خبرگزاری مهر، گروه استانها: حماسه اربعین حسینی، یکی از بی‌بدیل‌ترین رویدادهای مذهبی و فرهنگی در جهان معاصر است که هر ساله با فرا رسیدن بیستم صفر، قلب میلیون‌ها انسان آزاده را به سوی کربلای معلی می‌کشاند. این راهپیمایی عظیم، فراتر از یک حرکت صرفاً مذهبی، به نمادی از وحدت، همبستگی، مقاومت و شور حسینی در مقیاس جهانی تبدیل شده است. زائرانی از ملیت‌ها و اقشار مختلف، با پای پیاده و با انگیزه‌ای خالصانه، کیلومترها مسیر را طی می‌کنند تا خود را به حرم مطهر سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع) برسانند و ارادت خود را به اهل بیت عصمت و طهارت ابراز کنند. این رویداد عظیم، از جنبه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، تأثیرات گسترده‌ای دارد و پیام صلح، همدلی و آزادی‌خواهی را به گوش جهانیان می‌رساند.
در این میان، استان خراسان رضوی، به دلیل موقعیت استراتژیک و برخورداری از مزیت وجود حرم مطهر رضوی، نقش بسیار حیاتی و پررنگی در تسهیل و پشتیبانی از این حرکت میلیونی ایفا می‌کند. مشهد مقدس، به عنوان پایتخت معنوی ایران و مقصد سالانه میلیون‌ها زائر، در ایام اربعین به یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های خدمت‌رسانی به زائران حسینی تبدیل می‌شود. این خدمات‌رسانی نه تنها شامل پشتیبانی از کاروان‌های عازم به عراق است، بلکه پذیرایی از زائران داخلی و خارجی که مسیر سفرشان از مشهد می‌گذرد و یا این شهر را به عنوان نقطه آغاز حرکت خود انتخاب می‌کنند، را نیز در بر می‌گیرد. تلاش‌های بی‌وقفه و همه‌جانبه نهادهای مختلف دولتی، عمومی و مردمی در این استان، از جمله ستاد بازسازی عتبات عالیات، آستان قدس رضوی، بنیاد کرامت رضوی، جمعیت هلال احمر، سازمان‌های حمل‌ونقل، و ده‌ها موکب مردمی، ستودنی است. هدف از نگارش این گزارش، ارائه تصویری جامع و دقیق از اقدامات و برنامه‌های تدارک دیده شده در استان خراسان رضوی و شهر مشهد مقدس برای اربعین حسینی در سال ۱۴۰۴ شمسی است.
خدمت رسانی ۱۲۹ موکب به زائران اربعین
برای اربعین سال ۱۴۰۴، استان خراسان رضوی با رویکردی منسجم و برنامه‌ریزی شده، گام‌های مؤثری را در راستای خدمت‌رسانی هرچه بهتر به زائران حسینی برداشته است. محور اصلی این فعالیت‌ها، حضور و فعالیت پررنگ ۱۲۹ موکب مجوزدار است که تحت نظارت دقیق ستاد بازسازی عتبات عالیات خراسان رضوی فعالیت می‌کنند.
در همین رابطه محمدحسین غلامی، جانشین ستاد بازسازی عتبات عالیات خراسان رضوی اظهار کرد: تمامی این موکب‌ها شناسه‌دار شده و دارای هویت حقوقی هستند، که این امر به افزایش شفافیت، هماهنگی و کارایی در ارائه خدمات کمک شایانی می‌کند. جلسات منظم هماهنگی و توجیه مأموریت‌ها نیز به صورت مستمر برگزار شده تا تمامی موکب‌ها با یک رویکرد واحد و هماهنگ، به وظایف خود عمل کنند.
جانشین ستاد بازسازی عتبات عالیات خراسان رضوی با اشاره به اینکه مأموریت‌های ستاد بازسازی عتبات عالیات استان در سه محور کلیدی تعریف شده‌اند، افزود: جمع‌آوری و پشتیبانی از پروژه‌های عتبات عالیات که شامل کمک به بازسازی و توسعه اماکن مقدس در عراق است؛ برنامه‌ریزی و پشتیبانی مراسم اربعین که دامنه وسیعی از فعالیت‌ها از جمله تأمین اسکان، تغذیه، درمان و حمل‌ونقل را در بر می‌گیرد؛ و مدیریت حوادث غیرمترقبه که نشان‌دهنده آمادگی برای مواجهه با هرگونه پیشامد احتمالی و تضمین امنیت و سلامت زائران است.
