به گزارش اقتصادنیوز، بالاخره پس از گمانه‌زنی‌های بسیار، شب گذشته حکم انتصاب علی لاریجانی برای دبیری شورای عالی امنیت ملی به امضای مسعود پزشکیان رسید. پیش‌بینی‌ها بر این است که در چند روز آینده هم حکم نمایندگی رهبر انقلاب از سوی رهبری برای لاریجانی صادر شود. اما حضور لاریجانی چه سینگال‌هایی را در عرصه سیاست‌خارجی دارد؟
عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک و تحلیلگر سیاست خارجی، درباره بازگشت لاریجانی به شورای عالی امنیت ملی به اقتصادنیوز گفت:«حضور آقای لاریجانی در شورای عالی امنیت ملی باعث تقویت شورا خواهد شد؛ به‌ویژه که می‌دانیم برخی اعضای شورا در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی شهید شدند و افراد جدید جایگزین شده‌اند و تشخیص داده شده است که اگر ایشان حضور داشته باشد، وضعیت بهتری به وجود خواهد آمد.»
وی همچنین بازگشت لاریجانی را یک نوع سیگنال مثبت برای اروپا تلقی کرد.
مشروح گفت و گوی عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک دانشگاه، را در ادامه می خوانید؛
******************
* آقای فرجی‌راد، با توجه به ماموریت‌هایی که آقای پزشکیان برای آقای لاریجانی تعریف کرده است، تا چه اندازه می‌توان امیدوار بود که رویکردها در سیاست خارجی تغییر کند؟
نظام احساس کرده است که نیاز به تغییرات وجود دارد، به‌ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه که رخ داد؛ باید انسجامی در تشکیلات بالای ساختار اداری ایجاد شود و از نظر دفاعی هم کشور باید انسجام بهتری پیدا کند.
در سیاست خارجی، به‌ویژه در رابطه با مذاکرات با آمریکا و اروپا، نیز باید تغییراتی ایجاد شود. بنابراین تشخیص داده شد که آقای لاریجانی به دلیل داشتن تجربه چندین ساله، در شورای عالی امنیت ملی به آن‌جا منتقل شود. حتماً از سوی رئیس جمهور و رهبری نیز به ایشان اعتماد وجود دارد.
طبیعتاً این احتمال وجود دارد که با حضور ایشان، شورای عالی امنیت ملی شاهد نوعی تغییرات در سیاست خارجی باشد. ما نمی‌دانیم که پس از استقرار ایشان در شورای عالی امنیت ملی، مذاکرات با قدرت‌هایی مانند آمریکا و اروپا همچنان در اختیار وزارت خارجه خواهد بود یا همان‌طور که قبلاً ایشان در شورای عالی امنیت ملی مذاکرات با اروپا را دنبال می‌کردند، در آینده هم این مذاکرات را پیگیری خواهند کرد و وزارت خارجه در کنار ایشان خواهد بود.
این مسئله‌ای است که ممکن است رخ دهد و نمی‌توانیم دقیقاً آن را درک کنیم؛ اما در هفته‌های آینده مشخص خواهد شد. آن‌چه مسلم است، حضور آقای لاریجانی در شورای عالی امنیت ملی باعث تقویت شورا خواهد شد؛ به‌ویژه که می‌دانیم برخی اعضای شورا در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی شهید شدند و افراد جدید جایگزین شده‌اند و تشخیص داده شده است که اگر ایشان حضور داشته باشد، وضعیت بهتری به وجود خواهد آمد.
* ترکیب آقای عراقچی، آقای لاریجانی و آقای پزشکیان در سیاست خارجی می‌تواند فشارهای وارده به ایران در بحث‌های موشکی، هسته‌ای و منطقه‌ای را متفاوت از گذشته پیش برد؟
بعید است. آن‌ها باید اقدامات عملی از سوی ایران ببینند. با جابه‌جایی افراد، طرف مقابل — منظورم آمریکا و اروپا است — نظرشان تغییر نمی‌کند. اما با نزدیک شدن به مکانیزم ماشه ممکن است شاهد برخی تغییرات و اصلاحات باشیم؛ یعنی ارتباط ۱۰۰ درصدی وجود ندارد، اما این تغییرات و جابه‌جایی‌ها انتظاراتی ایجاد کرده‌اند که ممکن است به نتیجه برسد و مذاکرات با آمریکا شروع شود، هرچند گفته می‌شود غیرمستقیم است.
بنابراین طبیعتاً وقتی مذاکرات شروع شود، یک پشتوانه قوی نیاز است که آن پشتوانه هم شورای عالی امنیت و انسجام آن است.
در شورای عالی امنیت ملی افرادی هستند که با هرگونه مذاکره مخالفند و بیشتر به دنبال تنش‌اند، اما در حال حاضر با حضور آقای لاریجانی به‌عنوان دبیر، حضور رئیس جمهور به‌عنوان رئیس شورا و حضور وزیر خارجه، شاید بتوان گفت که نقش سیاسی و دیپلماتیک موضوع تقویت خواهد شد و افرادی که پیش‌تر در شورا با هرگونه گفت‌وگو یا احتمال توافق مخالف بودند، موضعشان تضعیف می‌شود.
شاید یکی از دلایل قرار دادن آقای لاریجانی در این پست همین موضوع بوده است. صحبت‌های رئیس جمهور درباره مخالفت با جنگ و موافقت با تفاهم، نشان می‌دهد که تغییرات در شورای عالی امنیت ملی و ایجاد شورای دفاع که بیشتر تخصصی است، در واقع وزن سیاست خارجی و دیپلماتیک شورای امنیت ملی را تقویت می‌کند و به نظر من شاید بیشتر به سمت گفت‌وگو و مذاکره با آمریکا و اروپا حرکت کنیم.
* می‌توان از صحبت شما این‌طور برداشت کرد که تغییرات ایجاد شده سیگنال مثبتی به اروپا و آمریکا منتقل خواهد کرد؟
تا حدودی بله، به‌ویژه به اروپا؛ زیرا با وجود تجربه‌هایی که اروپا با آقای لاریجانی دارند، می‌توان این موضوع را به‌عنوان سیگنالی مثبت تلقی کرد. البته نباید خیلی افراطی با آن‌ها صحبت کنیم، اما در مجموع می‌توان گفت که سیگنال مثبتی وجود دارد.
