گروه سیاست نامهنیوز: وضعیت مبهمی در عرصه سیاست خارجی وجود دارد؛ از یک سو مشخص نیست ایران و آمریکا مذاکره خواهند کرد یا خیر و از سوی دیگر اگر مذاکرهای در بین باشد چه زمانی خواهد بود و آیا مؤثر واقع میشود یا خیر؟ از طرفی مناسبات ایران و اروپا چه میشود و آیا مکانیزم ماشه فعال خواهد شد یا خیر؟
امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوعات به «نامهنیوز» گفت: «برخی از مطالبات ایران در جریان مذاکرات با آمریکا همچنان بیپاسخ ماندهاند. بخشی از این مطالبات تحت تأثیر تحولات جدید، بهویژه جنگ اخیر، دستخوش تغییر شدهاند. اما یکی از خواستههای همیشگی ایران، برخورداری از حق غنیسازی است؛ ایران بدون توجه به اینکه چه میزان از مواد هستهای از بین رفته یا تأسیسات هستهای آسیب دیدهاند یا نه، بر این حق پافشاری دارد. موضوع دیگر، رفع تحریمهاست که همچنان یکی از مطالبات اصلی ایران محسوب میشود؛ چه پیش از جنگ و چه پس از آن. همچنین ایران پس از حملات آمریکا و اسرائیل تأکید کرده که باید اطمینان حاصل شود چنین حملاتی تکرار نخواهند شد. علاوه بر این، ایران در جریان مذاکرات خواهان تضمین برای عدم حمله در طول مذاکرات و نیز پرداخت غرامت شده است».
او ادامه داد: «در عین حال، آغاز دور ششم مذاکرات ایران و آمریکا در هالهای از ابهام قرار دارد. ایران تأکید دارد که باب گفتوگو بسته نشده و چنانچه ادامه مذاکرات به مصلحت کشور باشد، آن را ادامه خواهد داد. مسئله مذاکره یا عدم مذاکره اهمیت زیادی دارد اما نباید چنین تصور شود که صرف انجام مذاکره مانع از فعالسازی مکانیزم ماشه یا جلوگیری از حمله میشود. آمریکا و اروپا اگر گمان کنند با ایران میشود توافق کرد، حمله تکرار نخواهد شد و اروپا نیز مکانیزم ماشه را فعال نمیکند. در صورتی که احساس کنند ایران آماده پذیرش خواستههای غرب است، مکانیزم ماشه فعال نخواهد شد. فعالسازی آن در گرو هماهنگی میان آمریکا و اروپاست، و اروپا نیز مانعی بر سر راه آمریکا نخواهد بود. با این حال، نشانهای دال بر پذیرش خواستههای غرب از سوی ایران وجود ندارد».
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «در مورد ترامپ، نمیتوان بهطور قطعی سخنانش را تأیید یا رد کرد. او گفته بود به ایران حمله نمیکند اما در نهایت حمله کرد. درباره مسائل اوکراین، روسیه و غزه نیز همین وضعیت وجود دارد و مدام متناقض سخن میگوید. اینکه تغییر رژیم در دستور کار اوست یا نه، موضوعی قطعی نیست. بحث اصلی، هزینه تغییر نظام برای آمریکاست، نه صرفا اصل آن. اگر آمریکا تصور کند میتواند بدون پرداخت هزینه، نظامی جدید و متحد خود را در ایران روی کار بیاورد، احتمالا از آن استقبال خواهد کرد اما آنها چنین برآوردی ندارند؛ زیرا نگران پیامدهایی چون بیثباتی در غرب آسیا، درگیری بلندمدت و تکرار شرایط پس از جنگ عراق هستند. ترامپ زمانی گفت که خواهان تغییر رژیم نیست؛ اما این صرفا ناشی از ناتوانی در اجرای آن است».
ابوالفتح در پایان گفت: «نتانیاهو پس از جنگ اعلام کرد در صورتیکه غنیسازی ایران به صفر برسد، برد موشکها زیر ۱۰۰ مایل یا حدود ۴۵۰ کیلومتر کاهش یابد و ایران با پیمان ابراهیم کاری نداشته باشد، با این شرایط موافق است. اکنون وضعیت بهگونهای است که اگر ایران اعلام کند به همین شروط پایبند است، ممکن است توافقی حاصل شود. اینها در حالی است که ایران پذیرای بسیاری از این مسائل نیست و میدانیم حتی اگر غنیسازی صفر شود، نظارت کامل اعمال گردد و مواد هستهای جمعآوری شود، در گام بعدی به موضوع موشکی پرداخته خواهد شد».