وی گفت: در کشور عراق، سازماندهی خدمات به زائران از طریق چهار قرارگاه اصلی در شهرهای استراتژیک نجف اشرف، کربلای معلی، کاظمین و سامرا انجام می‌شود. این قرارگاه‌ها نقش محوری در هدایت و پشتیبانی از موکب‌های ایرانی، از جمله موکب‌های خراسانی، ایفا می‌کنند. علاوه بر این، هفت قرارگاه پشتیبانی در استان‌های مرزی ایران از جمله خوزستان، مهران، کرمانشاه، کردستان، آذربایجان و سیستان و بلوچستان، و البته خراسان رضوی، دایر خواهد بود تا پشتیبانی لجستیکی و خدماتی لازم را برای کاروان‌های اعزامی فراهم آورند.
غلامی افزود: ظرفیت‌های خدماتی موکب‌های خراسان رضوی در عراق بسیار چشمگیر است. این موکب‌ها متعهد شده‌اند اسکان ۱۲۶ هزار زائر را در مسیرها و شهرهای تعیین‌شده عراق تأمین کنند. این رقم، نشان‌دهنده توان بالای موکب‌های استان در پذیرایی از حجم قابل توجهی از زائران است. در حوزه تغذیه، روزانه بالغ بر یک میلیون و دویست و بیست هزار وعده غذایی (شامل سه وعده اصلی صبحانه، ناهار و شام) و ۴۴۰ هزار میان‌وعده توسط مواکب پخت و توزیع خواهد شد. این حجم عظیم از پذیرایی، نیازمند یک سازماندهی دقیق و زنجیره تأمین قوی است. همچنین، برای تأمین نان تازه زائران، حدود یک میلیون و چهارصد هزار قرص نان روزانه در نانوایی‌های مستقر در موکب‌ها پخت می‌شود که این خود گامی مهم در تأمین نیازهای اولیه زائران است.
در همین رابطه باید به این موضوع اشاره کرد که خدمات درمانی و بهداشتی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. دو موکب درمانی با هماهنگی کامل با جمعیت هلال احمر و چهار موکب فرهنگی با هدف ارائه خدمات فرهنگی، معنوی و هنری به زائران فعال خواهند شد. توجه ویژه به بانوان زائر نیز در دستور کار قرار گرفته و سه موکب ویژه خواهران با مدیریت بانوان به فعالیت خود ادامه می‌دهند. در بخش تردد و حمل‌ونقل زائران، ۶۰۰ دستگاه خودرو وظیفه انتقال بار و خدمات به زائرین را برعهده خواهند داشت. این ناوگان حمل‌ونقل، نقش حیاتی در جابه‌جایی تجهیزات، مواد غذایی و کمک به زائران در طول مسیر ایفا می‌کند.
کاروان خدام رضوی؛ منادیان وحدت ملت‌های ایران و عراق
علاوه بر فعالیت‌های ستاد بازسازی عتبات عالیات، آستان قدس رضوی نیز با تمام توان وارد میدان شده است. کاروان خدام رضوی برای پنجمین سال پیاپی، با همراهی هدایای معنوی و پرچم متبرک حرم امام رضا (ع)، مسافر عراق می‌شود.
در این خصوص احمد میرزاده، دبیر ستاد اربعین بنیاد کرامت آستان قدس رضوی اظهار کرد: این کاروان متشکل از خدام، فراشان، دربانان و کفشداران حرم مطهر، به همراه مداحان و روحانیون است. هدف اصلی این اعزام، قدردانی از زحمات بی‌وقفه موکب‌داران عراقی در خدمت به زائران اربعین است. این برنامه با ابلاغ پیام سلام و ارادت مردم ایران به موکب‌داران عراقی، جلوه‌ای از همبستگی دو ملت را به نمایش می‌گذارد و حرکتی در مسیر خنثی‌سازی ترفندهای دشمنان به منظور ایجاد اختلاف و شکاف بین مردم این دو کشور مسلمان است.
