بهنظر میرسد در فصل گذشته فوتبال باشگاهی ایران، مشکلات داوری و شعارهای حاوی توهین و نژادپرستی آش آنقدر شور بوده که حتی فیفا هم از فدراسیون فوتبال ایران در این زمینه توضیح خواسته است.
به گزارش سرویس ورزشی تابناک، سمینار دانشافزایی داوران در آستانه آغاز مسابقات لیگبرتر، طبق روال هر سال برگزار شد. سمیناری که در روز نخست و افتتاحیه آن، نکات بسیار مهم و قابلتوجهی در آن مطرح شد. در واقع روز اول سمینار، احتمالاً بیش از آنکه دانش داوران افزایش یابد، دانش اهالی فوتبال از وضعیت داوری افزایش یافت و نکته حائز اهمیت اینکه شاهد وعدههایی جذاب و بعضاً پرطمطراق بودیم، اما همانند بسیاری از موارد دیگر، در نحوه اجرا و عملیاتی شدن آن ابهاماتی وجود دارد.
یکی از خبرهایی که جلب توجه میکند، به آمار اعلامی از سوی رئیس دپارتمان داوری مربوط میشود. براساس آنچه دانیال مرادی گفت، ۱۲ داور و ۱۳ کمک داور (در مجموع ۲۵ داور) نتوانستهاند تستهای آمادگی جسمانی پیشفصل را با موفقیت پشت سر بگذارند. در این میان، امیر عرببراقی با عصا در مراسم شرکت کرد و بیژن حیدری هم که دچار مصدومیت همسترینگ شده تا بدین ترتیب این دو داور معروف، جزو غایبان بزرگ هفتههای ابتدایی لیگبرتر باشند. بیژن حیدری ۴۴ ساله که جزو داوران باتجربه فوتبالمان محسوب میشود، در این خصوص گفت: «اطمینان زیاد به خودم کار دست من داد و باعث شد در تستهای آمادگی جسمانی مصدوم شوم.»
در این شرایط آنچه سؤالبرانگیز است، اینکه چرا هر سال تعداد داورانی که نمیتوانند تستهای آمادگی جسمانی را با موفقیت پشت سربگذارند تا کمیته داوران، مسابقات را با تمام داشتهها و ظرفیتش آغاز کند، اینقدر زیاد است؟ از سویی در سالهای اخیر معمولاً همین اتفاق افتاده و در میان مردودیها، یکی دو نام معروف و باتجربه هم وجود دارد. اگر کمیته داوران باید در این راستا اقدامی انجام دهد و تمهیداتی داشته باشد، چرا چنین کاری نمیکند و اگر کوتاهی و اهمال از خود داوران است، آیا نباید توبیخ یا جریمهای برایشان در نظر گرفته شود تا سال بعد دوباره شاهد چنین رویهای نباشیم؟
از این موارد بگذریم، چون هیچگاه پاسخی برای آن وجود ندارد و مثل همیشه بدون توضیح و شفافسازی، باقی میماند. در سمینار مورد اشاره، صحبتهایی در قالب توصیه، هشدار و اولتیماتوم مطرح شد. مواردی مهم با بستهبندی زیبا که احتمالاً داخل آن پوچ است! در سالهای اخیر فوتبالمان با انواع ناهنجاریها دست و پنجه نرم کرده و سال گذشته این موضوع به اوج خود رسید. در تعدادی از بازیها جود ورزشگاه آنقدر مسموم بود که صدای کوچک و بزرگ فوتبال را درآورد. فحاشیهای ممتد و شعارهای قومگرایانه و نژادپرستانه، موضوعاتی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت و اتفاقاً نهادهای بینالمللی چون فیفا هم روی آن حساسیت بسیاری دارند.
مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال در بخشی از صحبتهایش در این مراسم، به نکاتی اشاره کرد که مشخصاً مربوط به داوران میشود: «یکی از مهمترین علت بینظمیها در ورزشگاهها، اشتباه داوری است. اشتباه داور، کمیته انضباطی، اخلاق و استیناف را درگیر میکند و کلی حواشی به وجود میآورد. اشتباه داور باعث میشود بازیکنان و مربیان دو تیم صحبت کنند یا تماشاگران شعاری بدهند. ما مجبور هستیم در واکنش به شعارها و صحبتها محروم کنیم. در یکی از بازیها دیدیم که داور بدون دلیل بازی را متوقف کرد، اینها خوب نیست.» شاید بتوان کلیدیترین بخش اظهارات آقای رئیس را این جملات دانست: «قوانینی را ابلاغ خواهیم کرد که یکی از آنها مربوط به شعارها به خصوص شعار نژادپرستانه است. به فیفا هم قول دادیم اجرا کنیم، اینکه داور میتواند با شنیدن شعارهای نژادپرستانه بازی را با زدن سه سوت به پایان برساند. وقتی یک بار این کار انجام شود، دیگر از این شعارها داده نمیشود.»
در لابهلای صحبتهای مهدی تاج نکته خاص و پراهمیتی وجود دارد؛ «به فیفا هم قول دادیم اجرا کنیم». بهنظر میرسد سال گذشته آش آنقدر شور بوده که حتی فیفا هم از فدراسیون فوتبال در این زمینه توضیح خواسته است. حتی اگر چنین نباشد، مهم این است که مقابله و توقف چنین شعارهایی، خواست تمامی اهالی فوتبال و مردم است، اما پرسش این است که آیا تنها راه مقابله با آن «سه سوت» داور است؟ آیا به تبعات احتمالی بعد از چنین اتفاقی اندیشیده شده و برای آن راهکاری وجود دارد؟
در واقع این اقدام از سوی داور، باید آخرین راهکار باشد نه اولین آن. فرض کنیم در یک بازی حساس که تماشاگران زیادی هم از آن استقبال کردهاند، عدهای تماشاگرنما(!) با هر انگیزهای اقدام به سردادن شعارهای قومیتی و نژادپرستانه کنند. شعارها به گوش داور در وسط زمین برسد و بلافاصله «سهسوت» ممتد و پایان بازی! براساس تمام آنچه در فوتبالمان موجود است، چنین وضعیتی سرآغاز جنجال و حواشی میشود و تا مدتها باید در انتظار نتیجه احتمالاً سه بر صفر به سود یکی از تیمها و اعتراض طرف مقابل بود و شاید هم تیمهای دیگر که یکپارچگی مسابقات و جدول را زیر سؤال میدانند. چنین اوضاعی باعث یادآوری یکی از وعدههای مهم فدراسیون فوتبال میشود که چند سال پیش مطرح شد و هنوز خبر خاصی از آن نیست؛ دوربینهای چهرهزن. قرار بود این مهم یکی از ابزار اصلی مقابله با متخلفان در ورزشگاهها باشد تا هر کسی به خودش اجازه ندهد که جو استادیوم و در کل فوتبالمان را به هم بریزد. فراموش نکنیم که نکات دیگری لازمه این کار است، اینکه هر تماشاگری روی صندلی مربوط به خود بنشیند، جزو فیلترهای اولیه جلوگیری از ناهنجاری در ورزشگاههاست.