همزمان با بزرگداشت هشتادمین سالگرد اولین استفاده از سلاح هستهای، در شهر هیروشیما ژاپن و در پایان جنگ جهانی دوم، کارشناسان و بازماندگان هشدار میدهند که کره زمین بیش از هر زمان دیگری در دهههای گذشته به استفاده مجدد از این سلاحها نزدیک شده است.
به گزارش عصرایران، شبکه خبری سی ان ان با انتشار گزارشی در سالگرد فاجعه هیروشیما نوشت:
صبح چهارشنبه در پارک یادبود صلح هیروشیما، مقامات و تعداد رو به کاهش بازماندگان لحظهای را که یک بمبافکن B-29 آمریکایی سلاح اتمی معروف به "پسر کوچک" را در 6 آگوست 1945 رها کرد، گرامی داشتند. 3 روز بعد، شهر مجاور – ناگازاکی - توسط دومین بمب اتمی ایالات متحده ویران شد.
بیش از 110 هزار نفر در اثر این حملات درجا کشته شدند، در حالی که صدها هزار نفر دیگر در طول سالها بر اثر جراحات و بیماریهای مرتبط با تشعشعات جان خود را از دست دادند.
تا به امروز، این تنها مواردی هستند که از سلاحهای هستهای در جنگ استفاده شده است و با این حال، این سلاحها همچنان تهدیدی بسیار امروزی محسوب میشوند.
"شیگرو ایشیبا" نخست وزیر ژاپن، روز چهارشنبه گفت: "اختلافات در جامعه بینالمللی بر سر خلع سلاح هستهای در حال عمیقتر شدن است و فضای امنیتی فعلی به طور فزایندهای وخیمتر میشود."
"نیهون هیدانکیو" یک سازمان مردمی ژاپنی متشکل از بازماندگان انفجار اتمی که سال گذشته به دلیل پیگیری موضوع امحاء سلاحهای هستهای جایزه نوبل صلح را دریافت کرد، در بیانیهای پیش از مراسم گفت: "ما زمان زیادی نداریم، در حالی که با تهدید هستهای بزرگتری نسبت به همیشه روبرو هستیم. بزرگترین چالش ما اکنون تغییر کشورهای دارای سلاح هستهای است که حتی کمی هم به ما بیتفاوتی نشان میدهند."
تنشهای معاصر تنها در هفته گذشته، با قدرتنمایی هستهای بین روسیه و ایالات متحده بر سر حمله مسکو به اوکراین، منعکس شده است. و در ماه گذشته شاهد حمله ایالات متحده به تاسیسات هستهای ایران با بمبهای متعارف قدرتمند خود در تلاش برای متوقف کردن برنامه هستهای تهران بودهایم.
در اوایل سال، هند و پاکستان، به عنوان دو قدرت هستهای، درگیری کوتاهی بر سر مساله طولانی مدت کنترل کشمیر داشتند که رهبران جهان را بر آن داشت تا برای جلوگیری از تشدید خطرناک تنش بین این دو، تلاش کنند.
"هانس کریستنسن" عضو ارشد برنامه سلاحهای کشتار جمعی موسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم (SIPRI)، در ماه ژوئن گفت: "ما شاهد روند آشکاری از رشد زرادخانههای هستهای، تشدید لفاظیهای هستهای و کنار گذاشتن توافقنامههای کنترل تسلیحات هستیم."
روندهای نگرانکننده هستهای نقش بزرگی در بولتن دانشمندان اتمی در اوایل امسال داشت که "ساعت آخرالزمان" خود را که در سال 1947 درست شده است، بیش از هر زمان دیگری به یک فاجعه در سراسر سیاره، 89 ثانیه تا ساعت 12 نیمه شب (ساعت آحر الزمان) نزدیکتر کرد.
این ساعت در سال 2024 تنها یک ثانیه از 90 ثانیه جابجا شد، اما گزارش 2025 میگوید که این تفاوت کوچک نباید دلیلی برای جشن گرفتن باشد.
