به گزارش خبرنگار گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد، با وجود ممنوعیت عرضه مستقیم خودرو در بورس کالا بر اساس مصوبه شورای رقابت از سال ۱۴۰۱، بورس کالای ایران اخیراً ابزار جدیدی به نام «گواهی سپرده خودرو» را راهاندازی کرده است.
در این روش، مردم میتوانند با سرمایههای خرد وارد بازار شوند، گواهی خریداری کنند و در نهایت خودرو تحویل بگیرند یا گواهی را در بازار ثانویه معامله کنند.
طراحان این طرح هدف خود را ایجاد فرصتی برای سرمایهگذاری و دسترسی آسانتر به خودرو عنوان میکنند؛ هر چند به نظر می رسد خصوصی سازی و واگذاری سهام خودروسازان ،مسیر تازه ای پیش روی بازار خودرو قرار داده است.
با این حال، ابهاماتی پیرامون این اقدام وجود دارد. نخست اینکه آیا این مسیر با هماهنگی سیاستگذاران کلیدی شامل وزارت صمت و شورای رقابت پیش رفته یا مانند تجربههای قبلی در حوزه قیمتگذاری و عرضه خودرو، بدون اجماع نهادی و بهصورت آزمون و خطا اجرا میشود؟
مخالفتهای جدی این نهادها با عرضه خودرو در بورس طی دو سال اخیر همچنان پا برجا بوده و ممکن است سرنوشت گواهی سپرده را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
از سوی دیگر، بازار خودرو در شرایطی به استقبال این طرح میرود که با رکود بیسابقه روبهروست. حتی خرید خودرو با قیمت کارخانه نیز نسبت به سالهای گذشته کاهش یافته و قدرت خرید مصرفکنندگان افت کرده است.
در چنین فضایی، مشخص نیست که آیا گواهی سپرده می تواند تقاضای جدیدی ایجاد کند یا صرفاً به ابزاری برای سفتهبازی تبدیل شود.
همچنین، محدودیتهای ساختاری مانند کاهش تولید و ناپایداری سیاستهای عرضه و قیمتگذاری میتواند کارایی این ابزار را کاهش دهد. طراحان بر مزیت ورود سرمایههای کوچک و امکان تجمیع آنها برای خرید خودرو تأکید دارند، اما کارشناسان هشدار میدهند که در نبود هماهنگی نهادی و شفافیت، این طرح ممکن است به سرنوشت عرضه مستقیم خودرو در بورس دچار شود.
اکنون نگاهها به دو عامل دوخته شده است: واکنش نهادهای سیاستگذار و میزان استقبال بازار. گواهی سپرده خودرو میتواند بهعنوان مسیری تازه برای سرمایهگذاری و خرید خودرو مطرح شود یا به یکی دیگر از طرحهای نیمهتمام و آزمایشی بازار خودرو بدل گردد.