کیاوش حافظی: اکنون که یک سال از عمر دولت پزشکیان می‌گذرد، این پرسش اساسی مطرح می‌شود: آیا دولتی که با وعده پاسخ‌گویی به مردم بر سر کار آمد، در سایه چالش‌های پیچیده و ناترازی‌های گوناگون، توانسته است انتظارات عمومی را برآورده سازد؟
خبرآنلاین این پرسش را با سیدحسین نقوی حسینی نماینده سابق مجلس در میان گذاشته است.
نقوی حسینی به مجموعه‌ای از موفقیت‌ها و چالش‌ها اشاره می‌کند. او مهمترین دستاورد دولت را ایجاد وفاق ملی و استفاده از نیروهایی از همه جناح‌ها می‌داند؛ نمونه آن ابقای چند وزیر دولت قبل و انتصاب مدیرانی از اقوام و مذاهب مختلف، از جمله کرد، عرب و بلوچ در سمت‌های کلیدی. به گفته او، این اقدامات تنش‌های قومیتی را که دشمنان روی آن حساب باز کرده بودند، کاهش داده و حتی در جریان جنگ ۱۲روزه، موجب همگرایی و حمایت ملی شده است.
نقوی حسینی موفقیت دیگر دولت را کاهش برخوردهای جناحی و تنش‌های سیاسی می‌داند که به بازتر شدن فضای انتقاد، آزادی برخی افراد و پذیرش نقد از سوی دولت منجر شده است. او همچنین به انتصاب علی لاریجانی به شورای عالی امنیت ملی به‌عنوان نشانه‌ای از حاکم شدن عقلانیت بر تصمیم‌گیری‌ها اشاره می‌کند.
در مقابل، او اعتقاد دارد که برخی مشکلات مانند ناترازی انرژی، بحران اقتصادی، تورم و تحریم‌ها میراث دولت‌های گذشته است و انتظار حل آنها در یک سال واقع‌بینانه نیست. همچنین چالش‌های بین‌المللی و دشمنی آمریکا و رژیم صهیونیستی همچنان پابرجاست و در جنگ اخیر نیز خسارت‌های انسانی سنگینی وارد شد، هرچند نتیجه آن وحدت ملی بود.
به باور نقوی حسینی، دولت پزشکیان توانسته در حوزه همگرایی داخلی و آرام کردن فضای سیاسی گام‌های مهمی بردارد، اما حل مسائل ساختاری و اقتصادی نیازمند زمان و اصلاحات بلندمدت است.
مشروح گفتگوی خبرآنلاین با این نماینده سابق مجلس را در ادامه بخوانید؛
*****
* یک سال از روی کار آمدن دولت آقای پزشکیان می گذرد. به نظر شما دولت توانسته به مطالبات عمومی آنطور که انتظار می‌رفت پاسخ دهد؟
ما در آستانه یک‌سالگی دولت وفاق آقای پزشکیان هستیم و این زمانی است که می‌توانیم عملکرد یک‌ساله دولت را مورد ارزیابی قرار دهیم. طبیعی است که در این یک سال، شاهد موفقیت‌ها و ناکامی‌هایی بوده‌ایم؛ یعنی هم موفقیت‌هایی داشتیم و هم با ناکامی‌هایی روبه‌رو شدیم. اگر بخواهم در حوزه موفقیت‌ها مطلبی عرض کنم، این است که بعد از انتخاب آقای پزشکیان، در همان انتخابات ریاست‌جمهوری و با حضور ایشان، شاهد مشارکت حدود ۵۰ درصدی بودیم که خود این، موفقیت قابل‌توجهی است. من همیشه عرض می‌کنم که اگر آقای پزشکیان در صحنه نبود، شاید این درصد مشارکت به این حد نمی‌رسید. طبیعی است وقتی مشارکت در کشور کاهش پیدا کند، دشمنان ما انگیزه بیشتری برای مقابله با جمهوری اسلامی پیدا می‌کنند. بعد از آن، دولتی تشکیل داد که واقعاً هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید دولت، جناحی، گروهی یا حزبی است.
