همشهری - محمد سرابی: مهرماه سال قبل وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که ۱۷۶ هزار نفر کسری معلم در کشور وجود دارد که با استخدام ۱۰۰ هزار نفر بخشی از این مشکل حل میشود. دلیل کمبود معلم در مدارس دولتی هم افزایش تعداد بازنشستگان نسبت به استخدامهای جدید بیان شد.
آمار قبل از ثبتنام
هنوز ثبتنام کامل نشده اما مدیرکل آموزش و پرورش تهران گفته است که در سال تحصیلی ۱۴۰۴ - ۱۴۰۵ در شهر تهران کلاس بدون معلم نخواهیم داشت. مجید پارسا همچنین گفته است که در سال تحصیلی قبل، تهران یک میلیون و ۲۸۰ هزار دانشآموز و ۵۴ هزار معلم شاغل در مدارس دولتی داشت که با حساب معلمان مدارس غیر دولتی به حدود ۱۰۰ هزار نفر آموزگار میرسد.
تراکم کلاسها
رئیس سابق مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش به همشهری میگوید: «کمبود معلم تابع دو متغییر است یکی جمعیت کلی دانشآموزان و یکی تراکم کلاسها. آنچه که بیشتر در کمبود معلم تاثیر میگذارد تراکم کلاسها است زیرا مجوزهای استخدامی خارج از اختیار ادارات کل است. اگر مدیر بتواند شرایط را به شکل بهینه مدیریت کند تا در روز اول مهر همه کلاسها معلم داشته باشند، عملکرد خوبی داشته است.»
حجتالله بنیادی با اشاره به اینکه در برخی مناطق کشور با بیشتر کردن تراکم کلاسها هم نمیتوان مشکلی را رفع کرد، می گوید: «الان در برخی شهرهای حاشیه تهران که به یکدیگر نزدیک هستند، مدیران مدارس، واحد آموزشی خود را به ساعت بعد از ظهر منتقل میکنند و تعدادی از معلمهای شهر مجاور را برای شیفت دوم به کار میگیرند. اما نقاطی در ایران هست که تعداد معلمان کم و فاصله تا شهرهای دیگر آنقدر زیاد است که نمیشود از کسی کمک گرفت.»
او با بیان اینکه حوزه منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش و سازمان اداری و استخدامی کشور، میزان جذب معلمان را تعیین میکنند، تاکید دارد: «وقتی کلاسها تا چند هفته بعد از اول مهر خالی باشد باید با استفاده از حقالتدریس یا خرید خدمت برای آنها معلم پیدا کرد. این کار هم انتظار استخدامی ایجاد میکند. کسی که چند سال در مدرسهای درس داده باشد انتظار دارد که استخدام شود.»
استانداردها و درآمدهای آموزش
عادل برکم، کارشناس آموزشی نیز به همشهری میگوید: «بنا به تغییرات جمعیتی، تعداد دانشآموزان در برخی سالهای اخیر کاهش داشته است. اخراج اتباع غیرمجاز هم این تعداد را کمتر میکند اما در نهایت باید دید که نسبت دانشآموز به معلم در کلاسها چقدر محاسبه شده است.»
او تاکید میکند: «میتوان کادر اداری مدرسه را موظف به حضور در کلاسها کرد یا با تعداد زیاد دانشآموز کلاسها را تشکیل داد اما این کار باعث میشود که به استانداردهای آموزشی لازم نرسیم. در زمینه این استانداردها از خیلی کشورهای جهان و حتی خاورمیانه عقب هستیم و در رتبههای آخر قرار داریم.»
برکم میگوید: «الان درآمد شغل معلمی مخصوصا برای مردان کافی نیست و من فکر میکنم که امسال هم مشکل کمبود معلم داشته باشیم.»
کلاس ۳۳ نفره
میانگین تراکم دانش آموز برای هر کلاس درس، در کشور ۲۶ اما در تهران ۳۳ دانش آموز است. عددی که نشان میدهد کلاسهای پایتخت به شکل متوسط ۷ نفر شلوغتر هستند. از طرف دیگر سال گذشته بیش از ۲۹ هزار کلاس درس دولتی در تهران وجود داشت. ضرب این اعداد به رقمی کمتر از یک میلیون دانشآموز دولتی میرسد و فاصله آن تا تعداد کل دانشآموزان سال گذشته حدود ۳۰۰ هزار نفر است که در مدارس غیر دولتی تحصیل میکنند. مدارسی که به گفته مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران تراکم جمعیت کمتری از مدارس دولتی دارند.