صعود عربستان و امارات به صدر فهرست حاکمیت داده و هوش مصنوعی، اتفاقی نیست؛ نتیجه سرمایه‌گذاری هدفمند و چشم‌گیر در زیرساخت‌ها و توانمندی‌های هوش مصنوعی است.

 

   به گزارش عصرایران به نقل از گلف تایمز، پیش‌بینی می‌شود هوش مصنوعی و داده‌ها طی سه سال آینده موجب رشد ۷ درصدی تولید ناخالص داخلی جهانی شوند. این تزریق ۱۶ تریلیون دلاری می‌تواند هوش مصنوعی و داده‌ها را به سومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل کند. با این حال، نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد این ثروت به‌طور برابر توزیع نخواهد شد. 

 

  این براساس پژوهش‌های جهانی اخیر EDB، یک شرکت پیشرو در حوزه داده و هوش مصنوعی با رویکرد حاکمیتی، به دست آمده است. این پژوهش با بررسی ۲۰۵۰ مدیر و رهبر سازمانی در ۱۳ اقتصاد بزرگ جهان (از آمریکا تا اروپا، خاورمیانه و آفریقا، و آسیا-اقیانوسیه مانند هند، سنگاپور و ژاپن) انجام شد.

 

  ۱۳ درصد از سازمان‌هایی که نشانه‌های واضحی از موفقیت داشتند یعنی تا ۵ برابر بازگشت سرمایه بیشتر نسبت به همتایان خود داشتند، تعداد پروژه‌های GenAI (هوش مصنوعی مولد که می‌تواند چیزهای جدید خلق کند) و Agentic AI (هوش مصنوعی‌ای عامل محور که مثل یک کارمند دیجیتال، با استقلال نسبی، وظایف پیچیده را خودش مدیریت و انجام می‌دهد) آن‌ها دو برابر بود، و از همه جالب‌تر، ۲۵۰ درصد اعتماد به نفس بیشتری برای رهبری صنعت خود طی سه سال آینده داشتند.

 

   به همین دلیل است که آینده توسط شرکت‌ها و کشورهایی شکل خواهد گرفت که زیرساخت‌های داده و هوش مصنوعی حاکمیتی خود را به طور هدفمند طراحی و ارائه می‌دهند تا با الزامات محلی در زمینه مقررات و انطباق سازگار باشند.

 

  مایکل گیل (Michael Gale)، نویسنده پرفروش وال‌استریت در زمینه تحول دیجیتال و رهبر فکری حوزه هوش مصنوعی و مدیر بازاریابی EDB، می‌گوید: انقلاب‌های صنعتی معمولاً حاصل هم‌زمانی پنج عامل هستند: زیرساخت‌های موجود، نوآوری تکنولوژیک، منابع طبیعی فراوان از جمله برق، شرایط سیاسی و اقتصادی مساعد به همراه سرمایه‌گذاری و دسترسی به بازارها. ما شاهد وقوع این طوفان کامل در خاورمیانه هستیم، جایی که کشورها داده و هوش مصنوعی خود را به‌عنوان دارایی‌های حاکمیتی می‌نگرند، نه صرفاً ابزارهای فناورانه.

 

 

   EDB، پیشتاز حوزه هوش مصنوعی، آمادگی کشورها برای آینده داده و هوش مصنوعی حاکمیتی را در ۱۳ کشور با مجموع تولید ناخالص داخلی ۴۸ تریلیون دلار بررسی کرد. نتایج: عربستان سعودی و امارات متحده عربی در صدر قرار گرفتند. سنگاپور در رتبه دوم قرار دارد، پس از آن آلمان و آمریکا.

 

   هرچه تعداد بیشتری از شرکت‌های یک منطقه، داده و هوش مصنوعی را دارایی حاکمیتی بدانند، شانس موفقیت منطقه بالاتر می‌رود. به عنوان مثال، موفقیت شرکت جان کاکریل (John Cockerill) در بلژیک را با گروهی از غول‌های صنعتی در بریتانیا مقایسه کنید: Wedgwood، Boulton & Watt، Cadbury، Arkwright و غیره. یا سیلیکون‌ولی را در نظر بگیرید: Apple، Google، Intel، HP، Meta، Oracle، Cisco، Adobe. نزدیکی به دیگر موفقیت‌ها، موفقیت‌های بیشتری را به همراه می‌آورد.

