خبرگزاری مهر- گروه استانها؛ دفاع مقدس هشت‌ساله در برابر هجوم ناجوانمردانه رژیم بعثی علیه خاک پاک ایران اسلامی سندی زنده از نقش سرمایه عظیم مردمی در پیروزی، عزت و اقتدار این مرز و بوم در سایه تبعیت از ولی فقیه است که برای همیشه در صفحه تاریخ ماندگار شد.
جلوه‌های تازه، بی‌بدیل و امروزین این نقش فاخر را اخیراً در جنگ ۱۲ روزه رژیم غاصب صهیونی علیه ایران اسلامی شاهد بودیم و دیدیم که ملت ایران باوجود تمام مشکلات و گرفتاری‌های موجود اما در برابر دشمن غاصب و بدخواه کشورمان، همدل و همراه و هم‌قدم هستند. در این راستا نیروهای فعال اجتماعی و فرهنگی نیز که از دل مردم برای مردم مجاهدت و تلاش می‌کنند، با تمام توان و ظرفیت به صحنه آمدند و عرصه کار و مجاهدت در حوزه‌های فرهنگی و خدمت‌رسانی و … را به عرصه «دفاع اجتماعی» تبدیل کردند. نیروهای مردمی و مذهبی با یقین کامل به این گزاره قرآنی که مؤمن باید همواره دست برتر را در مقابله با دشمن داشته باشد و هیچ‌گاه زیر سلطه کافر نرود، در ایام جنگ، مخلصانه و مجاهدانه به میدان آمدند و جلوه‌های ناب از همبستگی، مسئولیت‌پذیری و ایمان را به منصه ظهور گذاشتند.
با آغاز حمله رژیم صهیونیستی علیه کشورمان، شورای هماهنگی دفاع اجتماعی موسوم به «شهدا» در مقام یک ستاد جنگ اما در ساحت دفاع اجتماعی با هم‌افزایی و همکاری نیروهای مردمی در شهرها و حتی روستاهای سراسر کشور شکل گرفت و فعالان مردمی و جهادی با تقسیم کار و شناسایی و فهرست‌بندی امکانات و زیرساخت‌های موجود مردمی مهیای شرایط سخت شدند. هدف این شورا راهبری هوشمندانه کف جامعه و مدیریت مردم در مواقع بحران، کاهش آسیب‌پذیری و افزایش سرعت پاسخگویی به نیازهای ضروری مردم بوده است. این نهضت از سطح شهرستان‌ها آغاز شده و متناسب با اهداف، شرایط و بحران‌های هر منطقه ظرفیت‌های مردمی به میدان آورده می‌شوند تا با حمایت از دولت و حل مسئله، متناسب با فضای عمومی کشور نقش خود را ایفا کنند. برای اطلاع از روند پیشرفت این حرکت ملی در استان چهارمحال و بختیاری، گفت‌وگوهایی با فعالان طرح در این استان انجام شده است که با هم می‌خوانیم.
بهره‌گیری از ظرفیت مردمی برای مدیریت و مقابله با بحران‌ها
محمدحسن سلیمی بنی، رابط نهضت اجتماعی استان چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه با آغاز حمله ناجوانمردانه رژیم غاصب صهیونی علیه ایران اسلامی این نهضت اجتماعی و گروه‌های مردمی فعال در این عرصه پای کار آمدند، اظهار کرد: این پرسش مطرح بود که در شرایط جنگی چگونه می‌توان از ظرفیت مشارکت اجتماعی برای مدیریت شرایط و مقابله با بحران‌ها استفاده کرد.
سلیمی با ذکر اینکه در بدو امر طرحی ذیل عنوان «شهدا» یا «شورای هماهنگی دفاع اجتماعی» شکل گرفت، ادامه داد: در این طرح، رابطان شهرستانی نهضت اجتماعی، نیروهای فعال اجتماعی شهرستان را دور هم جمع کردند و ناظر به اجرای ایده‌های کاربردی در شرایط اضطراری به بحث و تبادل نظر و تصمیم‌سازی می‌پرداختند.
