این روند نزولی که از روزهای ابتدایی مرداد شدت گرفته، با کاهش ارزش معاملات و تداوم خروج نقدینگی همراه بوده است. از سوی دیگر روز گذشته انتشار خبر از سرگیری احتمالی مذاکرات در اواخر مردادماه نوسان منفی در صندوق‌های طلا ایجاد کرد. این درحالی است که ارزش معاملات صندوق‌های طلا در روزهای گذشته از میانگین ارزش آنها در سال جاری پیشی گرفته است. با این وجود به نظر می رسد هرگونه پیشرفت در مذاکرات می تواند محرک مطلوبی بر وضعیت این روزهای بازار سرمایه محسوب شود. در این میان بازار از روزهای ابتدایی هفته شاهد افزایش حجم عرضه‌ها، به‌ویژه از سوی سهامداران خرد بوده است. خروج مستمر پول حقیقی که ناشی از بی‌اعتمادی به روند کوتاه‌مدت بازار بوده، توان بازگشت به مدار تعادلی را تضعیف کرده است.
هرچند سرعت خروج نقدینگی در روزهای گذشته کاهش یافته، اما این جریان منفی همچنان مانع اصلی بهبود پایدار بازار محسوب می‌شود. در واقع عدم تزریق محرک‌های قوی و افزایش ریسک‌های سیستماتیک، از جمله قطعی‌های احتمالی برق صنایع، این وضعیت را تشدید کرده است و به نظر می‌رسد آثار آن در گزارش ماه‌های آینده شرکت‌ها منعکس خواهد شد. در این میان گروه‌های بانکی و خودرویی نیز تحت‌فشار شدیدی قرار دارند. این گروه‌ها که به طور معمول نقش لیدر بازار را ایفا می‌کنند، به دلیل عدم تعادل در عرضه و تقاضا و تاثیرپذیری بالا از نوسانات، نتوانستند محرکی برای بهبود بازار محسوب شوند. به‌طوری‌که روز سه‌شنبه با بازگشایی منفی ۱۳ درصدی بانک ملت، شرایط برای بازار کم‌جان سرمایه بیش از پیش سخت شد. فشار فروشی که نشانه‌ای از احتیاط بیش از حد سرمایه‌گذاران است. از سوی دیگر صندوق‌های طلا در هفته‌های اخیر به دلیل نوسانات بازار جهانی و افزایش سطح ریسک‌ها، با استقبال مطلوبی مواجه بودند. انتظارات از عملکرد مثبت این صندوق‌ها به عنوان پناهگاه امن در شرایط نزولی بازار، ورود نقدینگی به این صندوق‌ها را در بر داشته است. اخبار اخیر، از جمله تنش‌های ژئوپلیتیک و اظهارات مقامات بین‌المللی در مورد برنامه هسته‌ای، بر فضای روانی بورس تاثیر منفی گذاشته است.
از منظر تکنیکال، شاخص کل بورس پس از شکست محدوده ۲میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی، در حال نزدیک شدن به محدوده حمایتی ۲میلیون و ۵۵۰ هزار واحدی است. این سطح از نظر روانی و تکنیکال اهمیت محسوسی دارد و می‌تواند به عنوان یک حمایت مطلوب عمل کند. با این حال، کاهش حجم معاملات و نبود الگوهای بازگشتی قوی، احتمال ادامه روند اصلاحی را افزایش می‌دهد. در کوتاه‌مدت، بازار همچنان تحت تاثیر ریسک‌های غیراقتصادی و نبود محرک‌های قوی برای جذب تقاضا خواهد بود. انتظار می‌رود شاخص کل در محدوده ۲میلیون و ۵۵۰هزار تا ۲میلیون ۶۰۰هزار واحدی نوسان کند، مگر اینکه اخبار مثبتی مانند از سرگیری مذاکرات یا کاهش تنش‌های ژئوپلیتیک منتشر شود. در میان‌مدت، در صورت تثبیت شاخص در سطوح فعلی و افزایش تدریجی تقاضا امکان بازگشت به محدوده‌های از دست رفته وجود دارد. با این حال، این سناریو به عوامل متعددی از جمله جریان نقدینگی و کاهش ریسک‌های سیستماتیک بستگی دارد.
