نحوه مصرف استامینوفن را با هم در متن زیر بررسی میکنم. استامینوفن یک مسکن و تببر است؛ اما نمی‌تواند تورم و التهاب را درمان کند. گفته میشود که این قرص، انتقال‌دهنده‌های شیمیایی سیگنال درد در مغز را مسدود میکند.
نحوه مصرف استامینوفن بسته به سن، وزن و شدت درد یا تب متفاوت است. این دارو معمولاً هر ۴ تا ۶ ساعت یک‌بار مصرف میشود و نباید بیش از ۴۰۰۰ میلیگرم در روز مصرف شود. در بزرگسالان، قرص ۵۰۰ یا ۳۲۵ میلی‌گرمی رایج است، اما در کودکان از شربت یا قطره استفاده میشود. برای جلوگیری از آسیب به کبد، از مصرف همزمان داروهای دیگر حاوی استامینوفن خودداری شود. بهتر است دارو با یک لیوان آب و با معده خالی یا همراه غذا مصرف شود. در صورت تداوم درد یا تب بیش از سه روز، باید با پزشک مشورت شود.
استامینوفن یک داروی ضددرد ، ضدالتهاب و ضد تب است که جزء دسته کورتیکواستروئیدها(کورتون ها) نمی باشد. از رایج ترین و مهم ترین داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی است که اثرات ضددرد و ضد تب (تب بر) آن، از اثرات ضدالتهابی آن بیشتر است و در خارج از ایالت متحده امریکا، بیشتر با نام “پاراستامول” شناخته شده است.استامینوفن به فرم های قرص، کپسول، قطره، شربت، سوسپانسیون، شیاف و ویال تزریقی در بازار دارویی ایران موجود می باشد.
دوز مصرفی استاندارد: برای بزرگسالان معمولاً ۳۲۵ تا ۵۰۰ میلیگرم استامینوفن هر ۴ تا ۶ ساعت تجویز میشود، بدون اینکه مجموع دوز در طول ۲۴ ساعت از ۴۰۰۰ میلیگرم (۴ گرم) تجاوز کند. برای کودکان دوز حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر ۴ تا ۶ ساعت مناسب است.
احتیاطات:
از مصرف بیش از دوز توصیه شده جدا خودداری کنید چون میتواند باعث آسیب جدی به کبد شود.
مصرف طولانیمدت بدون نظر پزشک توصیه نمیشود (بزرگسالان بیش از ۱۰ روز و کودکان بیش از ۵ روز).
در صورت بروز علائم حساسیتی یا عوارض گوارشی، مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
اگر تب یا درد بیش از ۳ روز بدون بهبود باقی ماند، باید پزشک را مطلع کرد.
| نوع عارضه | توضیح کوتاه | نکات اضافی |
|---|---|---|
| حالت تهوع | احساس ناراحتی معده و تمایل به استفراغ | ممکن است با مصرف دوز نادرست رخ دهد |
| استفراغ | خروج محتویات معده از دهان | در موارد اوردوز یا حساسیت دیده میشود |
| از دست دادن اشتها | کاهش تمایل به غذا خوردن | موقتی و با رفع عارضه برطرف میشود |
| اسهال | افزایش دفعات مدفوع و نرم شدن آن | معمولاً خفیف و گذرا است |
| دل درد | درد شکمی یا ناراحتی معده | باید جدی گرفته و در صورت تداوم به پزشک گزارش شود |
| تعریق بیش از حد | عرق کردن غیرطبیعی یا زیاد | معمولاً موقتی است |
| خواب آلودگی | احساس خستگی و تمایل به خواب | ممکن است در برخی کودکان دیده شود |
| سرگیجه | احساس ناپایداری یا چرخش سر | نیاز به مراقبت و گزارش به پزشک |
| سردرد | درد در ناحیه سر | معمولاً خفیف و گذرا است |
| یبوست | کاهش دفعات و سختی در دفع | کمتر شایع ولی امکانپذیر است |
| واکنشهای حساسیتی | راش پوستی، خارش، تورم، در موارد نادر شوک آنافیلاکتیک | نیاز به مراجعه اورژانسی دارد |
| مشکلات کبدی | در دوزهای بالا خطر آسیب کبدی | باید مصرف طبق دوز تجویز شده باشد |
فواید شربت استامینوفن در کودکان
شربت استامینوفن در کودکان فواید متعددی دارد که مهمترین آنها عبارتاند از:
- کاهش تب: این شربت به کاهش تب ناشی از بیماریهای ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و تب پس از واکسیناسیون کمک میکند و باعث کاهش بیقراری کودک میشود.