سلیمی افزود: مثلاً در شهرستان بن، نیروهای فعال با فرض اینکه این منطقه احتمالاً محل اسکان مردم استان اصفهان در ایام جنگ خواهد بود، آمار تمام ظرفیت‌های اسکان اعم از منزل، مسجد، تکیه، مدرسه، خیریه و … را احصا و جمع‌بندی کردند و در حال آماده‌باش قرار دادند. همچنین با فرض افزایش تقاضای نان در ایام جنگ در این شهرستان، نانوایی‌های داوطلب و نیز نیروهای مردمی برای پخت نان در منزل و توزیع در بین مردم، شناسایی و احصا شدند.
وی تصریح کرد: در این راستا، آمار تمام موتور برق‌های شهرستان برای مشکل قطعی برق، آمار رودها و چشمه‌ها برای قطعی احتمالی آب، آمار ماشین آلات آواربرداری و دیگر تجهیزات و امکانات همگی احصا و ثبت شد. آمار نیروهای تخصصی اعم از پزشکان و پرستاران، کادر درمان، مشاوران و روانشناسان و … نیز احصا شد.
این نیروی فعال اجتماعی استان چهارمحال و بختیاری با اشاره به فعال‌سازی نیروهای مردمی برای گشت‌ها و ایست‌های بازرسی، ادامه داد: این مهم نیز همپای کل کشور اجرایی شد؛ در مجموع، ۱۲۰ طرح و ایده مرتبط با میدان در کل کشور احصا، جمع‌بندی و وارد فاز عملیاتی شد.
فعال شدن گروه‌های مردمی دفاع اجتماعی در شهرستان‌ها
سلیمی با بیان اینکه گروه‌های فعال مردمی طی جلسات شورای هماهنگی دفاع اجتماعی در شهرستان‌ها شکل گرفته است، ادامه داد: آمار همه افراد با تخصص‌های مختلف که می‌توانند در شرایط بحران کمک و خدمتی داشته باشند ثبت شده و مشخص هستند؛ حتی گروه‌های داوطلب آماده اعزام به تهران یا دیگر شهرهای در معرض حملات دشمن در ایام جنگ شکل گرفت و در این راستا هلال احمر آمادگی خود را برای برپایی دوره‌های آموزشی کمک‌های اولیه اعلام کرد.
وی با اشاره به اینکه سازماندهی گروه‌های مردمی طی هماهنگی و هم‌افزایی با جبهه فرهنگی و طرح «همت» در ایام جنگ شکل گرفت، گفت: اکنون که در زمان آتش‌بس هستیم و هر آن ممکن است دور جدید جنگ رخ دهد، این انسجام و آمادگی اجتماعی برای شرایط جنگ احتمالی با برپایی جلسات و رایزنی‌ها حفظ شده است.
سلیمی با تأکید بر ضرورت و اهمیت فعال نگهداشتن تیم‌های واکنش سریع مردمی برای شرایط بحرانی، توضیح داد: نیروهای مسلح، امنیتی و نظامی وظایف خود را به خوبی انجام می‌دهند لذا جا دارد نیروهای مردمی نیز سطح هوشیاری و آمادگی خود را بالا نگه دارند تا اگر بحرانی ایجاد شد، مدیریت شرایط با کمک مردم تسهیل شود.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر روند فعال‌سازی ظرفیت‌های مردمی در شهرستان‌ها، افزود: از رابطان شهرستانی خواسته شد که باتوجه به شرایط و زیست‌بوم منطقه و نیازها و ظرفیت‌های موجود، برنامه‌ریزی توسط نیروهای مردمی انجام گیرد؛ البته استان ما در جنگ ۱۲ روزه کمتر در معرض درگیری مستقیم قرار گرفت لذا شرایط در نقاط مختلف استان تقریباً یکسان بود.
سلیمی اضافه کرد: با این حال، نقشه راه ما این بود که به عنوان مُعین استان همجوار که مورد حمله دشمن صهیونی قرار گرفته بود، ظرفیت‌ها و امکانات را برای این استان تجمیع و در صورت نیاز به اعزام نیرو، آمادگی لازم را داشته باشیم.