دماسنج‌های اصلی تالار شیشه‌ای روز سه‌شنبه دهمین روز سرخ‌پوشی خود را به ثبت رساندند. در این میان شاخص کل بورس تهران با سرخ‌پوشی ۱.۳۴ درصدی روبه‌رو شد و در محدوده ۲میلیون و ۵۸۹ هزار واحدی قرار گرفت. افت ۳۵ هزار و ۲۴۴ واحدی شاخص کل بورس در حالی به ثبت رسید که نماگر هموزن نیز روند چندان خوشایندی را به ثبت نرسانده است. به طوری که این نماگر با افت ارتفاع ۰.۵۴ درصدی مواجه و در سطح ۷۸۷ هزار و ۵۲۸ واحدی قرار گرفت. از سوی دیگر شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، همسو با سایر نماگرها حدود ۰.۵۶ درصد سرخ‌‌پوش شد و در نهایت در سطح ۲۳ هزار و ۶۳۵ واحدی کار خود را به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه روز سه‌شنبه که شامل سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی بازار می‌شود مقدار ۵ هزار و ۷۲۵ میلیارد تومانی را ثبت کرده است. نکته حائز اهمیت مجموع خروج پول در ۱۱ روز گذشته بوده که به ۱۱ هزار و ۴۷۷ میلیارد تومان رسیده است.
محمدحسین علی‌بخشی، کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت بازار عنوان کرد: بازار سرمایه این روزها در شرایط نامطلوبی به سر می‌برد. سایه جنگ همچنان بر اقتصاد سنگینی می‌کند و تا زمانی که ریسک جنگ به طور کامل رفع نشود، امیدی به بهبود وضعیت بازار سرمایه وجود ندارد. باوجوداینکه ارزش دلاری بازار سرمایه به حدود ۹۵میلیارد دلار رسیده، گزارش‌های فصلی و ماهانه شرکت‌ها از عملکرد قابل‌قبول برخی صنایع حکایت دارد. بااین‌حال، بازار به گزارش‌های مطلوب وزن چندانی نداده است. نمونه بارز این بی‌توجهی، عملکرد بانک ملت بود که باوجود افزایش سرمایه و نسبت قیمت به درآمد (P/E) مساعد، پس از بازگشایی با افت حدود ۱۳ درصدی مواجه شد. این افت عمق بحران کنونی در بازار سرمایه را گوشزد می‌کند. از سوی دیگر رکود اقتصادی و نرخ بهره بالا، کمر بنگاه‌های تولیدی را شکسته است.
کمیسیون اقتصادی مجلس در نامه‌ای به بانک مرکزی، نسبت به تاثیر مخرب این نرخ بهره هشدار داده است. بانک مرکزی اما اعلام کرده که به دلیل نقدنشدن دارایی‌ها و بدهی‌های دولت به سیستم بانکی، تراز مالی بانک‌ها به‌شدت تضعیف شده است. این وضعیت بانک‌ها را وادار به‌اضافه برداشت از بانک مرکزی کرده که نتیجه آن خلق پول و افزایش تورم است. رشد نرخ دلار نیز از تبعات این چرخه معیوب بوده است. دولت برای تامین مالی خود به بانک مرکزی فشار می‌آورد و این امر منابع بانکی را از بخش‌های مولد اقتصاد به سمت تامین نیازهای دولت هدایت می‌کند. کاهش تولید، افزایش تقاضا نسبت به عرضه و در نتیجه تشدید تورم، از دیگر نتایج این چرخه است. در این میان، نرخ بهره بالا به رکود اقتصادی دامن زده و بازار سرمایه را تحت‌فشار قرار داده است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد حمایت‌های انجام‌شده از بازار سرمایه، شفاف و موثر نبوده است. رئیس صندوق تثبیت بازار اعلام کرده که حدود ۷۰ هزار‌میلیارد تومان از شبکه بانکی برای حمایت از بازار اختصاص خواهد یافت، اما این حمایت‌ها مقطعی بوده و با کوچک‌ترین فشار فروش، بازار دوباره متلاطم می‌شود.
علی‌بخشی ادامه داد: صندوق‌های اهرمی نیز شرایط دشواری را تجربه می‌کنند. ارزش دارایی تحت مدیریت (AUM) این صندوق‌ها از اردیبهشت تا تیرماه کاهش چشم‌گیری داشته است. این کاهش به دلیل ابطال واحدهای صندوق توسط سرمایه‌گذاران و فروش دارایی‌ها برای تامین نقدینگی و همچنین افت ارزش دارایی‌ها در بازار نزولی است. شاخص کل در حال تشکیل یک الگوی هارمونیک نامطلوب است و با ازدست‌دادن حمایت کلیدی ۲میلیون و ۶۴۰ هزار واحدی، به سمت حمایت‌های بعدی در ۲میلیون و ۴۵۰ هزار واحدی و ۲میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی حرکت می‌کند. همبستگی بالای نمودار شاخص کل با صندوق‌های اهرمی نیز نشان‌دهنده ادامه روند نزولی است. باتوجه‌به شرایط کنونی، تا آبان‌ماه، هر حرکت صعودی در بازار سرمایه فرصتی برای خروج خواهد بود. تجربه تاریخی نشان می‌دهد که از سال ۱۴۰۰، بازار سرمایه در ماه‌های مرداد تا اوایل مهر و آبان عملکرد ضعیفی داشته است. بااین‌حال، از آبان‌ماه با افزایش تورم، احتمال حرکت مثبت بازار به دلیل انگیزه‌های تورمی وجود دارد. اما تا زمانی که سایه جنگ به طور کامل رفع نشود، امیدی به بهبود پایدار بازار نخواهد بود.
