به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین از خوزستان ، بررسیها و دادههای بهروز از ایستگاههای جهانی هواشناسی نشان میدهد که استان خوزستان در ایران با ثبت رکوردهای دمایی شدید، به کانون گرمایش جهانی تبدیل شده است. قرار گرفتن نام هشت شهر از این استان در فهرست ۱۲ شهر اول گرم جهان در تاریخ ۱۳ آگوست ۲۰۲۵ (چهارشنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۴)، تاییدی بر این واقعیت تلخ و هشداری جدی درباره بحرانهای زیستمحیطی در این منطقه است.
بر اساس آخرین دادههای هواشناسی، شهرهای خرمشهر، آبادان، شوشتر، اندیمشک، دزفول، اهواز، بندرماهشهر و رامهرمز با دمای بین ۴۶ تا ۴۸ درجه سانتیگراد، شرایط «گرمای شدید» را تجربه میکنند. این آمار که توسط وبسایتهای معتبر رتبهبندی دمای زنده شهرها منتشر شده، بار دیگر توجه جهانی را به وضعیت اقلیمی جنوب غرب ایران جلب کرده است. پیش از این نیز در سالهای اخیر، شهرهایی مانند اهواز، آبادان و امیدیه بارها در صدر فهرست گرمترین نقاط مسکونی جهان قرار گرفتهاند.
چرا خوزستان در آتش میسوزد؟
قرار گرفتن همزمان این تعداد شهر از یک استان در لیست داغترینهای جهان، تصادفی نیست و ریشه در ترکیبی از عوامل جغرافیایی، تغییرات اقلیمی جهانی و مهمتر از همه، سوءمدیریتهای زیستمحیطی منطقهای دارد.
۱. تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی:
ایران در منطقهای خشک و نیمهخشک واقع شده و در برابر تغییرات اقلیمی بسیار آسیبپذیر است.مطالعات نشان میدهد که میانگین افزایش دما در ایران طی دهههای گذشته حدود دو برابر میانگین جهانی بوده است. این روند افزایشی دما، بهطور طبیعی استانهای گرمی مانند خوزستان را با شدت بیشتری تحت تاثیر قرار داده و رکوردهای دمایی جدیدی را ثبت میکند.
۲. خشک شدن تالابها و رودخانهها:
یکی از مهمترین دلایل تشدید گرما در خوزستان، نابودی تالابهای بزرگی همچون هورالعظیم و شادگان است.این تالابها در گذشته مانند دستگاههای تهویه طبیعی عمل کرده و با تبخیر آب، به تعدیل دمای منطقه کمک میکردند. خشک شدن این پهنههای آبی به دلیل سدسازیهای گسترده، عدم تخصیص حقآبه کافی و طرحهای توسعهای ناپایدار، نهتنها این عامل خنککننده را از بین برده، بلکه تالابها را به کانونهای تولید گرد و غبار تبدیل کرده است.ذرات معلق گرد و غبار با جذب بیشتر تابش خورشید، به گرمتر شدن هوا دامن میزنند.گزارشها حاکی از آن است که خشک شدن تالابها دمای استان را تا سه درجه افزایش داده است. در حال حاضر نیز تالابهای میانگران و بندون به طور کامل خشک شدهاند و سایر تالابها وضعیت بحرانی دارند.
۳. توسعه ناپایدار و آلودگیهای صنعتی:
فعالیتهای گسترده صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیشکر در خوزستان، بدون در نظر گرفتن ملاحظات زیستمحیطی، به آلودگی شدید هوا و ایجاد «جزایر حرارتی شهری» منجر شده است.این پدیده باعث میشود دمای مناطق شهری چندین درجه گرمتر از مناطق اطراف باشد.
مجموعه این عوامل، اکوسیستم خوزستان را به شدت تحت فشار قرار داده و زندگی را برای ساکنان آن طاقتفرسا کرده است. قرار گرفتن مکرر نام شهرهای این استان در فهرست گرمترینهای جهان، زنگ خطری است که نشان میدهد بحران آب و محیطزیست در خوزستان به نقطهای بحرانی رسیده و نیازمند اقدامات فوری و سیاستگذاریهای مبتنی بر اصول توسعه پایدار برای احیای تالابها، مدیریت منابع آب و کاهش آلایندههای صنعتی است.
46