نقش محوری مساجد در نهضت دفاع اجتماعی در شرایط جنگی
این فعال فرهنگی و اجتماعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در ایام جنگ، تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری شورای هماهنگی دفاع اجتماعی در هر استان و شهرستان باتوجه به بوم هر منطقه اتفاق افتاد، افزود: در این عملیات، مساجد نقش محوری را دارند و اگر بحران جدی شود، این نقش در دل محلات مانند دوران دفاع مقدس کاملاً محسوس و ملموس خواهد شد.
سلیمی اضافه کرد: مساجد همچنین به عنوان اماکن امن و عمومی برای مواردی همچون استقرار و اسکان مردم مورد توجه هستند و می‌توان از ظرفیت آن استفاده کرد؛ به علاوه این اماکن معنوی خاستگاه تقویت معنویت و تزریق امید و ایمان به مردم، محل فرماندهی و سازماندهی نیروها، برپایی اجتماعات مردمی و اطلاع‌رسانی در مواقع بحرانی جایگاه والایی دارند.
وی تأکید کرد: باتوجه به اینکه استان چهارمحال و بختیاری مستقیماً درگیر جنگ نشد، حس ضرورت هم کمتر در بین مردم به‌وجود آمد در حالی که در استان‌های درگیر جنگ این حس ضرورت مشهود و ملموس بود و مردم حس متفاوتی داشتند؛ با این حال همه شهرستان‌ها پس از فراخوان مجاهدانه پای کار آمدند و بنده در طی جنگ در تمام جلسات شهرستان‌ها حضور داشتم و اکثر مردم پای کار آمدند زیرا حس نیاز داشتند که هسته اولیه خیلی زود شکل گرفت و فعال شد.
سلیمی اظهار کرد: در حال حاضر شورای هماهنگی دفاع اجتماعی با هم‌افزایی نهادهای مردمی و اجتماعی همچون جبهه فرهنگی، بسیج، مساجد و … در همه شهرستان‌ها فعال شده و جلسات آن به طور منظم برگزار می‌شود و عامل تقویت انسجام اجتماعی در مواقع بحران خواهد بود.
خدمت‌رسانی نهضت مشارکت اجتماعی در شهرستان فلارد
در ادامه، ابراهیم منصوریان با اشاره به اینکه نهضت اجتماعی جوانان از قریب به ۲ سال قبل در شهرستان فلارد شکل گرفته است، اظهار کرد: مجموعه‌هایی همچون «دختران حاج قاسم»، نسل قاسم، دختران دهه هشتادی یا گروه‌های جهادی برای این موضوع هم‌افزا شدند.
رابط نهضت اجتماعی شهرستان فلارد با ذکر اینکه این گروه‌هایی مردمی در هر روستا شکل گرفت و سرگروه‌ها معرفی و ساماندهی شد، ادامه داد: این گروه‌ها اقدامات متنوع فرهنگی و اجتماعی را در دستور کار قرار دادند و کارهایی همچون کمک‌های مومنانه و دستگیری از نیازمندان، کارهای جهادی و خدمت به مردم خاصه اقشار آسیب‌پذیر با همکاری نهادهای مربوط در دستور کار قرار گرفت.
مسئول گروه جهادی امام رضا (ع) فلارد با اشاره به اینکه هم‌اکنون بالغ بر ۵۰ گروه دختران فعال است، افزود: خوشبختانه به برکت کارهای شاخص گروه جهادی امام رضا (ع) که در جمع هفت گروه جهادی برتر کشور قرار گرفت، ایده‌های خدمت‌رسانی را به گروه‌های جدید انتقال دادیم و ۳۵ گروه خانوادگی در روستاها شکل گرفت.
منصوریان با بیان اینکه این گروه‌ها توانمند و تقویت می‌شوند، ادامه داد: هدف از ساماندهی این گروه‌ها، شناسایی ظرفیت‌های روستاها و محلات بوده و در جریان جنگ تحمیلی نیز از همین گروه‌ها برای گشت و بازرسی استفاده شد.
