در ادامه سلسله نشست‌های «تابناک» با شخصیت‌ها و چهره‌های سیاسی کشور، این بار منوچهر متکی، وزیر امور خارجه پیشین و نماینده فعلی تهران در مجلس شورای اسلامی، میهمان گفتوگو شد.
او در این مصاحبه، با اشاره به روند مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، از آنچه «استراتژی از پیش طراحی شده واشنگتن» می‌خواند سخن گفت و تأکید کرد که طرح «غنی‌سازی صفر» از همان ابتدای مذاکرات در دستور کار آمریکایی‌ها بوده است.
متکی همچنین به نقش پوششی مذاکرات برای حملات نظامی هماهنگ آمریکا و اسرائیل علیه تأسیسات هسته‌ای ایران پرداخت و دیدگاه خود را درباره مواضع سه کشور اروپایی و تلاش آنها برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه بیان کرد.
در ادامه گفتگوی منوچهر متکی با تابناک را می خوانید:
تابناک: مذاکرات هسته‌ای با آمریکا در حالی رقم خورد که نظام درصدد بود شرایط تحریم‌ها را مدیریت کند و از رادیکال شدن دیدگاه‌های غربی نسبت به برنامه هسته‌ای ایران جلوگیری کند. به نظر می‌رسید طرف آمریکایی نیز با موضوع غنی‌سازی در سطح پایین مشکلی نداشت و بعد از دور سوم، دیدگاه آنها رادیکال شد و خواهان توقف کامل غنی‌سازی شدند. اگر این دیدگاه را قبول دارید، چه عاملی باعث تأکید بر «غنی‌سازی صفر» از میانه مذاکرات شد؟
متکی: این تصور غلط است که فکر کنیم آمریکایی‌ها بدون استراتژی وارد یک مذاکره می‌شوند. آنها مذاکرات را پیش از ورود، شبیه‌سازی کرده، پرسش‌ها و پاسخ‌های لازم را تدوین و خروجی مورد نظر را بر اساس اهداف تعریف شده مشخص می‌کنند.
دستگاه دیپلماسی هدف و پیام ترامپ برای غنی سازی صفر درصد را دریافت نکرد
آمریکا در این مذاکرات حتی برای مذاکره هم نمی‌خواست مذاکره کند. هدف آنها انتقال این پیام و تهدید بود که تحت هیچ شرایطی با غنی‌سازی حتی یک درصد اورانیوم در ایران موافق نیستند. شاهد این مدعا آن است که ترامپ و ویتکاف نه بعد از سه دور مذاکره بلکه بعد از اولین دور، بحث غنی‌سازی صفر را مطرح کردند. متأسفانه شاخک‌های دستگاه سیاست خارجی ما از حساسیت لازم برای دریافت این پیام برخوردار نبود و ذوق‌زدگی برخی برای حفظ ژست مذاکره مشهود بود و ما فریب خوردیم.
تابناک: در حالی دور ششم مذاکرات برنامه‌ریزی شده بود که دو روز قبل از آن رژیم صهیونیستی به ایران حمله کرد و متعاقباً آمریکا نیز به تأسیسات هسته‌ای نطنز، فردو و اصفهان حمله کرد. برخی استدلال می‌کنند که بعد از مخالفت جدی ایران با «غنی‌سازی صفر»، آمریکا رویکرد خود را به مذاکرات تغییر داد و اعلام زمان دور ششم گفتوگو «پوششی» برای اقدام غافلگیرانه اسرائیل بوده است. برخی نیز معتقد هستند این مذاکرات از ابتدا پوشش بوده است. ارزیابی شما چیست؟
متکی: فریب خوردن اصلی ما این بود که مذاکرات به عنوان پوشش برای اجرای جنایت از پیش هماهنگ شده آمریکایی–صهیونیستی در تجاوز مشترک نظامی علیه کشورمان و مراکز هسته‌ای ایران مورد استفاده قرار گرفت.
تکرار موضع مذاکره با آمریکا به دشمن آدرس غلط داد
تکرار موضع مذاکره با آمریکا و همراهی دستگاه دیپلماسی، علیرغم بیان برخی ملاحظات، به دشمن آدرس غلط داد و این وضعیت ما را به یاد نامه 9 بندی مقام معظم رهبری (حفظه‌الله) در گرماگرم مذاکرات برجام می‌اندازد. نیت اصلی آمریکایی‌ها در ایجاد و طولانی کردن پرونده هسته‌ای ایران، معرفی کشورمان به عنوان تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی و اجماع‌سازی جهانی علیه جمهوری اسلامی بوده است؛ سناریویی که از سال 1382 آغاز شد و امروز وارد بیست و سومین سال خود شده است.
تابناک: در حال حاضر سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان به دنبال فعال‌سازی مکانیسم ماشه هستند. آنها شرط کرده‌اند که در صورتی که ایران سه شرط ورود به مذاکره مستقیم با آمریکا، شروع همکاری مجدد با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اعلام برآوردی از خسارات وارد شده به اورانیوم با غنای بالا را ارائه دهد، در این صورت ضرب‌الاجل فعال‌سازی مکانیسم ماشه را 60 روز به تأخیر می‌اندازند. بعد از جنگ نیز ایران با این سه کشور اروپایی در استانبول ترکیه دیداری داشت که نه به شکست منجر شد و نه نتایج مثبتی داشت و ادامه گفت‌وگوها مورد تأکید قرار گرفت. ایفای نقش اروپا را در حال حاضر چگونه ارزیابی می‌کنید؟
آمریکا و 3 کشور اروپایی در امتداد سیاست اجماع سازی جهانی علیه ایران
متکی: موضع جمهوری خواهان و حتی دموکرات‌های آمریکا، مخالفت با حق ایران در برخورداری از چرخه سوخت است و سه کشور اروپایی نیز این موضع را در تبعیت از آمریکا به صراحت در دیدار خود با رئیس دستگاه دیپلماسی ما در ژنو بیان کردند. این کشورها، همراه با آمریکا و با پشتیبانی رژیم صهیونیستی، در طول 22 سال گذشته مانع اعلام صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران شدند و در مسیر اعمال ناجوانمردانه‌ترین تحریم‌ها علیه ملت ایران حرکت کرده‌اند. رویکرد فعلی آنها نیز در امتداد همان سیاست فشار و اجماع‌سازی جهانی علیه جمهوری اسلامی است.
گفتگو: مهتاب بهرامی آسترکی