تقریباً از همه جریانات سیاسی در دولت استفاده شد و آن وفاق ملی که از عنوان آن استفاده شد، به معنای واقعی کلمه در دولت دیده می‌شود. ما کمتر دولتی داشتیم ـ یا می‌توانم بگویم نداشتیم ـ که رئیس‌جمهور جدید از وزرای دولت قبلی استفاده کند، اما در دولت آقای پزشکیان چند وزیر دولت قبل همچنان در سمت خود باقی مانده‌اند. این یک موفقیت است؛ ایجاد وفاق کار آسانی نیست، اما این موفقیت در دولت به وجود آمد.
یکی دیگر از موفقیت‌های مهم دولت آقای پزشکیان، که متأسفانه کمتر به آن پرداخته شده، این است که آقای پزشکیان موفق شد گسل‌هایی را که دشمنان انقلاب اسلامی، به‌ویژه رژیم صهیونیستی، آمریکایی‌ها و دیگر دشمنان قسم‌خورده ملت ما روی آن حساب باز کرده بودند، آرام کند. نه تنها اجازه نداد این گسل‌ها به منبع تنش و تفرقه تبدیل شود، بلکه آنها را به گسل آشتی و اتحاد ملی بدل کرد. این گسل‌ها عمدتاً قومیتی بود. می‌دانید که آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی سال‌ها روی تجزیه ایران و تنش‌های قومیتی حساب کرده بودند و تصور می‌کردند اگر به ایران حمله کنند، کردها از یک‌سو، بلوچ‌ها از سوی دیگر، عرب‌ها از سمت دیگر و آذری‌ها از سوی دیگر، کشور را دچار تنش شدید قومیتی خواهند کرد. اما این اتفاق نیفتاد. چرا؟ چون دولت از قبل برای وحدت سرزمینی فکر کرده بود و وفاق ملی فقط در قلمروی سیاسی خلاصه نشد.
در دولت پزشکیان یک همگرایی قومی به وجود آمد
* در ارتباط با انتصابات چطور؟
آقای پزشکیان یک نیروی کرد اهل‌سنت را به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور منصوب کرد، یک نیروی کرد اهل‌سنت را به‌عنوان استاندار کردستان منصوب کرد که این برای اولین بار اتفاق افتاد. ما در زمان حضور در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، بارها به این استانها سفر کرده بودیم و مردم بارها گله می‌کردند که چرا یک کرد استاندار نمی‌شود یا در دولت حضور ندارد. این اقدام، وحدت قومیتی ایجاد کرد. همچنین برای اولین بار یک استاندار عرب در خوزستان منصوب شد؛ آقای موالی‌زاده از اعراب خوزستان است و این وحدت قومیتی را در جنوب ایران تقویت کرد. مردم خوشحال شدند که یک عرب استاندار خوزستان شده است. همچنین یک بلوچ به‌عنوان استاندار سیستان و بلوچستان منصوب شد. این اقدامات قبلاً اتفاق نیفتاده بود.
در سفر به این استانها، مردم می‌گفتند چرا از خود ما مدیر منصوب نمی‌کنند و همیشه مدیران از بیرون می‌آیند. اهمیت این اقدام در سیستان و بلوچستان به حدی بود که در جریان جنگ ۱۲روزه، مولانا عبدالحمید به حمایت از نظام جمهوری اسلامی، کشور و وحدت سرزمینی پرداخت. این اولین بار بود که بعد از ۱۰ تا ۱۵ سال، تریبون ایشان به تریبون وحدت‌گرا تبدیل شد و از جمهوری اسلامی، نظام و کشور حمایت کرد. اینها اقدامات مهمی است که متأسفانه کمتر دیده می‌شود. همه معمولاً آب، برق، حقوق و نان را می‌بینند، اما به این نکات مثبت توجه نمی‌کنند. همین‌طور در استان‌های آذری‌زبان، همگرایی بسیار قوی به وجود آمد، چرا که رئیس‌جمهور از بین آنها و از قومیت آنهاست. سایر مناطق نیز با اقداماتی که دولت انجام داد، وحدت بیشتری پیدا کردند. در جنگ ۱۲روزه اخیر، دشمنان ما نه‌تنها نتوانستند از این سلاح استفاده کنند، بلکه این سلاح به ضرر آنها به کار گرفته شد و مردم به‌سوی وحدت جمهوری اسلامی آمدند.