بهره‌گیری از ظرفیت گروه‌های جهادی در جنگ ۱۲ روزه
وی اظهار کرد: هدف این است که مردم در میدان حاضر باشند و نقش خود را ایفا کنند و در بزنگاه‌های حساس به میدان بیایند همچنان که این گروه‌ها در ایام جنگ اقدامات متنوعی را در دستور کار قرار دادند.
منصوریان با یادآوری اینکه در ایام جنگ این گروه‌ها به شناسایی و فهرست‌بندی تمام ظرفیت‌های موجود شهرها و روستاهای خود اقدام کردند، افزود: این کار با هدف بهره‌گیری مطلوب از امکانات و ظرفیت‌ها اعم از اسکان، آذوقه، تجهیزات، نیروهای متخصص، بانوان فعال در زمینه پخت نان و غذا و … در مواقع بحران انجام گرفت.
وی تصریح کرد: جلسات منظم و مکرر این گروه‌ها به طور مستمر برگزار می‌شود تا در صورت ایجاد بحران جدید، در بالاترین سطح آمادگی وارد صحنه شوند و میدان را مدیریت کنند.
شناسایی ظرفیت‌های موجود شهرستان برای مقابله با بحران‌ها
اسماعیل هاشمی، رابط نهضت اجتماعی جوانان در شهرستان بن در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه نهضت اجتماعی شهرستان حدود یک‌ماه قبل از وقوع جنگ در شهرستان شکل گرفت، اظهار کرد: با هجوم وحشیانه رژیم غاصب صهیونی علیه ایران اسلامی، این مجموعه مردمی در ایام جنگ با حضور فعالان اجتماعی و افراد تأثیرگذار جامعه در دفتر امام جمعه تشکیل جلسه داد و ایده‌های ناظر بر راهبری میدان و دفاع اجتماعی در این شرایط خاص به بحث و تبادل نظر گذاشته شد.
هاشمی ادامه داد: در این نشست، هر یک از حاضران به تشریح امکانات و ظرفیت‌های موجود حوزه تخصصی خود پرداختند که این ظرفیت‌ها احصا و ثبت شد. در ادامه نیز نشست‌های دیگری شکل گرفت و این حرکت با طرح همت جبهه فرهنگی تداوم یافت و تقویت شد.
وی با بیان اینکه همبستگی بین نیروهای مردمی و آمادگی برای هر گونه بحران اجتماعی ناشی از جنگ ایجاد شد، افزود: برای پیشبرد این مهم، هسته جوانان نهضت اجتماعی متشکل از جوانان توانمند، مؤمن و انقلابی تشکیل و جلسات تبیینی و بصیرتی ویژه این جوانان با هدف گفتمان‌سازی تشکیل شد.
هاشمی تصریح کرد: در این راستا توانستیم به شناسایی ظرفیت‌های شهرستان در عرصه خیریه و خیران بپردازیم؛ همچنین کارهای تبلیغی و تبیینی همچون برپایی نشست‌ها، تهیه و توزیع پوسترها و تراکت‌ها با موضوع تبیین و روشنگری حقایق جنگ برای مقابله با تلاش دشمن در وارونه‌سازی حقایق در دستور کار قرار گرفت و در اجتماعات مردمی همچون نمازهای جمعه این اهداف را پیش بردیم.
تقویت حرکت عمومی جامعه در بزنگاه‌های حساس
وی با تصریح اینکه هم‌اکنون جلسات ثابت نهضت اجتماعی در شهرستان برگزار می‌شود، اضافه کرد: در کنار تداوم شناسایی ظرفیت‌ها، ایده‌ها و طرح‌هایی را در دست بررسی داریم که خروجی آن، پای کار آوردن ظرفیت‌های مردمی و تقویت حرکت عمومی جامعه خاصه در مواقع اضطراری و بحرانی خواهد بود.
این فعال اجتماعی شهرستان بن در پایان تأکید کرد: این پیام را به فعالان اجتماعی استان چهارمحال و بختیاری دارم که در عرصه اجتماعی، یک جهاد خودجوش و آتش به اختیار وسیع باید شکل بگیرد و در این راستا باید نگاهمان به کار جهادی یک نگاه مقدس باشد تا پای کار بیاییم و کار عظیمی را در عرصه اجتماعی رقم بزنیم.