دبیر ستاد اربعین بنیاد کرامت آستان قدس رضوی افزود: یکی از ابتکارات جدید در سال جاری، گسترش مسیر تجلیل از موکب‌داران است. گروهی ۱۵ نفره از خدام حرم مطهر از ابتدای ماه صفر از طریق مرز شلمچه وارد عراق شده و در شهرهای بصره، ناصریه، حله، دیوانیه، نجف، کاظمین و سامراء از موکب‌داران تقدیر می‌کنند. این کاروان پس از اجرای برنامه‌های تجلیل، در مسیر نجف به کربلا و مسیر مشابه به جمع زائران اربعین حسینی می‌پیوندد. هدف اصلی این حرکت، بزرگداشت فرهنگ خدمت به ساحت مقدس حضرت سیدالشهدا (ع) و اهل بیت (ع)، تقویت پیوندهای برادری و وحدت بین ملت‌های ایران و عراق و خنثی‌سازی توطئه‌های دشمنان است. در چهار سال گذشته، این برنامه با استقبال گرم و ابراز محبت عمیق موکب‌داران عراقی همراه بوده و بیش از ۱۶۰۰ موکب‌دار عراقی در قالب این برنامه مورد تجلیل قرار گرفته‌اند. این اقدام به نمادی از دوستی و همدلی تبدیل شده و پیوندهای فرهنگی و دینی بین دو ملت ولایتمدار را مستحکم‌تر کرده است.
اعزام ۳۵ خادمیار تخصصی حوزه سلامت به شهر نجف اشرف
در حوزه سلامت، بنیاد کرامت رضوی نیز حضوری فعال دارد. هادی غلامی، مدیر امور مجاورین بنیاد کرامت رضوی، از اعزام ۳۵ خادمیار تخصصی حوزه سلامت به شهر نجف اشرف برای سومین سال متوالی خبر داده است.
مدیر امور مجاورین بنیاد کرامت رضوی افزود: این تیم متشکل از پزشکان، پرستاران و کادر اجرایی متخصص، با هدف ارائه خدمات پزشکی و پرستاری رایگان، به زائران اعتاب مقدسه خدمت خواهند کرد. این خادمیاران طی ۱۰ روز اقامت در نجف اشرف، خدمات تخصصی سلامت نظیر ویزیت پزشکی، مراقبت‌های پرستاری و اقدامات پیشگیرانه را به‌صورت کاملاً رایگان ارائه می‌کنند تا زائران با آسودگی بیشتری به زیارت بپردازند. این طرح تحت نظارت بنیاد کرامت رضوی و با همکاری کانون تخصصی سلامت مدیریت امور مجاوران اجرا می‌شود و نمونه‌ای از تعهد آستان قدس رضوی به گسترش خدمات اجتماعی و معنوی در سطح بین‌المللی است. حضور خادمیاران رضوی در نجف اشرف، علاوه بر تأمین نیازهای پزشکی زائران، پیام‌آور اتحاد و همدلی میان عاشقان اهل بیت (ع) از کشورهای مختلف و جلوه‌ای از تعهد آستان قدس رضوی به خدمت‌رسانی در مسیر عشق به امام حسین (ع) است.
راه‌اندازی مواکب خدمت‌رسان در اطراف حرم مطهر رضوی
در داخل مشهد مقدس، نیز تمهیدات ویژه‌ای برای پذیرایی از زائران و مجاوران امام رضا (ع) در ایام اربعین اندیشیده شده است. محمد شبان، معاون خدمات زائرین حرم مطهر رضوی، اظهار کرد: خادمان آستان قدس رضوی با راه‌اندازی مواکب خدمت‌رسان در اطراف حرم مطهر، خدمات رفاهی مختلفی را به عاشقان امام حسین (ع) ارائه خواهند کرد. سه موکب اصلی در مبادی پرتردد شامل باب‌الجواد (ع)، باب‌الکاظم (ع) و خیابان آیت‌الله واعظ طبسی مستقر می‌شوند. این مواکب، خدمات متنوعی از جمله راهنمایی، پذیرایی و پشتیبانی از زائران را ارائه می‌کنند.
معاون خدمات زائرین حرم مطهر رضوی بیان کرد: یکی دیگر از برنامه‌های مهم، فعال‌سازی چایخانه‌های خدمت‌رسان در چهار نقطه از حرم مطهر است. این چایخانه‌ها شامل چایخانه رضوان، صحن کوثر، امام حسن مجتبی (ع) و غدیر هستند که به‌صورت شبانه‌روزی از زائران پذیرایی خواهند کرد. فعالیت این چایخانه‌ها از یک روز پیش از روز اربعین آغاز شده و تا روز بعد از اربعین ادامه خواهد داشت تا به بهترین نحو ممکن از زائران پذیرایی شود.
