پرکاری تیروئید و اهمیت درمان موثر

پرکاری تیروئید به وضعیتی گفته می‌شود که در آن غده تیروئید بیش از حد فعال (پرکار) می‌شود و مقدار زیادی هورمون‌های تیروئید وارد جریان خون می‌کند. این عدم تعادل هورمونی در کنار ایجاد علائم ناخوشایند، مشکلات متعددی در بدن ایجاد می‌کند که برخی از آنها واقعا جدی هستند؛ مانند عوارض قلبی عروقی، مشکلات استخوانی و تضعیف سیستم عصبی. درمان موثر تیروئید پرکار علاوه بر کنترل علائم و بازگرداندن سطح هورمون‌های تیروئید به حالت طبیعی برای جلوگیری از عوارض بلندمدت و بهبود کیفیت زندگی بیمار نیز اهمیت بسیاری دارد.

درمان‌های موجود برای پرکاری تیروئید

تیروئید پرکار به چند روش مختلف قابل درمان و مدیریت است؛ از دارو درمانی گرفته تا جراحی تیروئید. برخی از این روش‌ها باعث کاهش یا رفع علائم در افراد مبتلا می‌شوند؛ اما باید به طور مادام‌العمر به آن برنامه درمانی پایبند باشید. در مقابل، روش‌ درمانی دیگری نیز وجود دارد که به عنوان درمان قطعی پرکاری تیروئید در نظر گرفته می‌شود. انتخاب روش درمان پرکاری تیروئید به عواملی مانند سن و وضعیت سلامتی‌ بیمار، علت اصلی پرکاری تیروئید و شدت آن بستگی دارد. در حال حاضر برای درمان پرکاری تیروئید از روش‌های درمانی زیر استفاده می‌شود.

داروهای ضد تیروئید:

این داروها با جلوگیری از تولید بیش از حد هورمون توسط غده تیروئید به تدریج علائم پرکاری تیروئید را کاهش می‌دهند. «متی‌مازول» و «پروپیل تیوراسیل» از جمله این داروها هستند و معمولاً بهبودی علائم طی چند هفته تا چند ماه آغاز می‌شود. دوره درمان معمولاً ۱۲ تا ۱۸ ماه طول می‌کشد و پس از آن در صورت نرمال شدن سطح هورمون و رفع علائم، دوز دارو به تدریج کاهش یافته یا قطع می‌شود.

بتابلاکرها:

این داروها مستقیماً بر سطح هورمون‌های تیروئید تاثیری ندارند؛ اما علائم پرکاری تیروئید مانند لرزش، تپش قلب سریع و ضربان قلب نامنظم را کاهش می‌دهند. پزشکان از این داروها برای تسکین علائم تا زمانی که سطح هورمون‌های تیروئید به محدوده نرمال نزدیک شود، استفاده می‌کنند. مصرف این داروها معمولاً برای افراد مبتلا به آسم توصیه نمی‌شود و عوارض جانبی آنها شامل خستگی و مشکلات جنسی است.

ید رادیواکتیو:

این روش، نوعی پرتودرمانی است که برای تخریب سلول‌های غده تیروئید و کاهش میزان هورمون‌های تولیدی آن به کار می‌رود و نسبت به روش‌های درمان قبلی موثرتر است. در این روش، شما یک نوشیدنی یا کپسول حاوی ید و دوز پایینی از اشعه را دریافت می‌کنید که توسط تیروئید جذب می‌شود. اغلب افراد فقط به یک دوره درمان نیاز دارند؛ اما احساس بهبودی کامل ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد. بنابراین ممکن است برای مدت کوتاهی نیاز به مصرف داروهایی مانند متی‌مازول یا پروپیل تیوراسیل داشته باشید.

جراحی تیروئید:

تیروئیدکتومی یا جراحی تیروئید شامل برداشتن بخشی از غده تیروئید یا تمام آن است. جراح تیروئید در این روش، منبع اصلی تولید بیش از حد هورمون تیروئید (یعنی خود غده تیروئید) را به طور فیزیکی حذف می‌‌کند. در تیروئیدکتومی کامل، پرکاری تیروئید به طور کامل درمان می‌شود. در تیروئیدکتومی جزئی نیز در صورتی که بافت باقی‌مانده عملکرد طبیعی داشته باشد، ممکن است پرکاری تیروئید درمان شود؛ اما احتمال عود بیماری در مقایسه با برداشتن کامل غده تیروئید بیشتر است.

مقایسه اثربخشی درمان‌های پرکاری تیروئید

پس از پرداختن به روش‌های رایج درمان پرکاری تیروئید، نوبت به مقایسه اثربخشی آنها می‌رسد:

اثربخشی درمان دارویی:

تیروئید پرکار برخی از بیماران پس از قطع دارو عود می‌کند؛ زیرا داروهای ضد تیروئید معمولاً علت اصلی پرکاری تیروئید (مانند بیماری گریوز یا گره‌های فعال تیروئیدی) را درمان نمی‌کنند. در این صورت درمان مجدد با دارو یا استفاده از سایر روش‌های درمانی توصیه می‌شود. همچنین مصرف طولانی مدت داروهای ضد تیروئید با عوارض جانبی (مانند آسیب جدی به کبد، افزایش ریسک عفونت، التهاب عروق خونی و کاهش پلاکت‌های خون) همراه باشد و در درمان گواترهای بزرگ یا گره‌های مشکوک تیروئیدی تأثیر چندانی ندارند. بنابراین به عنوان یک راه حل قطعی در نظر گرفته نمی‌شوند.