وحدت ملی مهمترین نتیجه جنگ بود
* شما بیشتر به نقاط قوت اشاره کردید. فکر می کنید نقاط ضعف دولت کدام بوده است؟
در برخی حوزه‌ها هم موفقیت چندانی به دست نیامد که البته علت آنها هم دولت آقای پزشکیان نیست. مثلاً ناترازی انرژی یک‌ساله یا دوساله ایجاد نمی‌شود؛ این مشکل محصول هشت دولت گذشته است و ربطی به دولت یک‌ساله آقای پزشکیان ندارد. به دوستان حامی دولت سیزدهم و شهید رئیسی که همیشه برای ما عزیز خواهد بود، می‌گویم که اگر مشکلات ناترازی، اقتصادی، تحریم یا تورم با دولت یک‌ساله حل می‌شد، شهید رئیسی که مخلص‌تر از او نداشتیم، آن را در سه سالش حل می‌کرد، اما نشد. پس منطقی نیست توقع داشته باشیم آقای پزشکیان در یک سال این مشکلات را حل کند. این نقطه‌ضعف‌ها، میراث دولت‌های پیشین است و آقای پزشکیان وارث آن است، نه پدیدآورنده. امیدواریم در درازمدت دولت بتواند این موانع را هم از سر راه بردارد.
یک ناکامی دیگر نیز در حوزه مناسبات بین‌المللی بر ما تحمیل شد، چرا که آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی ۴۶ سال است با انقلاب اسلامی دشمنی می‌کنند. این دشمنی ربطی به دولت یک‌ساله ندارد. این خصومت‌ها به جنگ تحمیلی ۱۲روزه علیه ملت ایران منجر شد. اگرچه این جنگ غافلگیرانه و ناگهانی بود و خسارت‌های سنگینی از نظر نیروی انسانی بر ما وارد کرد، از جمله از دست دادن ۵۰ تا ۶۰ نفر از بهترین فرماندهان نظامی، اما نتایج قابل‌توجهی هم داشت. شاید مهمترین نتیجه آن، وحدت ملی بود که بین مردم ایجاد شد. در این جنگ، حتی برخی سلبریتی‌ها و اپوزیسیون به میدان آمدند و همگرایی خود را با تمامیت ارضی کشور نشان دادند. این همگرایی، دستاورد مبارکی است که دولت موظف است آن را حفظ و تقویت کند. بنابراین، ناکامی‌هایی داشتیم که نمی‌توان گفت نتیجه عملکرد این دولت بوده است. امیدواریم دولت در آینده موفقیت‌های بیشتری به دست بیاورد.
یکی از موفقیت های مهم پزشکیان، انتصاب علی لاریجانی بود
به نظر من، یکی از موفقیت‌های قابل‌توجه دولت آقای پزشکیان، انتصاب آقای لاریجانی به شورای عالی امنیت ملی بود. این اقدام بسیار اثرگذار بود و در محافل علمی، پژوهشی، سیاسی و حتی در جریانات مختلف، بازخوردهای مثبت، خوش‌بینانه و امیدوارکننده‌ای داشت. احساس می‌شود که عقلانیت بر مراکز تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری حاکم شده است؛ این مردم را امیدوار می‌کند و نشان می‌دهد میدان برای فعالیت افراد معقول، توانمند و خوش‌فکر فراهم می‌شود. این هم موفقیت مهم دیگری است.
