همشهری آنلاین – گروه سیاسی: لاهور در شرایطی به‌عنوان نخستین مقصد در جریان سفر دو روزه مسعود پزشکیان به پاکستان انتخاب شد که تحلیلگران براین اعتقادند که دو بازیگر مهم منطقه، با عزم ویژه‌ای در مسیر توسعه روزافزون همکاری‌ها در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی گام برمی‌دارند و اهداف مشترک، تهران و اسلام‌آباد را به مسیر تعمیق «همکاری‌های راهبردی» هدایت کرده‌است.
حدود سه ماه پیش، یعنی در ۵ خردادماه گذشته بود که در جریان سفر شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان به تهران، دوطرف به توافق‌های مهمی به‌منظور توسعه همکاری‌های راهبردی در حوزه‌های چندوجهی، از جمله ارتقای سطح مبادلات تجاری به سقف ۱۰ میلیارد دلار دست یافتند؛ توافق‌هایی که سفر روز شنبه پزشکیان به پاکستان، گام مهمی در مسیر تحقق هرچه سریع‌تر آنها به‌حساب می‌آید.
برنامه‌های سفر
- آغاز سفر با ورود رئیس‌جمهور به شهر تاریخی لاهور در ایالت پنجاب
- استقبال نوازشریف، نخست‌وزیر اسبق پاکستان و مریم نوازشریف، سروزیر پنجاب
- حضور رئیس‌جمهور در آرامگاه اقبال لاهوری و ادای احترام به این ادیب و شاعر پارسی‌گوی
- امضای دفتر یادبود ازسوی رئیس جمهور در حاشیه بازدید از مزار اقبال لاهوری
- حضور پزشکیان در شهر اسلام‌آباد
- دیدار با مسئولان بلندپایه پاکستانی
- امضای ۱۱ سند همکاری مشترک میان دوطرف
- رایزنی‌های هیات همراه رئیس‌جمهور با مقام‌های مختلف پاکستانی
- دیدار و گفت‌وگوی پزشکیان با نخبگان فرهنگی و فعالان اقتصادی در اسلام‌آباد
چرا این سفر مهم است؟
با وجود اینکه طی حدود یک سال گذشته سران دو کشور بارها(حداقل ۵ بار) دیدار و گفت‌وگو داشته‌اند، اما این سفر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- تقویت روابط دوجانبه در شرایط حساس منطقه‌ای: تنش‌های فزاینده در منطقه و نقش‌آفرینی مخرب رژیم‌صهیونیستی در این زمینه، اهمیت دوچندانی به این سفر پزشکیان بخشیده‌است.
- تحولات غزه: تهران و اسلام‌آباد راهبردهای مشترکی در قبال تحولات جاری در سرزمین‌های اشغالی دارند؛ موضوعی که از محورهای مهم رایزنی‌ها محسوب می‌شود.
- نقش کلیدی در ثبات منطقه‌ای: به‌گفته مقام‌های دو کشور، این سفر فرصتی برای بازاندیشی قابلیت‌های همکاری و تبدیل ایران و پاکستان به معماران آینده‌ای صلح‌آمیز در منطقه به‌شمار می‌رود.
- تحول در مناسبات اقتصادی و تجاری: سفر پزشکیان به پاکستان از جنبه طراحی چشم‌انداز ۱۰ میلیارد دلاری در مبادلات تجاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اهداف راهبردی سفر
یکی از مهم‌ترین اهداف سفر رئیس‌جمهور به پاکستان، پیگیری اهداف مشترک، از جمله در زمینه توسعه همکاری‌های راهبردی، است:
- بازتعریف مناسبات تجاری: یکی از مهم‌ترین اهداف این سفر، افزایش حجم مبادلات تجاری از سطح فعلی حدود ۳ میلیارد دلاری، به ۱۰ میلیارد دلار عنوان شده‌است.
- تقویت همکاری‌های اقتصادی: مقام‌های ارشد تهران و پاکستان بر تقویت تجارت مرزی، بازارچه‌های مرزی و ارتباطات زمینی، هوایی و دریایی تاکید دارند. همچنین برنامه‌ریزی برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و پاکستان در تهران نیز در دستورکار طرفین قرار دارد.
- توسعه همکاری‌های منطقه‌ای: تنش‌زایی‌های فزاینده رژیم‌صهیونیستی، همکاری‌های منطقه‌ای تهران و اسلام‌آباد را به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل کرده‌است.
- افزایش همکاری‌های سیاسی – امنیتی: هم‌افزایی در حوزه‌های امنیتی و سیاسی از جمله مهم‌ترین محورهای گفت‌وگوهای مقام‌های ایران و پاکستان در جریان این سفر خواهد بود.
پرونده‌های روی میز
رایزنی‌های رئیس‌جمهور ایران در اسلام‌آباد در حالی است که دو طرف پرونده‌های مهمی را روی‌میز رایزنی‌ها دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.
- اجرایی‌سازی توافق‌های کریدوری: یکی از مهم‌ترین محورهای مذاکراتی دوطرف در این سفر، تسریع در اجرای توافق‌های مربوط به کریدورهای منطقه‌ای است.
- اتصال به جاده ابریشم: به‌نظر می‌رسد یک محور مهم دیگر رایزنی‌ها، گفت‌وگو درباره توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، ازجمله اتصال ایران به جاده ابریشم از طریق پاکستان و چین، خواهد بود.
- تقویت همکاری‌های مرزی: بررسی‌ها نشان می‌دهد مسائل امنیتی و مرزی، به‌ویژه در مرزهای مشترک ۹۰۰ کیلومتری، از اولویت‌های این سفر بود. دو کشور قصد دارند با تهدیدهای مشترک مانند قاچاق، تروریسم و ناامنی‌های مرزی مقابله کنند.
- مناسبات حوزه دفاعی: در سال‌های اخیر توسعه همکاری‌های دفاعی، دستورکار مهم تهران و اسلام‌آباد بوده‌است؛ محوری که جایگاه مهمی در این سفر دارد.
- همکاری‌های عرصه انرژی: رایزنی درباره مسائل مطرح در حوزه خطوط لوله انرژی، یکی دیگر از پرونده‌های روی میز ایران و پاکستان خواهد بود.
- مانع‌زدایی از مناسبات تجاری: عبور از موانع تحریمی ایجاد شده ازسوی غرب در مسیر مبادلات اقتصادی ایران و پاکستان از دیگر محورهای رایزنی دوطرف خواهد بود.
- همکاری‌های ضد تروریستی: مقابله موثر و راهبردی با فعالیت تروریست‌ها در مناطق مرزی از راهبردهای مشترک تهران و اسلام‌آباد است.
- تحولات منطقه‌ای: پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم‌صهیونیستی علیه ایران، اسلام‌آباد ضمن محکوم کردن این اقدام تجاوزکارانه، درحال ایفای نوعی نقش‌آفرینی میانجیگرانه بوده است؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در این سفر نیز مورد بررسی قرار گیرد.
