به گزارش بهداشت نیوز، سیگارهای الکترونیکی، همان گونه که از نامشان پیداست، دستگاه هایی هستند که به عنوان جایگزین سیگارهای سنتی طراحی شده اند؛ این ابزارها با استفاده از فناوری گرمایشی، مایعی موسوم به «جویس» یا «سالت» را به بخار تبدیل کرده و امکان استنشاق نیکوتین و سایر ترکیبات را بدون تولید دود واقعی فراهم می کنند؛ بر خلاف تصور عمومی، نیکوتین به صورت مستقیم در ساختار دستگاه وجود ندارد، بلکه درون مایع هایی قرار دارد که کاربر در مخزن دستگاه می ریزد.
ترکیب اصلی این مایعات شامل چند ماده شناخته شده است؛ نیکوتین که ماده ای بسیار اعتیادآور به شمار می آید، در بیشتر این محصولات یافت می شود؛ اگر چه غلظت آن بسته به نوع محصول می تواند از صفر تا مقادیر بالا متغیر باشد.
همچنین از پروپیلن گلیکول، مایعی بی رنگ و بی بو که معمولاً در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی نیز کاربرد دارد، به عنوان حامل نیکوتین و طعم دهنده ها استفاده می‌شود؛ گلیسیرین گیاهی نیز بخش مهم دیگری از این ترکیب است که به دلیل خاصیت شیرین و غلیظ بودن، نقش مهمی در تولید بخار ایفا می کند؛ افزون بر این ها، طعم دهنده های شیمیایی متنوعی در این مایعات وجود دارد که طعم هایی چون میوه ای، شیرین، نعناع و سایر مزه ها را برای کاربران فراهم می آورد؛ با این حال، برخی از این ترکیبات می توانند برای سلامت انسان به ویژه دستگاه تنفسی مضر باشند؛ همچنین در برخی موارد، وجود فلزات سنگین مانند سُرب، نیکل و کروم و ترکیباتی همچون فرمالدهید و استالدهید گزارش شده است که می توانند خطرات جدی برای بدن به وجود آورند.
فرایند عملکرد این دستگاه ها به گونه‌ای است که با فعال شدن المنت حرارتی داخلی، مایع موجود در مخزن گرم شده و به بخار تبدیل می شود؛ به محض مکش توسط کاربر، بخار تولید شده از طریق دهانی دستگاه وارد دهان و ریه می شود؛ این فناوری باعث می شود که کاربر تجربه ای مشابه سیگار سنتی اما بدون بوی ناشی از سوختن توتون داشته باشد؛ اما نکته قابل توجه آن است که میزان بخار و بوی تولید شده توسط سیگارهای الکترونیکی به مراتب کمتر از سیگارهای سنتی است و همین امر موجب استفاده راحت‌تر آنها در محیط های مختلف شده است.
در میان انواع سیگارهای الکترونیکی، دو نوع رایج تر از بقیه هستند: «پاد» و «ویپ»؛ پادها معمولاً دستگاه هایی قابل شارژ با کارتریج های تعویض پذیر هستند که مایعی با نیکوتین بالا، موسوم به سالت، را به بخار تبدیل می کنند؛ به همین دلیل، تجربه ای نزدیک به مصرف سیگارهای سنتی را برای مصرف‌کننده فراهم می سازند؛ در مقابل، ویپ ها که از جویس استفاده می کنند، محبوب ترین نوع سیگار الکترونیکی به شمار می روند؛ جویس ها معمولاً ترکیبی از نیکوتین، طعم دهنده ها، گلیسیرین گیاهی و دیگر مواد شیمیایی هستند و به دلیل ایجاد بخار بیشتر، تجربه ای متفاوت تر از پادها به کاربر ارائه می دهند.
«ندا محمدی» کارشناس واحد سلامت روان مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز
