به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، طبق آخرین اعلام رسمی، درآمد صادراتی مس ایران در سال ۱۴۰۲ از ۳.۵ میلیارد دلار فراتر رفت و هدف‌گذاری برای دستیابی به ۴ میلیارد دلار صادرات تا پایان ۱۴۰۴ انجام شده است. ایران با در اختیار داشتن ۳۴ میلیون تن ذخیره قطعی فلز مس و بیش از ۲.۶ میلیارد تن ذخایر محتمل کانسنگ، در جایگاه هفتم جهانی قرار دارد. این ذخایر، هم‌وزن ظرفیت‌های نفتی، می‌توانند منابع ارزی پایدار و تحریم‌ناپذیری را برای کشور فراهم کنند.
مس در برابر نفت؛ مزیت‌ها و فرصت‌ها:
مس، برخلاف نفت که بازار آن با نوسانات شدید و تهدید جایگزینی روبه‌رو است، در مسیر رشد جهانی قرار دارد. کاربرد‌های آن در صنایع برقی، انرژی‌های نو، الکترونیک، ساختمان، و زیرساخت‌های ارتباطی باعث شده تقاضا برای این فلز سالانه رشد پایدار داشته باشد. از نظر صادرات، محصولات مسی—چه به صورت کاتدی و چه به شکل فرآورده‌های نهایی—با محدودیت‌های سیاسی و حقوقی بسیار کمتری نسبت به نفت خام مواجه‌اند و تنوع بازار مشتریان آن بیشتر است.
زنجیره ارزش مس؛ از معدن تا محصول نهایی:
۱. استخراج کانسنگ از معادن بزرگی، چون سرچشمه، سونگون و میدوک (با بیش از ۳ میلیارد تن کانسنگ).
۲. تغلیظ و تولید کنسانتره در مجتمع‌های فرآوری.
۳. ذوب و پالایش برای تولید مس کاتدی؛ ظرفیت سالانه حدود ۳۵۰ هزار تن.
۴. تولید محصولات نهایی شامل سیم و کابل‌های صنعتی، لوله‌های مسی، قطعات خودرو و صنایع برق، برد‌های الکترونیکی و آلیاژ‌های تخصصی.
توسعه کامل این زنجیره می‌تواند ارزش صادرات مس را تا دو برابر افزایش دهد و ایران را از یک فروشنده مواد خام به صادرکننده محصولات با ارزش‌افزوده بالا بدل کند. به گفته کارشناسان، تنها با بهره‌گیری از ظرفیت کامل صنایع پایین‌دستی، صنعت مس قادر است بخش قابل‌توجهی از ارزآوری نفت را جایگزین کند.
*فرصت طلایی برای اقتصاد ایران از رهگذر فلز سرخ
هم‌زمان با چالش‌های فروش نفت در بازار‌های بین‌المللی، فلز سرخ ایران با پشتوانه ذخایر عظیم و کاربرد‌های گسترده می‌تواند جایگاهی هم‌سطح طلای سیاه در اقتصاد پیدا کند. خبر «مس، پشتوانه تاب‌آوری اقتصادی و منبع ارزی کشور» یادآور می‌شود که سرمایه واقعی ایران، تنها در اعماق چاه‌های نفت نیست، بلکه در دل کوه‌ها و معادن سرخی نهفته که می‌توانند تکیه‌گاه اقتصاد مقاومتی و سپری پایدار برابر تحریم‌ها باشند.
گزارش از میثم پوراعظم