سهیلا نقی‌پور، کارشناس بازار سرمایه سرخ‌پوشی این روزهای بازار را این‌گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرارداد: بورس تهران در معاملات روز دوشنبه شاهد بهبود نسبی در برخی سهام بود. صندوق‌های اهرمی نیز که از ابزارهای پرریسک بازار محسوب می‌شوند، در آن روز با استقبال سرمایه‌گذاران مواجه شدند. بااین‌حال، این روند مثبت چندان پایدار نبود و در معاملات روز سه‌شنبه، بازار بار دیگر تحت‌فشار عرضه‌های سنگین قرار گرفت و شاخص کل با افت بیش از ۳۵ هزار واحدی مواجه شد. این نوسانات نشان‌دهنده شکنندگی وضعیت کنونی بازار و تداوم عدم اطمینان در میان سرمایه‌گذاران است.
باید عنوان کرد طی هفته جاری، بورس در روزهای معاملاتی گذشته با خروج نقدینگی محسوسی مواجه بوده است. روند نزولی فعلی تحت‌تاثیر عوامل متعددی شکل‌گرفته است که از جمله آنها می‌توان به شرایط نابسامان در حوزه انرژی، قطعی‌های مکرر برق، کمبود ذخایر آب و همچنین سایه سنگین تنش‌هایی بین‌المللی و احتمال فعال‌شدن مکانیسم ماشه اشاره کرد. این عوامل، همراه با بازگشت احتمالی تحریم‌ها و دشوارتر شدن شرایط برای صنایع تولیدی، اعتماد سرمایه‌گذاران را به‌شدت کاهش داده و به افت بازار دامن زده است. تلاش‌های بازار برای رسیدن به تعادل در دو روز اخیر با موانع جدی مواجه شده و قدرت روند نزولی مانع از شکل‌گیری ثبات پایدار در معاملات شده است. در همین راستا روز سه‌شنبه نماد بانک ملت پس از افزایش سرمایه ۹۶ درصدی از محل سهام جایزه بازگشایی، اما بلافاصله باعرضه سنگین مواجه شد که تاثیر منفی قابل‌توجهی بر کلیت بازار گذاشت. این عرضه سنگین نه‌تنها به افت قیمت این نماد منجر شد، بلکه موجی از فشار فروش را در سایر بخش‌های بازار ایجاد کرد.
نقی‌پور ادامه داد: در سوی دیگر، شرکت ایران‌خودرو نیز شرایط نامطلوبی را تجربه می‌کند. مدیرعامل این شرکت اعلام کرده است که با نرخ‌های تعیین‌شده از سوی وزارت صمت، این شرکت با زیان هنگفت ۱۴ هزار‌میلیارد تومانی مواجه خواهد شد. این خبر به نوبه خود نگرانی‌ها درباره لیدر سنتی بورس یعنی ایران‌خودرو و وضعیت صنعت بزرگ خودروسازی را تشدید کرده و بر فضای منفی بازار افزوده است. در مقابل این شرایط نامطلوب در بازار سهام، صندوق‌های مبتنی بر طلا در روزهای اخیر با تقاضای قابل‌توجهی مواجه بودند. این اقبال به دلیل رشد اونس جهانی طلا و افزایش نرخ ارز در بازار داخلی بوده که سرمایه‌گذاران را به‌سوی این دارایی امن سوق داده است. در مجموع به نظر می‌رسد شاخص کل بورس همچنان در یک‌روند نزولی گرفتار بوده و پیش‌بینی می‌شود این روند در کوتاه‌مدت ادامه یابد. هرگونه حرکت مثبت در بازار موقتی ارزیابی می‌شود و تا زمانی که عوامل بنیادین و خارجی بهبود نیابد، انتظار بازگشت پایدار به روند صعودی دشوار خواهد بود.