اثربخشی بتابلاکرها:

این داروها مانند یک مسکن برای علائم پرکاری تیروئید عمل می‌کنند؛ یعنی علت اصلی تیروئید پرکار را برطرف نمی‌کنند. به همین دلیل به عنوان یک درمان قطعی یا روش اصلی برای پرکاری تیروئید در نظر گرفته نمی‌شوند و معمولاً در کنار سایر روش‌های درمانی به کار می‌روند.

اثربخشی ید رادیواکتیو:

این روش درمان رایج برای پرکاری تیروئید با معایبی همراه است. مهم‌ترین جنبه منفی این درمان، ایجاد کم‌کاری تیروئید دائمی و اجبار بیمار به مصرف مادام‌العمر داروی لووتیروکسین است. علاوه بر این، اثرات درمانی ید رادیواکتیو تدریجی بوده و بیمار در دوره انتظار همچنان علائم را تجربه می‌کند. ید رادیواکتیو درمانی برای زنان باردار یا شیرده و همچنین در مواردی که پرکاری تیروئید باعث مشکلات چشمی شدید شده باشد، مناسب نیست.

احتمال نیاز به دوره‌های درمانی مکرر و نگرانی‌های مرتبط با تشعشع نیز از سایر نقاط ضعف آن به شمار می‌روند. از سوی دیگر، ید رادیواکتیو امکان بررسی پاتولوژیک بافت تیروئید را فراهم نمی‌کند؛ زیرا غده تیروئید در جای خود تخریب شده و بافتی برای بررسی میکروسکوپی برداشته نمی‌شود. این امر مانع از تشخیص دقیق علت پرکاری تیروئید و شناسایی احتمالی سرطان یا سایر تغییرات ساختاری بافت می‌گردد.

اثربخشی جراحی تیروئید:

جراحی تیروئید اثربخشی سریع و پایداری در درمان تیروئید پرکار دارد؛ زیرا بلافاصله منبع تولید هورمون اضافی را حذف می‌کند و به بهبودی سریع علائم منجر می‌گردد. علاوه بر این، بافت برداشته شده در طی جراحی امکان بررسی پاتولوژیک را فراهم می‌آورد که به تشخیص دقیق‌تر علت بیماری و شناسایی احتمالی ناهنجاری‌های دیگر نظیر سرطان کمک می‌کند. جراحی تیروئید یک گزینه ایده‌آل برای موارد خاص مانند زنان باردار (به ویژه در سه ماهه دوم)، افراد با گواتر بسیار بزرگ یا گره‌های مشکوک تیروئیدی و همچنین کسانی است که قادر یا مایل به استفاده از داروهای ضد تیروئید یا ید رادیواکتیو نیستند.

جراحی، بهترین درمان پرکاری تیروئید

همانطور که در بخش‌های فوق مشاهده کردید، جراحی غده تیروئید (تیروئیدکتومی) به دلایل متعدد به عنوان روش قطعی برای درمان پرکاری تیروئید در نظر گرفته می‌شود؛ از جمله:

• کاهش خطر عود پرکاری تیروئید؛ به علت حذف دائمی منبع بیماری
• عدم نیاز به دریافت داروهای ضد تیروئید با عوارض جانبی جدی
• کاهش ریسک بیماری چشمی تیروئید (با تیروئیدکتومی کامل)
• امکان تشخیص دقیق علت اصلی کم کاری تیروئید
• روند بهبودی سریع و کاملا قابل پیش‌بینی
• قابل استفاده برای گروه‌های خاص؛ زنان باردار (در زمان مناسب) و افراد با گواترهای بزرگ یا گره‌های مشکوک
• قابلیت اطمینان بالا با کمترین ریسک؛ در صورت انجام تیروئیدکتومی توسط جراح تیروئید حاذق

دکتر فنایی؛ جراح تیروئید برای درمان پرکاری تیروئید

با وجود آنکه جراحی تیروئید، روش قطعی و موثر درمان پرکاری تیروئید است؛ اما تجربه و مهارت جراح تیروئید نقش تعیین‌ کننده‌ای در موفقیت عمل و کاهش احتمال بروز عوارض جانبی ایفا می‌کند. یک جراح ماهر با تسلط بر آناتومی گردن و تکنیک‌های جراحی ظریف می‌تواند نتایج مطلوب را با کمترین خطر برای بیمار رقم بزند. برای آنکه عوارض جراحی تیروئید مانند آسیب به اعصاب حنجره و صوتی کاهش یابد، عمل باید توسط جراحی صورت بگیرد که به صورت تخصصی جراحی تیروئید انجام میدهند.

دکتر سید احمد فنایی با بیش از ۲۰ سال تجربه در زمینه جراحی تیروئید و بیش از ۵۰۰۰ عمل جراحی موفق تیروئید، جزء شناخته‌شده‌ترین جراحان تیروئید در سطح کشور محسوب می‌شوند. ایشان عضو فعال انجمن تیروئید آمریکا (ATA) هستند و بسیاری از بیمارانی با شرایط بالینی پیچیده و جراحی پرریسک به ایشان ارجاع داده می‌شوند.

دکتر فنایی در حین عمل جراحی تیروئید از فناوری پیشرفته‌ی مانیتورینگ عصب استفاده می‌کنند تا احتمال آسیب به عصب صوتی و بروز عوارض جانبی را به حداقل برسانند. همچنین برای کاهش خونریزی در حین جراحی از انواع کوترهای پیشرفته و دستگاه‌های هارمونیک و... بهره می‌‌برند.

قیمت طلا و دلار کاهش یافت