- تسکین درد: دردهای خفیف تا متوسط مانند سردرد، گوش درد، درد عضلات و دندان درد در کودکان با مصرف شربت استامینوفن کاهش مییابد.
- ارتقاء کیفیت خواب و بهبود خلق و خو: با کاهش تب و درد، خواب کودک بهتر میشود و خلق و خوی او در طول بیماری بهبود مییابد.
- مناسب برای کودکان: شربت حالت مایع دارد که برای کودکانی که نمیتوانند قرص مصرف کنند، بسیار مناسب و خوشطعم است و به این دلیل راحتتر مصرف میشود.
- مورد استفاده پس از واکسیناسیون: برای کاهش تب و ناراحتی ناشی از واکسیناسیون کودکان نیز کاربرد دارد و کمک میکند تا عوارض جانبی واکسنها کمتر احساس شود.
- اثر سریع و ماندگار: معمولاً پس از ۳۰ تا ۴۰ دقیقه شروع به اثرگذاری میکند و تأثیر آن حدود ۴ تا ۶ ساعت باقی میماند.
استامینوفن برای دردهای خفیف تا متوسط با منشا مختلف مانند دردهایی با منشا عصبی، سردرد، میگرن، دندان درد، کمردرد، دردهای دوران قاعدگی و … همچنین درمان و بهبود تب در بیماری های عفونی، التهابی و برای سرماخوردگی استفاده می شود.
همچنین در موارد دردهای شدید، به عنوان درمان کمکی در کنار سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) و اوپیوئیدها استفاده می شود.
مقدار و نحوه مصرف استامینوفن
| گروه سنی | دوز مصرفی معمول | فاصله زمانی مصرف | حداکثر دوز روزانه | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| بزرگسالان | ۳۲۵ تا ۶۵۰ میلیگرم | هر ۴ تا ۶ ساعت | ۳۲۵۰ تا ۴۰۰۰ میلیگرم (۴ گرم) | قرص خوراکی، بیش از ۱۰ روز بدون تجویز مصرف نشود |
| کودکان (وزن پایه) | ۱۰ تا ۱۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن | هر ۴ تا ۶ ساعت | ۷۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن | معمولاً به شکل شربت یا قطره، دوز دقیق بسته به وزن کودک |
| نوزادان (قطره پاراکید) | حدود ۰.۷ سیسی (۱۳ قطره) هر ۴ تا ۶ ساعت | هر ۴ تا ۶ ساعت | بر اساس وزن و تجویز پزشک | حتماً دوز با نظر پزشک تنظیم شود |
مثال دوز کودکان بر اساس وزن (میلیگرم) و مقدار شربت (با غلظت ۱۶۰ mg/5mL) هر بار مصرف:
| وزن کودک (کیلوگرم) | دوز حدودی (میلیگرم) | مقدار شربت (میلیلیتر) | فواصل مصرف (ساعت) |
|---|---|---|---|
| ۸ تا ۱۰.۴ | ۱۲۰ | ۳.۷۵ | هر ۴ تا ۶ ساعت |
| ۱۰.۸ تا ۱۵.۹ | ۱۶۰ | ۵ | هر ۴ تا ۶ ساعت |
| ۱۶.۳ تا ۲۱.۳ | ۲۴۰ | ۷.۵ | هر ۴ تا ۶ ساعت |
| ۲۱.۷ تا ۲۶.۷ | ۳۲۰ | ۱۰ | هر ۴ تا ۶ ساعت |
| ۲۷.۲ تا ۳۲.۲ | ۴۰۰ | ۱۲.۵ | هر ۴ تا ۶ ساعت |
استامینوفن برای موارد متعددی مصرف میشود که عمدتاً به عنوان داروی مسکن و تببر شناخته شده است. موارد اصلی مصرف استامینوفن عبارتند از:
استامینوفنداروی استامینوفن در شکل‌های دارویی مختلف و توسط شرکت‌های دارویی متعدد تولید میشود هر یک از این محصولات دارویی حاوی استامینوفن، میزان داروی مختص خود را دارند.
برخی از رایج‌ترین فرم‌های دارویی استامینوفن، قرص، سافت‌ژل، شربت و قطره‌های خوراکی هستند. این داروها غالبا بدون نیاز به نسخه پزشک قابل تهیه از داروخانه‌ها هستند. به همین دلیل لازم است پیش از مصرف آنها حتما برگه راهنمای هر محصول را مشاهده نمایید تا از نحوه مصرف دارو مطلع شوید. همچنین در صورتی که در حین مصرف دارو دچار ابهام یا سوالی شدید، به داروساز یا پزشک مراجعه نمایید.
