وینود خوسلا، سرمایهگذار برجسته حوزه فناوری، اخیرا اظهار کرده است که ما در حال تجربه دورهای بیسابقه از دگرگونی هستیم؛ دورهای که میتواند تعداد قابلتوجهی از بزرگترین شرکتهای جهان را از میدان خارج کند. او گفت: «یکی از پیشبینیهای من این است که در دهه ۲۰۳۰ شاهد سریعترین نرخ نابودی شرکتهای فهرست Fortune ۵۰۰ نسبت به هر زمان دیگری خواهیم بود.»
این نشریه دهههاست که فهرست Fortune ۵۰۰ و Fortune Global ۵۰۰ - بزرگترین شرکتهای جهان از نظر درآمد - را رصد میکند و آخرین رتبهبندی Global ۵۰۰ تیز اخیرا توسط مجله ما منتشر شده است. فهرست امسال هنوز بازتاب کامل نیروهای مخربی که خوسلا به آنها اشاره میکند را نشان نمیدهد، زیرا عمدتا بر اساس عملکرد شرکتها در سال ۲۰۲۴ تهیه شده است، اما ممکن است در آینده به این مقطع بهعنوان آرامش پیش از توفان نگاه کنیم.
با توجه به اقداماتی که شرکتهای حاضر در فهرست Global ۵۰۰ در سال ۲۰۲۵ انجام دادهاند، بهوضوح میتوان گفت عصر هوش مصنوعی آغاز شده است. بهعنوان نمونه، مایکروسافت—که در رتبه ۲۲ این فهرست قرار دارد—حدود ۴ درصد از نیروی کار جهانی خود را تعدیل کرده است. ساتیا نادلا، مدیرعامل این شرکت، میگوید اکنون تا ۳۰ درصد از کدهای مایکروسافت توسط هوش مصنوعی نوشته میشود.
در این میان معدود مدیرانی به اندازه مارک زاکربرگ برای همگامشدن با شرایط کنونی دست به اقدامات جسورانه زدهاند. شرکت متا پلتفرمز (رتبه ۴۱) که در ابتدای سال ۳۶۰۰ نفر از کارکنان خود را اخراج کرد،میلیاردها دلار سرمایهگذاری کرده است تا به بازیگر مسلط در عرصه هوش مصنوعی تبدیل شود.
پس از آنکه مدلهای زبانی بزرگ Llama ساخت این شرکت نتوانستند به معیارهای مورد انتظار برسند و بسیاری از کاربران را ناامید کردند، زاکربرگ شروع به جذب برترین پژوهشگران هوش مصنوعی جهان از شرکتهایی مانند اپل، انتروپیک، اوپنایآی و گوگل کرد؛ با بستههای جبرانی که با پرخرجترین پاداشهای مدیران عامل برابری میکند.
برخی از این استخدامها با بستههای حقوقی صدهامیلیون دلاری همراه بوده است. اما بزرگترین معامله پرداخت ۱۴.۳میلیارد دلار از سوی متا برای خرید نیمی از سهام شرکت Scale AI و جذب بنیانگذار ۲۸ ساله آن الکساندر وانگ بود که اکنون بهعنوان نخستین مدیر ارشد هوش مصنوعی در تاریخ متا منصوب شده است.
ماموریت وانگ برای ساخت «ابرهوش» در متا، یک موقعیت استثنایی برای این شرکت رقم زده است. جسارت زاکربرگ همچنین برای او جایگاه سوم را در فهرست سالانه ۱۰۰ فرد قدرتمند دنیای کسبوکار نشریه فورچن به ارمغان آورده است. همچنین جنسن هوانگ از انویدیا توانسته است ایلان ماسک، غول فناوری، را از صدر جدول سال گذشته کنار بزند و به جایگاه نخست برسد.
ماسک (اکنون در رتبه چهارم) در تلاش است تا پس از تجربهای پرحاشیه و آسیبزننده به اعتبارش در جریان مدیریت کمپین «دوج» (وزارت کارایی آمریکا) برای دونالد ترامپ اعتبار تسلا را بازسازی کند. او همچنین با موج جدیدی از رقابت بینالمللی در حوزه خودروهای برقی روبهروست که سهم بازار تسلا را میبلعند.
سرسختترین رقیب او BYD، شرکتی است که از چین آغاز به کار کرده است - اکنون بازار عظیم خودروهای برقی این کشور را در اختیار دارد - و یک کارخانه عظیم جدید در مجارستان میسازد تا بتواند خودروهای نسبتا ارزان خود را در سراسر اروپا به فروش برساند. همانطور که مسیر حرفهای ماسک نشان میدهد، رسیدن به قله دنیای کسبوکار دشوار است، اما ماندن در آنجا حتی سختتر.