 

 

   صعود عربستان و امارات به صدر فهرست حاکمیت داده و هوش مصنوعی، اتفاقی نیست؛ نتیجه سرمایه‌گذاری هدفمند و چشم‌گیر در زیرساخت‌ها و توانمندی‌های هوش مصنوعی است.

  ابتکار HUMAIN عربستان سعودی، که در مه ۲۰۲۵ توسط صندوق سرمایه‌گذاری عمومی و با ریاست ولیعهد محمد بن سلمان راه‌اندازی شد، یکی از جاه‌طلبانه‌ترین پروژه‌های حاکمیت هوش مصنوعی در تاریخ است.

 

   HUMAIN برنامه دارد تا سال ۲۰۳۰، با ۱.۹ گیگاوات ظرفیت دیتاسنتر و همکاری با غول‌های فناوری مانند کوالکام، انویدیا، AMD و آمازون، ۷۷ میلیارد دلار در این حوزه سرمایه‌گذاری کند و ۷ درصد از آموزش و استنتاج هوش مصنوعی جهانی را به خود اختصاص دهد. 

 

   همچنین صندوق ۱۰ میلیارد دلاری HUMAIN Ventures به‌صورت جهانی در استارتاپ‌های هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری خواهد کرد و یکی از قوی‌ترین مدل‌های زبانی چندوجهی عربی در جهان را توسعه خواهد داد.

 

  این رویکرد جامع از زیرساخت تا سرمایه‌گذاری خطرپذیر و توسعه بومی هوش مصنوعی، نمونه‌ای از استراتژی حاکمیتی هوش مصنوعی است که عربستان را به صدر رسانده است.

 

 

  ایالات متحده، که در رتبه چهارم شاخص حاکمیت (هوش مصنوعی) قرار دارد، پروژه عظیم خود را آغاز کرده است. پروژه Stargate که در ژانویه ۲۰۲۵ رونمایی شد، نمایانگر سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری در زیرساخت‌های هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۹ است. این پروژه مشترک میان OpenAI، سافت‌بانک، اوراکل و شرکت سرمایه‌گذاری MGX است و شامل ساخت دیتاسنترها در چندین ایالت و گسترش بین‌المللی به ژاپن و امارات می‌شود. بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ شغل نیز در این میان ایجاد خواهد شد.

 

  این پروژه نشان می‌دهد ایالات متحده از طریق رهبری فناوری، همکاری جهانی و هماهنگی عظیم بخش خصوصی، حاکمیت هوش مصنوعی را دنبال می‌کند.

مایکل گیل می‌گوید: خاورمیانه صرفاً در حال پذیرش هوش مصنوعی نیست، بلکه در حال بازتعریف مفهوم رهبری مسئولانه در هوش مصنوعی است. با نگاه به داده و هوش مصنوعی به‌عنوان دارایی‌های حاکمیتی، این کشورها شرایط لازم برای مزیت رقابتی پایدار را فراهم کرده‌اند. آن‌ها در حال ساخت سیلیکون‌ولی‌های جدید هستند، اما با محوریت حاکمیت.

 

  همان‌طور که سیلیکون‌ولی قطب جذب استعداد، سرمایه و نوآوری است، مناطق دارای تمرکز بر حاکمیت نیز در حال جذب سازمان‌های همفکری هستند که موفقیت یکدیگر را تقویت می‌کنند. مکان تنها برای دسترسی به منابع مهم نیست، بلکه برای مشارکت در اکوسیستم‌های منبع‌باز و مبتنی بر حاکمیت که محرک نوآوری و رشد هستند، کلیدی است.

-------------------------------------

*برگردان گزارش از محمد حسن گودرزی