به گزارش بهداشت نیوز، بر اساس تعریف سازمان غذا و دارو، مکملهای تغذیه ای، فرآوردههای خوراکی هستند که از یک یا ترکیبی از مواد خام و یا فرآوری شده از جمله ویتامینها، املاح، اسیدهای چرب، اسیدهای آمینه و مشتقات آنها، آنزیمها، فیبرها، آنتی اکسیدانها، کربوهیدراتها، عصاره و یا بافتهای طبیعی تشکیل میشوند.
مصرف مکملهای تغذیه ای ممکن است با توجه به تامین نیازهای بدن موجب بهبود عملکرد عمومی بدن گردند. این فرآوردهها به اشکال متداول دارویی شامل قرص، کپسول، پودر، گرانول، کپسول نرم، آمپول خوراکی، محلولهای خوراکی و یا سایر اشکال خوراکی مانند ورقههای خوراکی، شکلات بار و پاستیل عرضه میشوند. نکته قابل توجه در مکملهای تغذیه ای این است که نباید هیچ ادعایی در مورد تشخیص، پیشگیری و درمان بیماریها داشته باشند.
افزایش اطلاعات عمومی جوامع و صنعتی شدن آنها سبب شده است تا مصرف مکملهای غذایی بخشی از برنامه غذایی افراد گردد. امروزه استفاده از مکملهای تغذیه ای به ویژه در ورزشکاران اهمیت به سزایی یافته است به نحوی که در تمام سطوح ورزش از فعالیتهای مبتدی تا حرفه ای گسترش یافته و برخی از ورزشکاران به مکملها به چشم میانبری برای دست یابی به اهداف خود نگاه میکنند.
مصرف مکمل باید آگاهانه و با مشورت افراد آگاه و متخصص همچون پزشک، داروساز و کارشناس تغذیه انجام شود و در صورتی که مکمل به صورت خودسرانه و بدون توجه به نیازهای بدنی افراد صورت پذیرد، ممکن است عوارض شدیدی به دنبال داشته باشد. از طرفی چنانچه مکمل مصرفی از مراکز غیر مجاز تهیه شده و به صورت قاچاق باشد، میتواند مخاطرات جدی برای مصرف کننده ایجاد کند، بنابراین در ادامه سعی شده است تا مراکز مجاز عرضه مکملهای تغذیه ای و روش صحیح اصالت سنجی شرح داده شود.
بر اساس ماده 12 آئین نامه ثبت مکملهای تغذیه ای، توزیع مکملها صرفا از طریق شرکتهای توزیع کننده دارای مجوز رسمی از سازمان غذا و دارو انجام میشود، همچنین عرضه مکملها به مصرف کننده تنها از طریق داروخانهها و بدون نیاز به نسخه پزشک است، بنابراین فروش هر گونه مکمل تغذیه ای در باشگاهها، عطاریها و یا سایر مراکز عرضه ممنوع میباشد.
تمامی مکملهای دارای مجوز از سوی سازمان غذا و دارو، باید برچسب اصالت داشته باشند. این برچسب اصالت یا به صورت برچسب برروی بسته بندی نصب میشود و یا بر روی بسته بندی چاپ میگردد. هر گونه محصول بدون برچسب فاقد تائیدیه سازمان غذا و دارو است. محصولات فاقد برچسب، یا از طریق قاچاق وارد کشور شده و یا در کارگاههای زیرزمینی و بدون مجوز رسمی تولید شده اند.
شکل 1: برچسب زرد رنگ اصالت
شکل 2: برچسب چاپ شده بر روی فرآورده
پس از تهیه مکمل، جهت تعیین وضعیت اصالت فرآورده دریافتی میتوان از روشهای زیر اقدام کرد:
الف) بررسی اصالت فرآورده از درگاه تیتک به آدرس https://www.ttac.ir/
پس از ورود به صفحه اصلی، گزینه "استعلام " انتخاب میگردد.
پس از ورود به قسمت استعلام از دو روش میتوان به بررسی اصالت فرآورده پرداخت:
1- روش اول: میتوان کد 16 رقمی اصالت را در بخش مربوطه وارد نمود و پس از کلیک بر روی دکمه جستجو، پاسخ استعلام نشان داده میشود.
2- روش دوم: کد 20 رقمی رهگیری را در بخش UID وارد نموده و منتظر پاسخ استعلام بمانید.
ب) استعلام از طریق پیامک
کد 16 رقمی درج شده بر روی بسته بندی را به شماره 20008822 ارسال نموده تا پیامک تائید دریافت گردد.
ج) تماس با شماره تماس 6185-021
د) استعلام از طریق نرم افزار TTAC
با نصب نرم افزار TTAC بر روی گوشی تلفن همراه میتوان از دو طریق اصالت فرآورده را بررسی کرد.
1- روش اول: کد 16 رقمی اصالت را وارد نموده و پس از کلیک بر روی دکمه جستجو، پاسخ استعلام نشان داده میشود.
2- روش دوم: کد 20 رقمی رهگیری را در بخش UID وارد نموده و منتظر پاسخ استعلام بمانید.
در پایان ذکر دو نکته ضروری به نظر میرسد:
1- مراکز مجاز عرضه مکملها، تنها داروخانهها هستند و سایر مراکز فاقد مجوز عرضه مکمل است.
2- توجه به بررسی اصالت مکمل در زمان خرید و استفاده حائز اهمیت بوده چرا که هیچ تضمینی در خصوص محتویات فرآوردهی بدون مجوز و مطابقت آن با مندرجات بسته بندی وجود ندارد. به عبارت دیگر نه تنها امکان گذشتن تاریخ انقضا فرآورده وجود دارد، بلکه امکان جایگزینی محتویات فرآورده با سایر ترکیبات وجود دارد.