شرکت زاگرس دارو پارسیان استامینوفن را با نام تجاری استاگروفن تولید نموده در شکل‌های دارویی قرص و قطره خوراکی وارد بازار می‌نماید. قرص استاگروفن در دوزهای ۵۰۰ و ۳۲۵ میلیگرم و جهت مصرف بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال تولید میشود. قطره خوراکی استاگروفن حاوی ۱۰۰ میلیگرم داروی استامینوفن در هر میلیلیتر، برای استفاده در اطفال تولید و عرضه میشود.
استامینوفن غالبا طول دوره مصرف معینی ندارد و در صورت درد و تب برای تسکین یا پایین آوردن دمای بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بزرگسالان و کودکان بالاتر از ۱۲ سال، ۱ تا ۲ قرص استاگروفن هر ۴ تا ۶ ساعت در صورت احساس درد یا بروز تب، به عنوان یک قرص ضد تب قابل مصرف می‌باشد. لیکن همواره باید در نظر داشته باشید بیش از ۴ گرم یا به عبارت دیگر ۴۰۰۰ میلیگرم از دارو را در طول ۲۴ ساعت مصرف ننمایید.
برای کودکان میزان دوز روزانه بر اساس وزن بدن تعیین میشود لذا همواره به دستورات پزشک یا داروساز عمل نمایید و برگه راهنمای محصولات را به دقت مطالعه کنید. دوز معمول قطره خوراکی استاگروفن، ۲ تا ۳ قطره به ازای هر کیلو وزن بدن کودک می‌باشد. این دوز هر ۴ تا ۶ ساعت قابل تکرار است به شرطی که در طول شبانه‌روز (۲۴ ساعت) هرگز بیش از ۵ مرتبه تکرار نگردد.
می‌دانیم که مصرف استامینوفن منجر به تسکین موقت درد و کاهش تب میشود. لیکن باید بدانیم درد و تب اغلب خود نتیجه یک مشکل یا بیماری در بدن هستند. لذا حتی در صورت تسکین درد یا کاهش تب باید حتما عامل ایجاد کننده آنها شناسایی و درمان شود. با توجه به آنچه گفته شد توصیه میشود مصرف استامینوفن را به صورت مزمن ادامه ندهید و در صورتی که تب یا درد شما برای مدت بیش از ۳ تا ۵ روز ادامه داشت، حتما با پزشک خود تماس حاصل کنید. چرا که مصرف مزمن استامینوفن خود ممکن است منجر به آسیب جدی به کبد گردد.
در هنگام مصرف استامینوفن، بدن شما این دارو را از طریق ساز و کارهای آنزیمی ابتدا تبدیل به ماده‌ای میکند که برای کبد مضر است و سپس این ماده را دفع میکند. اگر در این حین الکل مصرف کرده باشید، ماده مضر نامبرده در کبد شما تجمع پیدا میکند و با تجمع این ماده، کبد دچار آسیب میشود. به همین علت مصرف استامینوفن در افرادی که اعتیاد به مصرف الکل یا مصرف زیاد الکل دارند، ممکن است منجر به ایجاد آسیب کبدی گردد.
همانطور که در بالا گفته شد، استامینوفن میتواند به کبد شما صدمه وارد کند، به همین دلیل مصرف این دارو برای افراد مبتلا به نارسایی کبدی ممنوع می‌باشد.
بسیاری از داروهای ضد درد و تب یا قرص سرماخوردگی که از ترکیب چند ماده موثره دارویی ساخته می‌شوند ممکن است در ترکیبات خود حاوی استامینوفن باشند. به همین دلیل همواره توصیه میشود تمامی ترکیبات موجود در هر فراورده دارویی را مطالعه نمایید و اطمینان حاصل کنید چند ترکیب حاوی استامینوفن را به صورت همزمان مصرف نمی‌کنید. مصرف همزمان این فراورده‌ها ممکن است باعث شوند شما ناخواسته میزان زیادی از استامینوفن را مصرف کرده به کبد خود آسیب رسانید.
بطور کلی واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی استامینوفن نادر است. با این وجود لازم است در خصوص برخی علایم آلرژی دقت بیشتری به کار بندیم. بنابراین چنانچه علائم پوستی مانند خارش مشاهده نمودید یا در ناحیه گلو، صورت و زبان تورم حس کردید و یا اختلال تنفسی را تجربه کردید، به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید.
از آنجا که ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
قرص استامینوفناستامینوفن پاراکید یک قطره استامینوفن مخصوص کودکان و نوزادان است که برای کاهش تب و درد استفاده میشود.
دوز مصرف: معمولاً ۱۰ تا ۱۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر ۴ تا ۶ ساعت در صورت لزوم تجویز میشود.