وی گفت: علاوه بر خدمات رفاهی و پذیرایی، کتاب‌آرایی اماکن متبرکه حرم رضوی نیز باهدف فضاسازی معنوی، ترویج فرهنگ عاشورایی و پاسداشت حماسه اربعین، هم زمان با نزدیک‌شدن به این مناسبت، انجام خواهد شد. این اقدامات نشان‌دهنده یک رویکرد جامع در خدمت‌رسانی است که هم به نیازهای مادی و هم به نیازهای معنوی زائران توجه دارد. تأکید بر لزوم انسجام و هماهنگی برای خدمت‌رسانی شایسته در این ایام، نشان‌دهنده اهمیت همکاری تمامی ظرفیت‌های اجرایی، پشتیبانی و خادم‌یاری آستان قدس رضوی برای ایجاد فضایی شایسته برای عاشقان حضرت سیدالشهدا (ع) در مشهد است.
مجموعه اقدامات جامع و هماهنگ صورت گرفته در استان خراسان رضوی و به ویژه در شهر مشهد مقدس برای اربعین سال ۱۴۰۴، فصلی درخشان در تاریخ خدمت‌رسانی به زائران حسینی گشوده است. این تلاش‌های بی‌وقفه، که از ساماندهی موکب‌ها و تأمین نیازهای اولیه زائران در عراق تا ارائه خدمات درمانی و فرهنگی و نیز پذیرایی از زائران در داخل مشهد را شامل می‌شود، نشان‌دهنده عمق ارادت، تعهد و همبستگی مردم و نهادهای این دیار به آرمان‌های عاشورایی است. سازماندهی ۱۲۹ موکب با هویت حقوقی مشخص و ظرفیت اسکان بیش از ۱۲۶ هزار زائر در خاک عراق، در کنار تأمین روزانه میلیون‌ها وعده غذایی و میان‌وعده، بیانگر مقیاس وسیع و برنامه‌ریزی دقیق این عملیات عظیم است.
حضور پررنگ آستان قدس رضوی از طریق اعزام کاروان‌های خدام رضوی و خادمیاران تخصصی سلامت، نه تنها ابعاد معنوی و انسانی این حماسه را تقویت می‌کند، بلکه به عنوان پلی مستحکم، پیوندهای برادری و وحدت میان ملت‌های ایران و عراق را استحکام می‌بخشد. تجلیل از موکب‌داران عراقی توسط خدام رضوی، پیامی از قدردانی و احترام متقابل است که توطئه‌های تفرقه‌افکنانه دشمنان را خنثی می‌سازد. همچنین، ارائه خدمات درمانی رایگان توسط خادمیاران سلامت، نمادی از ایثار و فداکاری در راه اهل بیت (ع) است که به زائران اطمینان خاطر و آرامش می‌بخشد.
در داخل مشهد مقدس، فعالیت‌های گسترده‌ای نظیر راه‌اندازی مواکب خدمت‌رسان در اطراف حرم مطهر، فعال‌سازی چایخانه‌های شبانه‌روزی و فضاسازی معنوی، مشهد را به یک کانون مهم برای عاشقان امام حسین (ع) تبدیل کرده است. این اقدامات، فضایی سرشار از معنویت، آرامش و همدلی را برای زائران و مجاوران حرم رضوی فراهم می‌آورد و آنان را در حماسه اربعین حسینی سهیم می‌سازد.
اربعین، تنها یک رویداد مذهبی نیست؛ بلکه یک نمایش بزرگ از عشق، ایثار، و همبستگی انسانی است که هر ساله با شکوهی فزاینده برگزار می‌شود. استان خراسان رضوی و شهر مشهد مقدس، با تعهد و تلاشی خستگی‌ناپذیر، نقش محوری خود را در این حماسه جهانی به بهترین شکل ایفا می‌کنند و الگویی مثال‌زدنی از خدمت‌رسانی در مسیر ولایت و امامت را به نمایش می‌گذارند. امید است با استمرار این رویکرد سازنده و ارتقا روزافزون خدمات، شاهد برگزاری هرچه باشکوه‌تر این رویداد عظیم و تحکیم بیشتر پیوندهای معنوی و فرهنگی در سال‌های آتی باشیم.
