به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، یک سامانه درمانی نوین که در دانشکده مهندسی دانشگاه کلمبیا توسعه یافته است، از باکتری‌های مهندسی‌شده برای انتقال مستقیم ویروس انکولیتیک (ویروس کشنده سلول‌های سرطانی) به درون تومورهای جامد استفاده می‌کند. این روش، ویروس را از سیستم ایمنی بدن پنهان کرده و در عین حال توانایی طبیعی باکتری برای هدف‌گیری تومورها و قابلیت ویروس برای آلوده‌سازی و نابودی سلول‌های سرطانی را ترکیب می‌کند.

این پلتفرم که CAPPSID (مخفف فعالیت هماهنگ پروکاریوت و پیکورناویروس برای انتقال ایمن داخل‌سلولی) نام دارد، در آزمایشگاه «تال دانیو» در دانشگاه کلمبیا و با همکاری ویروس‌شناس برجسته «چارلز ام. رایس» در دانشگاه راکفلر توسعه یافته است. این روش در مدل‌های موشی آزمایش شده و نمونه‌ای نادر از سامانه‌های زیست‌مهندسی به شمار می‌آید که به‌طور هماهنگ از سازوکارهای باکتریایی و ویروسی در یک راهبرد درمانی استفاده می‌کند.

ویروس‌های انکولیتیک می‌توانند به‌طور انتخابی در سلول‌های سرطانی تکثیر شوند و آن‌ها را از بین ببرند. اما ایمنی پیشین بدن علیه این ویروس‌ها می‌تواند مانع رسیدن آن‌ها به تومور شود. برای رفع این مشکل، تیم تحقیقاتی از سالمونلا تایفی‌موریوم، باکتری‌ای که به‌طور طبیعی به‌سوی تومورها جذب می‌شود، به‌عنوان حامل استفاده کرد.

این باکتری محیط کم‌اکسیژن و غنی از مواد مغذی داخل تومور را جست‌وجو می‌کند و پس از ورود، سلول‌های سرطانی را آلوده کرده و RNA ویروسی را مستقیماً درون آن‌ها آزاد می‌کند. پنهان‌سازی ویروس در درون باکتری‌ها باعث شد که ویروس بتواند از شناسایی توسط پادتن‌های در گردش خون بگریزد.

برای اطمینان از محدود ماندن ویروس در بافت تومور، محققان از سازوکاری وابسته استفاده کردند. ویروس مهندسی‌شده تنها در صورتی می‌تواند تکامل یافته و گسترش یابد که پروتئازی ویژه توسط باکتری تولید شود. از آنجا که باکتری‌ها فقط در تومور مستقر می‌شوند، تولید پروتئاز – و در نتیجه توانایی ویروس برای تکثیر – به همان محل محدود می‌شود.

این لایه کنترلی خطر گسترش ویروس در بافت‌های سالم را کاهش می‌دهد. همچنین تجزیه باکتری‌ها به آزادسازی ژنوم ویروسی در سلول‌های سرطانی کمک می‌کند و به ویروس اجازه می‌دهد در محل تومور گسترش یابد و اثر درمانی خود را تقویت کند.

پژوهشگران در حال گسترش این سامانه برای طیف وسیع‌تری از انواع تومورها و بارهای ویروسی هستند. همچنین مطالعات جاری، ترکیب این روش با سایر گونه‌های باکتری که ایمنی آن‌ها در کارآزمایی‌های بالینی تأیید شده را بررسی می‌کند.

سامانه CAPPSID تاکنون در مدل‌های موشی مورد ارزیابی قرار گرفته و هنوز بر روی انسان آزمایش نشده است. با این حال، تیم پژوهشی اقدامات لازم برای حرکت به‌سوی استفاده بالینی را آغاز کرده و یک ثبت اختراع (WO2024254419A2) نیز در ارتباط با این کار به ثبت رسانده است.