به عنوان مثال، برای نوزادی با وزن ۶.۵ کیلوگرم (۶۵۰۰ گرم)، دوز مصرفی بین ۶۵ تا ۹۷.۵ میلیگرم در روز خواهد بود.
با توجه به غلظت قطره، معمولاً حدود ۱۳ قطره یا ۰.۷ سیسی هر ۴ تا ۶ ساعت توصیه میشود، اما دقیقترین دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
از مصرف بیش از حد دارو پرهیز کنید و اگر تب یا درد ادامه داشت حتما به پزشک مراجعه کنید.
استفاده از قطره استامینوفن پاراکید به خصوص بعد از واکسنهای حیاتی نوزادان مهم است.
حتما قبل از دادن دارو به نوزاد، میزان دقیق دوز را با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
نحوه مصرف استامینوفن
بزرگسالان معمولاً میتوانند ۳۲۵ میلیگرم تا ۵۰۰ میلیگرم استامینوفن هر ۴ تا ۶ ساعت مصرف کنند، با حداکثر روزانه ۴۰۰۰ میلیگرم (۴ گرم).
قرصها را معمولاً باید کامل بلعید و از له کردن یا جویدن قرصهای Extended-Release خودداری کرد.
مصرف استامینوفن باید در اسرع وقت بعد از آغاز درد شروع شود تا اثرگذاری بهتر باشد.
عدم مصرف بیش از ۱۰ روز برای بزرگسالان و بیشتر از ۵ روز برای کودکان بدون تجویز پزشک.
در صورت عدم بهبود یا بروز علائم جدید، به پزشک مراجعه شود.
قرص ۵۰۰ میلیگرم معمولاً هر ۶ ساعت یک قرص مصرف میشود (حداکثر ۶ قرص در روز).
برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط مانند سردرد، درد قاعدگی و دندان درد استفاده میشود.
دوز حداکثری مصرف روزانه ۳۲۵۰ تا ۴۰۰۰ میلیگرم است (با نظر پزشک میتواند متفاوت باشد).
نحوه مصرف استامینوفن کدئین
استامینوفن کدئین ترکیبی از ۳۰۰ میلیگرم استامینوفن و ۲۰ میلیگرم کدئین است.
این دارو برای تسکین دردهای متوسط تا شدید، مثل بعد از جراحی یا آسیبدیدگی استفاده میشود.
به دلیل داشتن کدئین، این دارو باید تحت نظر پزشک مصرف شود و مراقب عوارض کدئین نیز بود.
معمولاً برای دردهای شدید تجویز میشود و باید طبق دستورات پزشک دقیقا مصرف شود.
دوز استاندارد معمول ۱۰ تا ۱۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر ۴ تا ۶ ساعت است.
حداکثر دوز روزانه ۹۰ تا ۱۲۰ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم است.
استامینوفن شربت برای کودکان مناسب است، به خصوص برای کودکانی که نمیتوانند قرص بخورند.
در صورت تب و درد کودکان، دستورات پزشک را دریافت کنید و بیش از حد تجویز شده استفاده نکنید.
تب کودک اگر به مدت بیش از ۳ روز ادامه داشت باید به پزشک مراجعه کرد.
نحوه مصرف استامینوفن برای نوزاد
دوز استامینوفن معمول برای نوزادان بین ۱۰ تا ۱۵ میلیگرم به ازای هر کیلو وزن بدن است.
مصرف قطره پاراکید که غلیظتر از سایر شربتها است، با دقت و طبق دستور پزشک انجام شود (مثلاً ۰.۷ سیسی هر ۴ تا ۶ ساعت).
هرگز دوز را به صورت خودسرانه افزایش ندهید و مصرف دارو باید بعد از جامعه پزشک متخصص اطفال انجام شود.
استفاده برای کاهش تب پس از واکسنها شایع است ولی باید با دقت انجام شود.
میتوان استامینوفن را برای کاهش تب بزرگسالان و کودکان مصرف کرد.
دوز مصرفی هر ۴ تا ۶ ساعت یک بار است.
از مصرف مکرر یا بیش از حد به خصوص در کودکان خودداری شود.
تب بیش از ۳ روز یا تب همراه با علائمی مانند بیقراری شدید، تشنج یا ضعف، نیاز به مراجعه پزشکی دارد.
استامینوفن در دوران بارداری معمولا بدون مشکل است و میتواند برای کاهش درد و تب مصرف شود.
بهتر است مصرف آن با مشورت پزشک باشد و از مصرف خودسرانه پرهیز شود.
اجتناب از مصرف بیش از حد و مدت زمان طولانی توصیه میشود تا از عوارض جانبی احتمالی پیشگیری شود
درمانکده، کارن فارما، زاگرس دارو
