توافق نامه صلح بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان امروز (جمعه) با حضور رهبران 2 کشور در کاخ سفید واشنگتن و تحت نظارت ترامپ امضا می شود.
به گزارش عصرایران به نقل از "آکسیوس"، ترامپ امروز (جمعه) در کاخ سفید مراسم امضای توافق صلح بین ارمنستان و آذربایجان را در کنار رهبران این کشورها برگزار خواهد کرد.
بر اساس گزارش آکسیوس: این توافق یکی از مهمترین دستاوردهای سیاست خارجی ترامپ تاکنون است و می‌تواند به پایان دادن به یکی از طولانی‌ترین درگیری‌های جهان کمک کند.
این فرصتی دیگر برای ترامپ - که گردهمایی روز جمعه را "اجلاس صلح تاریخی" توصیف کرده - است تا خود را به عنوان صلح‌ساز جهانی معرفی کند.
او پیش از این از پیشرفت‌های دیپلماتیک بین رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو، هند و پاکستان و اخیرا کامبوج و تایلند خبر داده است - حتی در حالی که صلح در اوکراین و غزه دست نیافتنی به نظر می‌رسد.
ارمنستان و آذربایجان از اواخر دهه 1980 درگیر یک سری تنش ها و جنگ های مرزی بوده‌اند - که جدیدترین آن در سال 2023 بود، زمانی که آذربایجان منطقه مورد مناقشه قره باغ کوهستانی را تصرف کرد.
این توافق که با میانجیگری ایالات متحده حاصل شده، با هدف تضمین صلح صورت گرفته است، اما جنبه اقتصادی قابل توجهی نیز دارد.
ارمنستان موافقت کرده است که یک کریدور 43.5 کیلومتری از طریق خاک خود - که توسط ایالات متحده توسعه خواهد یافت و "مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین‌المللی" نامگذاری شده است - را که بخش عمده‌ای از آذربایجان را به یک منطقه کوچک آذری در مرز ترکیه (نخجوان) متصل می‌کند، مجاز بداند.
این کریدور به مردم و کالاها اجازه می‌دهد بدون عبور از ایران یا روسیه، بین آذربایجان و ترکیه و فراتر از آن به آسیای مرکزی سفر کنند. این امر در حال حاضر امکان‌پذیر نیست زیرا مرز ارمنستان و آذربایجان بسته و بسیار مستحکم است.
ایران به شدت با این پروژه مخالف است و روسیه نیز از آن انتقاد کرده است، در حالی که ترکیه به شدت موافق آن است.
یک مقام آمریکایی مطلع در این باره گفت: با رفع انسداد مرزی بین ارمنستان و آذربایجان، آمریکایی‌ها سالانه میلیاردها دلار تجارت جدید سود خواهند برد و روسیه و ایران و چین نفوذ خود را در بخشی از جهان که قلمرو خود می‌دانستند، از دست می‌دهند.
ارمنستان در جریان مذاکرات با ایالات متحده، مخالفت دیرینه خود با این کریدور را کنار گذاشت.
دخالت دولت ترامپ در این موضوع از ماه مارس گذشته آغاز شد، زمانی که "استیو ویتکاف"، فرستاده ویژه کاخ سفید، در یک سفر غیرمنتظره از مسکو به باکو سفر کرد.
ویتکاف این سفر را به درخواست دولت قطر انجام داد، که او را تشویق به تلاش برای دستیابی به توافق کرد.
این مقام آمریکایی گفت که پس از این سفر، ویتکاف، "آریه لایتستون" یک کارمند ویژه دولت در تیم خود را به رهبری تلاش‌های دیپلماتیک مامور کرد. لایتستون پنج سفر به منطقه برای مذاکره با طرفین انجام داد.
لایتستون در دولت نخست ترامپ، دستیار ارشد "دیوید فریدمن" سفیر وقت آمریکا در اسرائیل بود و به "جارد کوشنر" داماد ترامپ، نزدیک است.
نخست وزیر نیکول پاشینیان بر این باور است که با موافقت با اجازه دادن به ایالات متحده برای توسعه کریدور ترانزیت، او یک دوست در واشنگتن و یک سپر قدرتمند در برابر هرگونه تهاجم آینده توسط آذربایجان به دست خواهد آورد.
این مذاکرات کم‌سروصدا اکنون به یک توافق بسیار عمومی تبدیل خواهد شد. روز جمعه، ترامپ میزبان پاشینیان و الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، در کاخ سفید خواهد بود تا آن را امضا کنند.
ترامپ در شبکه اجتماعی خود در این باره نوشت که "به این رهبران شجاع به خاطر انجام کار درست" برای مردمشان بسیار افتخار می‌کند.
بنا به گفته مقام مطلع آمریکایی: "این توافق درهای ارمنستان را به روی جهان باز می‌کند و به جای تکیه بر ایران، اکنون ایالات متحده را به عنوان یک شریک کلیدی خواهند داشت."
این مقام آمریکایی افزود که اکنون "روسیه و ایران و چین نفوذ خود را در بخشی از جهان که قلمرو خود می‌دانستند، از دست می‌دهند."
این روایت از ماجرا در حالی است که مسعود پزشکیان رئیس جمهوری ایران اخیرا در اظهاراتی ایجاد و احداث کریدور زنگزور در مرزهای شمال غربی ایران و تغییر ژئوپلتیک در این منطقه را مساله ای جزئی و نه چندان مهم توصیف کرده است.
او گفته: اگر گسترش روابط و همکاری‌های با همسایگان و کشورهای منطقه را از منظری جامع ببینیم، نیاز نیست نگران برخی مسایل جزئی‌تر از جمله در موضوع گذرگاه‌های مرزی شمال غرب کشور باشیم."
پزشكیان افزود: "باید روابط خود با همسایگان را در چهارچوب برداشتن موانع مرزی و اتصال و پیوند گسترده اقتصادهایمان ببینیم؛ باید حساسیت‌ها را کاهش دهیم و به فکر گسترش تعاملات سازنده باشیم."
این مقام آمریکایی مدعی شد: "این توافق، مسیری برگشت‌ناپذیر برای عادی‌سازی روابط بین کشورهای تحت نظارت دولت ترامپ ایجاد می‌کند."
این مقام گفت که حداقل در ابتدا، توافق صلح عمدتا بین دولت‌ها خواهد بود، اما امید است که با گذشت زمان به ایجاد "صلح گرم‌تر" بین مردم دو طرف مرز کمک کند.
وی افزود: "صلح هنوز نهایی نشده است، هنوز کارهای بیشتری برای انجام دادن وجود دارد. اما مسائل و مراحل غلبه بر آنها مشخص شده است."
