به گزارش همشهری آنلاین، محمود فرشچیان، نگارگر نام‌آور ایرانی و خالق آثاری ماندگار در تاریخ هنر، در سن ۹۶ سالگی در آمریکا بدرود حیات گفت.
محمود فرشچیان، هنرمند پرآوازه و چهره‌ای ماندگار در هنر نگارگری و مینیاتور ایران، در آمریکا چشم از جهان فروبست. وی که بیش از 7 دهه از عمر پربار خود را در خدمت به هنر ایرانی گذراند، با آثاری چون ضامن آهو، عصر عاشورا، پنجمین روز آفرینش و شمس و مولانا در حافظه بصری و فرهنگی ایرانیان و دوستداران هنر در سراسر جهان ماندگار شد.
زندگی‌نامه و آغاز مسیر هنری
محمود فرشچیان در چهارم بهمن 1308 در اصفهان، شهری که قرن‌ها مهد هنر و معماری ایران بوده، چشم به جهان گشود. از کودکی به واسطه حضور در خانواده‌ای هنردوست و زیستن در فضایی آکنده از هنر، به نقاشی و نگارگری علاقه‌مند شد. او پس از گذراندن دوران ابتدایی، وارد هنرستان هنرهای زیبای اصفهان شد و نزد استادانی چون حاج میرزا آقا امامی و استاد عیسی بهادری فنون نگارگری و تذهیب را آموخت.
پس از پایان تحصیلات، مدتی در اداره هنرهای زیبا در تهران مشغول به کار شد و در کنار فعالیت‌های اداری، آثار شخصی خود را خلق می‌کرد. در دهه 1340 برای تکمیل مطالعات هنری و آشنایی با مکاتب مختلف نگارگری و نقاشی، به اروپا سفر کرد و از موزه‌ها و گالری‌های مهم جهان بازدید نمود.
فرشچیان با تلفیق سنت و نوآوری، جان تازه‌ای به هنر نگارگری ایرانی بخشید. او با تغییر در ترکیب‌بندی، استفاده از خطوط سیال و رنگ‌های زنده و پویایی بی‌مانند، جهانی تازه در مینیاتور گشود. آثار او تنها بازتاب گذشته نبود، بلکه بیانگر مفاهیم انسانی، عرفانی و دغدغه‌های معاصر نیز بود.
مینیاتور فرشچیان از شناخته شده ترین نقاشی های ایرانی و محبوب هنرمندان داخلی و خارجی بشمار می رود. مکتب نقاشی مینیاتور استاد فرشچیان با مکاتب هنری دیگر متفاوت بوده و البته الهام بخش اساتید و هنرمندان معاصر می باشد.
سبک مینیاتور استاد فرشچیان بسیار جدید و در نوع خود بی نظیر است و مکتب خاص خود را در نگارگری ایران به وجود آورده است. سبکی که استاد محمود فرشچیان برای خلق آثار هنری خود استفاده نموده در واقع سبکی است که از ترکیب تاریخ با شعر و ادبیات و حتی وقایع مقدس دینی و مذهبی به وجود آمده است.نقاشی های مینیاتور محمود فرشچیان در مضامین هنری، عاشقانه ، مذهبی و ملی ،توانسته یادگاراهای ماندگاری شود.
تابلوهای مینیاتور فرشچیان سبکی خلاقانه و بسیار بی بدیل هستند که المان های سبک سنتی را با مدرن ادغام کرده است.توانایی ایشان در خلق آثار هنری با بکارگیری نقوش متحرک، فضاهای گرد و منحنی، خطوط نرم و قدرتمند و ساخت رنگ های مواج به خوبی مشخص است.
به گفته امبرتو بالدینی که از اساتید معروف تاریخ و هنر و رئیس دانشگاه هنر فلورانس ایتالیا هستند برای درک مینیاتور فرشچیان باید درک هنری عمیق داشت و زمان زیادی صرف کرد تا بتوانید تأثیر ادبیات فارسی، کتاب های مقدس یهودیان و مسیحیان، قرآن و شعر کلاسیک را همراه با چاشنی تخیل در آثار هنری ارزشمند او درک کنید و به چشم ببینید.
آثار برجسته و فعالیت‌های بین‌المللی
آثار هنری مینیاتور استاد فرشچیان سبکی بی بدیل در نگارگری ایران هستند. این آثار هنری که تعداد آن به بیش از ۱۵۰ عدد می رسد در موزه اختصاصی ایشان در سعدآباد، موزه آستان قدس رضوی و بخشی هم در موزه های خارج از کشور نگهداری می شوند.
آثار استاد فرشچیان در کشورهای مختلف دنیا از جمله پاریس، نیویورک، شیکاگو و… نگهداری می شوند. ایشان در سال ۱۳۹۳ موفق به اخذ نشان افتخار با عنوان جهادگر عرصه فرهنگ و هنر شدند. در سال ۱۳۹۹ نیز توسط سامان یونسکو به همراه ۴ تن از اساتید مینیاتور ایران به عنوان گنجینه های زنده بشری در جهان معرفی گردیدند.
از میان آثار ماندگار او می‌توان به تابلوهای عصر عاشورا، ضامن آهو، پنجمین روز آفرینش، کوثر و شمس و مولانا اشاره کرد. بسیاری از آثارش در موزه‌ها و مجموعه‌های خصوصی در ایران، اروپا، آمریکا و خاورمیانه نگهداری می‌شود.
فرشچیان در طول حیات خود نمایشگاه‌های متعددی در تهران، نیویورک، پاریس، لندن و دبی برگزار کرد و جوایز معتبر بین‌المللی را از آن خود ساخت، همچنین در سال 1374 موزه اختصاصی آثار او در مجموعه سعدآباد تهران گشایش یافت.
یکی از نزدیکان استاد با تأیید خبر درگذشت وی تصریح کرد: «استاد فرشچیان پیش از درگذشت وصیت کرده بود که در کنار قبور یکی از مفاخر فرهنگی اصفهان، زادگاهش، به خاک سپرده شود.» این تصمیم، نشانه عشق عمیق او به سرزمین مادری و ریشه‌های فرهنگی‌اش است.
فرشچیان نه تنها یک هنرمند که معلمی بزرگ بود؛ شاگردان بسیاری در ایران و جهان از آموزه‌های وی بهره بردند و راهش را ادامه می‌دهند. آثار محمود فرشچیان امروز بخشی از هویت بصری و فرهنگی ایران محسوب می‌شود و الهام‌بخش نسل‌های آینده خواهد بود.
اگرچه جسم استاد فرشچیان دیگر در میان ما نیست، اما روح او در خطوط روان و رنگ‌های زنده آثارش تا همیشه جاری خواهد ماند. اصفهان، ایران و جهان هنر، هرگز وی را فراموش نخواهند کرد.