در بیانیه مطبوعاتی این نهاد آمده است: "از آنجا که جهان از قبل به طرز خطرناکی به لبه پرتگاه نزدیک شده است، حتی یک ثانیه تغییر باید به عنوان نشانهای از خطر شدید و هشداری غیرقابل انکار در نظر گرفته شود که هر ثانیه تاخیر در تغییر مسیر، احتمال فاجعه جهانی را افزایش میدهد."
این گروه همچنین هنگام تنظیم ساعت، تغییرات اقلیمی، تهدیدهای بیولوژیکی مانند بیماریهای همهگیر و سلاحهای زیستی و "فناوریهای مخرب" - به عنوان مثال، استفاده نادرست از هوش مصنوعی - را در نظر میگیرد.
اما تهدید هستهای در مرکز گزارش آنها که در پایان ژانویه منتشر شد، قرار داشت.
در گزارش ساعت آخرالزمان آمده است: "کشورهایی که سلاحهای هستهای دارند، در حال افزایش اندازه و نقش زرادخانههای خود هستند و صدها میلیارد دلار در سلاحهایی سرمایهگذاری میکنند که میتوانند تمدن بشری را نابود کنند."
بمب اتمی هیروشیما، با قدرت انفجاری15 کیلوتن، طبق استانداردهای امروزی یک سلاح هستهای با قدرت انفجاری کم محسوب میشود.
بزرگترین سلاح هستهای در زرادخانه ایالات متحده، قدرت انفجاری 1.2 مگاتن دارد که 80 برابر بیشتر از بمب هیروشیما است.
کارشناسان هشدار میدهند که یک سلاح هستهای مدرن، اگر بر فراز یک شهر بزرگ منفجر شود، میتواند میلیونها نفر را درجا بکشد.
و طبق گزارش SIPRI، در مجموع بیش از 12 هزار کلاهک هستهای در دست 9 قدرت هستهای - ایالات متحده، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا، هند، پاکستان، کره شمالی و اسرائیل - وجود دارد.
طبق آخرین گزارش سالانه SIPRI، تقریبا همه این کشورها "در سال 2024 به برنامههای نوسازی هستهای فشرده ادامه دادند، سلاحهای موجود را ارتقا دادند و نسخههای جدیدتری را اضافه کردند." و این در حالی است که طبق معاهدات بین المللی از جمله معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای (NPT) این کشورها موظف و متعهدند که سلاح های هسته ای خود را توسعه نداده و آنها را به مرور امحاء کنند.
طبق این گزارش، ایالات متحده و روسیه در مجموع حدود 90 درصد از سلاحهای هستهای جهان را در اختیار دارند، اما قدرتهای هستهای کوچکتر در حال افزایش یا برنامهریزی برای افزایش زرادخانههای خود هستند.
چین در خط مقدم رشد بوده و سالانه حدود 100 کلاهک هستهای به زرادخانه خود اضافه میکند، روندی که SIPRI اعلام کرده انتظار دارد ادامه یابد.
در این گزارش آمده است که تصور میشود هند در حال افزایش ذخایر خود است و انتظار میرود بریتانیا نیز به زودی این کار را انجام دهد.
در همین حال، کره شمالی هیچ نشانهای از عقبنشینی از وضعیت هستهای خود نشان نمیدهد، و "کیم یو جونگ" خواهر قدرتمند "کیم جونگ اون" رهبر کره شمالی، ماه گذشته گفت که پیونگ یانگ در ازای مذاکره با واشنگتن و سئول، کلاهکهای هستهای خود را تسلیم نخواهد کرد.
او با استفاده از حروف اول جمهوری دموکراتیک خلق کره، نام رسمی این کشور، گفت: "هرگونه تلاشی برای انکار جایگاه کره شمالی به عنوان یک کشور دارای سلاح هستهای... کاملا رد خواهد شد."