مردم شدیدا خواستار رفع فیلتر شبکه های اجتماعی اند
* اگر بخواهیم بررسی کنیم که کدام یک از مطالبات مردم در انتخابات، در این یک سال جامه عمل پوشیده و کدام نه، چه مواردی را می‌فرمایید؟
یک‌سری از مطالبات مردم، مطالبات عمومی بود که قبل از انتخابات هم بسیار جدی مطرح می‌شد. در سخنرانی‌های انتخاباتی آقای پزشکیان در استانها، که در برخی از آنها من حضور داشتم، مردم این مطالبات را مطرح می‌کردند. مثلاً موضوع فیلترینگ از جمله مواردی بود که بسیار مورد بحث مردم قرار داشت و واقعاً به یک مطالبه جدی تبدیل شده بود. امروز، انصافاً فضای مجازی تنها یک کانال ارتباطی نیست؛ بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی، تجاری، مالی و بانکی به این شبکه‌ها وابسته است و مردم در این بسترها فعالیت خود را انجام می‌دهند. مردم شدیدا خواستار رفع فیلترینگ بودند تا امکانات در اختیارشان باشد و بتوانند از آنها استفاده کنند.
* در مورد فیلترینگ و فضای مجازی با توجه به اینکه مدت زیادی گذشته و اتفاق چندانی رخ نداده فکر می کنید دولت برنامه مشخصی برای اجرای اصلاحات دارد؟
البته منظور از رفع فیلترینگ، داشتن یک فضای مجازی رها و بدون ضابطه نیست؛ هیچ‌جای دنیا چنین فضایی وجود ندارد. همه کشورها و حکومت‌ها برای استفاده از فضای مجازی محدودیت‌ها و چارچوب‌هایی دارند و کنترل‌هایی انجام می‌دهند. امنیت ملی برای هر کشوری اهمیت دارد و هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد در فضای مجازی اقداماتی علیه امنیت ملی‌اش انجام شود. بنابراین، هدف این است که ضمن حفظ امنیت، مردم بتوانند زندگی‌شان را پیش ببرند، آرامش داشته باشند و فعالیت‌های اقتصادی و مالی خود را انجام دهند.
تنش‌های سیاسی و برخوردهای سیاسی در دولت پزشکیان کمتر شده اند
یکی دیگر از مطالبات، جلوگیری از فشارهای بیجای فرهنگی به مردم بود؛ موضوعی که باعث گله‌مندی زیادی شده بود. آنها می‌پرسیدند این فشارها و تنش‌ها در جامعه برای چیست؟ نمونه آن، ماجرای مهسا امینی بود که دیدیم چه بحران و مشکلاتی برای کشور ایجاد کرد و چه شکاف‌هایی بین مردم و حاکمیت پدید آورد. یکی از خواسته‌ها این بود که مردم بتوانند زندگی راحت‌تری داشته باشند. اکنون شاهد کاهش این سختی‌ها و فشارها هستیم.
یکی دیگر از موفقیت‌های مهم، کاهش برخوردهای جناحی و گروهی و کاهش تنش‌های سیاسی بود. در این مدت، شاهد آزادی برخی افراد بودیم و فضای انتقاد نیز بازتر شد. دولت تلاش می‌کند انتقادات را بپذیرد و مانع طرح آنها نشود. نشریات و شخصیت‌های منتقد، نقد خود را مطرح می‌کنند که حق طبیعی آنهاست. البته باید توجه داشت که انتقاد با توهین و اتهام تفاوت دارد. بنابراین، اینها از جمله مطالباتی بود که معمولاً مطرح می‌شد و به نظر من بخشی از آنها تأمین شده است. بخشی دیگر نیز به زیرساخت‌های قانونی و حقوقی نیاز دارد که زمان‌بر است. باید لایحه تهیه شود، قوانین اصلاح شود و این روند فوریتی نیست.
۲۹۲۱۱
