به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، چراغ‌های هشدار دهنده ترافیکی موسوم به چشم گربه‌ای، ایمنی خیابان‌های سطح شهر را بهبود داده و به دلیل بهره‌مند از فناوری سوپرخازن نانویی، عمر این تجهیزات ترافیکی نیز بهبود قابل توجهی یافته است.

فناوران یک شرکت دانش بنیانی مستقر در پارک علم و فناوری سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، موفق به طراحی و تولید نسل جدید «چشم‌گربه‌ای سولار» شده است؛ محصولی که با بهره‌گیری از پلیمر و ابرخازن نانویی، نه‌تنها عمر مفید و روشنایی بیشتری دارد، بلکه هزینه تولید آن نصف مشابه خارجی است.

این دستاورد با همکاری کارشناسان سازمان ترافیک شهرداری منطقه ۳ تهران توسعه یافته و قابل استفاده به عنوان چشمک‌زن احتیاط در مسیر‌های درون‌شهری و برون‌شهری است. ویژگی‌های فنی و اقتصادی این محصول، آن را به گزینه‌ای جذاب برای توسعه ایمنی جاده‌ها و معابر تبدیل کرده است.

تحول در طراحی برای مقابله با سرقت و افزایش دوام

به گفته صابر قاضی‌پور، مدیر این این طرح ، نسل قبلی چشم‌گربه‌ای‌ها معمولاً از جنس فلز ساخته می‌شدند که علاوه بر وزن زیاد، به‌راحتی مورد سرقت قرار می‌گرفتند و طول عمر محدودی داشتند.

در طراحی جدید، این قطعات با پلیمر‌هایی نظیر پلی‌کربنات جایگزین شده‌اند؛ ماده‌ای که علاوه بر استحکام بالا و مقاومت در برابر ضربه، به‌دلیل شفافیت، عملکرد بهتری در بازتاب و انتقال نور دارد. این تغییر باعث شده خطر سرقت به حداقل برسد و قطعه در شرایط سخت محیطی، دوام بیشتری داشته باشد.

پلی‌کربنات در سال‌های اخیر در بخش‌هایی مانند صنایع آب، فاضلاب و مخابرات نیز جایگزین قطعات چدنی و فلزی شده و کارایی خود را اثبات کرده است. استفاده از این ماده در تجهیزات ترافیکی، نوآوری مهمی محسوب می‌شود که علاوه بر کاهش هزینه‌های نگهداری، باعث افزایش ضریب ایمنی جاده‌ها می‌گردد.

ابرخازن نانویی؛ قلب تپنده روشنایی طولانی‌مدت

به گفته آقای قاضی‌پور، یکی از برجسته‌ترین نوآوری‌های این محصول، استفاده از «سوپرخازن نانویی» به جای باتری است. این فناوری، مشکل همیشگی کاهش کارایی باتری‌ها در دما‌های بالا را برطرف کرده است. در برخی مناطق کشور، دمای سطح آسفالت در تابستان به ۷۰ تا ۷۵ درجه سانتی‌گراد می‌رسد که می‌تواند عمر باتری‌ها را به‌شدت کاهش دهد.

با توجه به اینکه این قطعات اغلب به‌صورت دفنی یا ثابت نصب می‌شوند و امکان تعویض باتری وجود ندارد، استفاده از سوپرخازن نانویی باعث شده عمر مفید کل محصول تا سه تا چهار برابر افزایش یابد. سوپرخازن‌ها علاوه بر تحمل دمای بالا، قابلیت شارژ و دشارژ سریع و طول عمر چرخه‌ای بسیار بیشتری نسبت به باتری‌های معمولی دارند.

مزیت‌های فنی و اقتصادی چشم‌گربه‌ای های نانویی

در این محصول، علاوه بر بدنه مقاوم و منبع تغذیه پیشرفته، از چراغ‌های SMD به جای LED استفاده شده است. این تغییر منجر به افزایش شدت روشنایی، کاهش مصرف انرژی و طول عمر بالاتر منبع نوری شده است.

قیمت تمام‌شده این چشم‌گربه‌ای ها تقریباً نصف نمونه‌های خارجی مشابه است. همچنین، شرکت نانوپیشرو برای اطمینان خاطر مشتریان، یک سال گارانتی تعویض بدون قید و شرط و سه سال خدمات پس از فروش ارائه می‌دهد.

کاربرد در معابر و طرح‌های نوین ایمنی شهری

این فناوری هم‌اکنون در سطح منطقه ۳ تهران و در پروژه‌های مختلف معاونت ترافیکی این منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، یکی از کاربرد‌های نوین این محصول، نصب بر روی نیوجرسی‌هاست که به‌عنوان جایگزین گاردریل‌ها توسط سازمان ترافیک تهران در حال توسعه است.

نیوجرسی‌های مجهز به این سیستم، علاوه بر نقش حفاظتی، دارای روشنایی هم‌سطح با خیابان هستند. این ایده نوآورانه، دید رانندگان را در شب افزایش داده و احتمال برخورد با موانع را کاهش می‌دهد. اجرای این طرح در مسیر‌هایی مانند خیابان پاسداران انجام شده و به گفته قاضی‌پور، تصاویر و بازخورد‌های اولیه نشان‌دهنده موفقیت آن است.

پیشنهاد استاندارد جدید روشنایی معابر

شرکت نانوپیشرو همچنین استفاده از این فناوری را برای چراغ‌های هشداردهنده قرمز در معابر به‌عنوان استاندارد جدید روشنایی هم‌سطح شهری پیشنهاد داده است. این پیشنهاد می‌تواند در بهبود ایمنی عابران پیاده و رانندگان نقش بسزایی داشته باشد، به‌خصوص در نقاط حادثه‌خیز و تقاطع‌های پرخطر.

دو سال فعالیت مستمر و توسعه فناوری بومی

این شرکت طی دو سال گذشته، با همکاری کارشناسان معاونت ترافیک منطقه ۳ تهران، فناوری چشم‌گربه‌ای سولار خود را در شرایط واقعی مورد آزمایش و بهینه‌سازی قرار داده است. نتیجه این تلاش‌ها، محصولی بومی با کیفیت بالا، قیمت رقابتی و قابلیت رقابت با نمونه‌های خارجی است.

قاضی‌پور در پایان تأکید کرد: «مهم‌ترین اتفاق این است که توانستیم یک محصول هشداردهنده را با استفاده از فناوری‌نانو، هم طراحی مجدد کنیم و هم عمر مفید آن را چند برابر افزایش دهیم. این محصول اکنون در سطح شهر استفاده می‌شود و امیدواریم به‌زودی در سراسر کشور و حتی بازار‌های صادراتی حضور یابد.»

با توجه به مزیت‌های فنی، اقتصادی و بومی‌سازی این فناوری، چشم‌گربه‌ای های نانویی می‌تواند به یکی از ارکان اصلی ارتقای ایمنی راه‌ها و کاهش تصادفات در کشور تبدیل شود.