده اقتصادی است
مرجع تصمیم‌گیری برای فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران است
معایب:
فاقد شفافیت و کنترل نظارتی است
بستری برای فعالیت‌های غیرقانونی و سفته‌بازی
می‌تواند به بی‌ثباتی بیشتر در بازار ارز دامن بزند
پیش‌بینی قیمت دلار در بازار سیاه
پیش‌بینی قیمت دلار در بازار سیاه نیازمند تحلیل فنی، روانی و بنیادی است. اگر تنش‌های سیاسی افزایش یابد یا نرخ تورم کنترل نشود، احتمال افزایش نرخ وجود دارد. از سوی دیگر، در صورت باز شدن مسیر مذاکرات بین‌المللی یا ورود منابع ارزی به کشور، ممکن است شاهد کاهش قیمت باشیم.
جمع‌بندی
قیمت دلار در بازار سیاه به عنوان نبض اقتصاد غیررسمی ایران، اهمیت فراوانی دارد. هرچند معامله در این بازار با ریسک و تبعات قانونی همراه است، اما به دلیل نیاز بازار و نبود دسترسی کافی به منابع رسمی، همچنان فعال و تأثیرگذار باقی مانده است. رصد این نرخ برای تحلیل‌گران اقتصادی، واردکنندگان، صادرکنندگان و حتی مردم عادی، یکی از شاخص‌های حیاتی جهت تصمیم‌گیری‌های مالی روزمره محسوب می‌شود.
