آقای پزشکیان روز یکشنبه در نشست مدیران رسانه‌ها که مقارن با روز خبرنگار برگزار شد، درباره مذاکرات اظهار کرد: نفت را خواستند تحریم کنند و دارند تحریم می‌کنند. نمی‌شود هم یار طلب کنی هم سر خواهی. اگر استقلال می‌خواهی باید خیلی از مشکلات را تحمل کرد. تصور نمی‌کنم با دعوا به جایی برسیم. در ذات ما تسلیم شدن نیست.
وی درباره مذاکرات اظهار کرد: با دعوا کردن مشکلی حل نخواهد شد؛ گفت‌وگو کردن و حرف‌زدن به معنای شکست‌خوردن و تسلیم‌شدن نیست. [خطاب به منتقدان] حرف نمی‌زنی؟ خب می‌خواهی چکار کنی؟ می‌خواهی بجنگی؟! خب آمد و زد؛ الان برویم درست کنیم، دوباره می‌آید، می‌زند!
وی در ادامه گفت: «ما بدون تعامل، هماهنگی و نظر مقام معظم رهبری حرکتی انجام نداده و نخواهیم داد. هر اقدامی با رضایت و هماهنگی مقام معظم رهبری انجام خواهد شد. از نظر علمی و اعتقادی معتقدم کاری را که خلاف نظر مقام معظم رهبری باشد، نباید انجام داد و انجام هم نخواهم داد. وقتی هماهنگ کردیم دیگران گیر ندهند که چرا این کار را کردیم».
درباره این اظهارات باید دقت داشت که مذاکره با طرف قائل به مذاکره محترمانه میسر است. مذاکره با طرفی که میز مذاکره را به اذعان خود رئیس‌جمهور بمباران کرده و اذعان هم می‌کند که از مذاکره به عنوان عملیات فریب استفاده کرده، محال و دچار امتناع عقلی است. این تعبیر که «با دعوا به جایی نمی‌رسیم»، مربوط به زمانی است که طرف مقابل نیز همین فهم را داشته باشد وگرنه، سخن نامعتبری است.
ثانیا سخن آقای پزشکیان مبنی بر اینکه «حرف نمی‌زنی؟ خب می‌خواهی چکار کنی؟ می‌خواهی بجنگی؟!»، ناظر بر این مقدمه نادرست و ابطال شده است که مذاکره و جنگ نقیض هم هستند و برای دفع جنگ باید مذاکره کرد. اما دیدیم که وسط مذاکره بودند و آمریکا با رژیم صهیونیستی هماهنگی کامل انجام داد. مذاکره با آمریکا در نگاه قائلان به آن، جایگزینی برای جنگ بود اما اکنون که به اذعان آقای پزشکیان میز مذاکره بمباران شده، پشت کدام میز می‌توان نشست و مذاکره کرد؟!
ثالثا تعبیر بعدی(خب آمد و زد؛ الان برویم درست کنیم، دوباره می‌آید، می‌زند!)، ضمن اینکه آدرس غلطی به دشمن می‌دهد، در تناقض با سخنان قبلی وی است که در پاسخ تهدیدات گفته بود: «بیایید و بزنید، اگر صد تا را بزنید فرزندان ما هزار تا خواهند ساخت؟».
نکته چهارم درباره این بخش از اظهارات آقای پزشکیان است گفته است: «هر اقدامی با رضایت و هماهنگی مقام معظم رهبری انجام خواهد شد. از نظر علمی و اعتقادی معتقدم کاری را که خلاف نظر مقام معظم رهبری باشد، نباید انجام داد و انجام هم نخواهم داد. وقتی هماهنگ کردیم دیگران گیر ندهند که چرا این کار را کردیم».
دولت اگر بنا بود طبق قانون اساسی به نظر حکیمانه رهبر انقلاب اهتمام کند، باید این دوراندیشی صریح رهبر انقلاب را آویزه گوش می‌کرد که فرمودند مذاکره با آمریکا غیرهوشمندانه، غیرعاقلانه و غیرشرافتمندانه است و نه تنها هیچ مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه تجربه مذاکرات گذشته، همچون برجام، نشان داده که بدعهدی طرف آمریکایی مانع دستیابی به نتایج مطلوب شده است. ایشان همچنین تأکید کردند که مذاکره با آمریکا راه‌حلی برای مشکلات ایران نیست و تنها استثنایی که در سیاست تعاملات دیپلماتیک ایران وجود دارد، عدم مذاکره با آمریکاست.
اما متاسفانه برخی مشاوران و مدیران دولت چنین وانمود کردند که مصمم به مذاکرات شرافتمندانه و عاقلانه و هوشمندانه هستند و بنابراین بر انجام مذاکره به عنوان کلید حل مشکلات پافشاری کردند، و مدعی شدند با مذاکرات، نه تنها سایه تهدید جنگ را از سر کشور دور می‌کنند، بلکه چون ترامپ، تاجر و اهل معامله است، خواهند توانست با او شراکت به هم زده و دو هزار میلیارد دلار سرمایه خارجی را به کشور بیاورند. همزمان با این لالایی خواب‌آور بود که دانشمندان و تاسیسات هسته‌ای ترور و بمباران شدند!
نتیجه‌ای که باید گرفت، این است که میزان انطباق دولت باید نظر رهبر انقلاب را در رفتار و عملکرد دولتمردان در هر حوزه- از جمله مذاکرات- سنجید و نه با گفتار و اظهارات. ضمن اینکه بی‌دقتی در اظهار نظرهای دیپلماتیک، هزینه‌های هنگفتی برای کشور به همراه دارد.
نکته پنجم، یادآوری برخی مواضع آقای پزشکیان در موضوع مذاکره و مباحث پیرامونی است که برخی از آنها در تناقض با اظهارات دیروز اوست و در مواردی هم ناپخته و از سر بی‌دقتی بوده و هزینه‌ساز شده است:
- (نشست مطبوعاتی سال گذشته): ما را تهدید نکنند و با ما دشمنی نکنند، ما با آمریکایی‌ها هم برادریم.
- ما را به دیپلماسی وادار می‌کنند که بلد نیستیم...
- (۲ مهر ۱۴۰۳ در آستانه سفر به نیویورک در جمع خبرنگاران): ما آماده‌ایم تمام سلاح‌های خود را کنار بگذاریم، به شرطی که اسرائیل نیز آماده چنین کاری باشد. ما به دنبال بی‌ثبات کردن منطقه نیستیم
- در آیین گرامیداشت دومین سالروز بازگشت ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش: آن کاری که ترامپ در منطقه انجام داد و حرف‌هایی زد که غیر از خودش کسی باور نمی‌کند. کدام یک از حرف‌های این رئیس‌جمهور را ما باید باور کنیم، پیام صلحش را یا پیام کشتار و نابودی انسانها را؟
- (در حیاط دولت): ترامپ اول باید ثابت کند که به حرف‌هایش عمل خواهد کرد. هر وقت به عهد خود پایبند بود گفت‌وگو می‌کنیم.
- (در چهل‌وسومین سالگرد تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی): این‌طور نیست که اگر کسی نخواست با ما مذاکره کند، ما دچار مشکل شویم. ما نه یک راه، بلکه صدها راه برای حل مشکلات‌مان داریم، به شرط اینکه همه با هم همکاری کنیم. باید اجازه دهیم نخبگان ما وارد میدان شوند و کار کنند.
- اگر مذاکره به نتیجه نرسید، ما نخواهیم مرد. ما با قدرت و عزت مذاکره می‌کنیم و با ذلت سر خم نمی‌کنیم. این‌گونه مذاکره نمی‌کنیم که ما را تهدید کنند تا هر چی بخواهد به دست آورد و ما تسلیم شویم.
- (خطاب به ترامپ): حالا که تهدید می‌کنی، من اصلا نمی‌آیم با تو مذاکره کنم، هر غلطی می‌خواهی بکنی، بکن... از کاری که با زلنسکی کرد آدم شرمش می‌آید!
- (پیام به ایرانیان مقیم خارج از کشور): دشمن صهیونی در شرایطی به ما حمله کرد که علی‌رغم بی‌اعتمادی به آمریکایی‌ها، برای رفع هر گونه سوءتفاهم در افکار عمومی و اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای کشور، در حال مذاکره با آن کشور بودیم و پس از انجام ۵ دور مذاکره در شرایطی که برای دور ششم گفت‌وگو آماده می‌شدیم، رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا به طور ناجوانمردانه‌ای کشور ما را مورد تهاجم قرار داد.
- (مصاحبه با تاکر کارلسون): آمریکا قول داده بود که اسرائیل حمله نخواهد کرد. ما در وسط مذاکرات با ایالات متحده بودیم و رئیس‌جمهور آمریکا از ما دعوت کرده بود تا برای دستیابی به صلح مذاکره کنیم. در طول مذاکرات به ما گفته شد تا زمانی که به اسرائیل اجازه ندهیم، آنها به ما حمله نخواهند کرد. اما ناگهان اسرائیل میز مذاکرات را به هم زد و این دیپلماسی را کاملاً نابود کرد.
- (پزشکیان، سال ۹۷ در جایگاه نایب‌رئیس مجلس): ترامپ تمام تعهدات بین‌المللی را راحت و یک‌طرفه زیرش می‌زند و اجرا نمی‌کند؛ بعد می‌گوید بیا با هم مذاکره کنیم. تو که اهل مذاکره‌ای چرا همین چیزهایی که نوشتند را زیرش می‌زنی؟ ایران که مذاکره کرده و به تعهداتش عمل کرده است؛ از کجا معلوم ما دوباره با شما حرف بزنیم، شما دوباره زیرش نزنید؟ در نتیجه ما با قاطعیت همه آن انسان‌هایی که آزادند و آگاهند در مقابل ظلم، ستم و قلدری خواهند ایستاد و خواهیم ایستاد و سر خم نخواهیم کرد.
