در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴، تجارت غیرنفتی ایران به ۶۱ میلیون و ۲۰ هزار تن کالا به ارزش ۳۴ میلیارد و ۱۷۵ میلیون دلار رسید. این آمار نشان‌دهنده افزایش ۰.۴۸ درصدی وزن و کاهش ۱۰ درصدی ارزش در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته است.
از این میزان، ۴۸ میلیون و ۸۱۱ هزار تن به ارزش ۱۶ میلیارد و ۵۴۹ میلیون دلار به صادرات غیرنفتی و ۱۲ میلیون و ۲۰۹ هزار تن به ارزش ۱۷ میلیارد و ۶۲۷ میلیون دلار به واردات اختصاص داشت.
صادرات غیرنفتی ایران در این دوره با رشد ۱.۴۶ درصدی در وزن، به ۴۸ میلیون و ۸۱۱ هزار تن رسید، اما ارزش آن با افت ۵.۵۱ درصدی به ۱۶ میلیارد و ۵۴۹ میلیون دلار کاهش یافت.
محصولات پتروشیمی با ۱۷ میلیون و ۴۰۲ هزار تن به ارزش ۶ میلیارد و ۸۹۴ میلیون دلار، بخش مهمی از صادرات را تشکیل دادند، اما این بخش نیز با کاهش ۸.۳ درصدی در وزن و ۱۰.۲۲ درصدی در ارزش مواجه شد.
گاز طبیعی، پروپان مایع‌شده، متانول، بوتان مایع‌شده و قیر نفت پنج کالای اصلی صادراتی ایران در این مدت بودند.
واردات ایران در چهار ماهه ۱۴۰۴ با کاهش ۳.۲۳ درصدی در وزن و ۱۴.۲۰ درصدی در ارزش، به ۱۲ میلیون و ۲۰۹ هزار تن و ۱۷ میلیارد و ۶۲۷ میلیون دلار رسید.
طلا به اشکال خام، ذرت دامی، برنج، روغن دانه آفتابگردان و دانه سویا پنج کالای اصلی وارداتی بودند که نشان‌دهنده تمرکز ایران بر تأمین نیازهای اساسی و مواد اولیه است.
عراق، امارات متحده عربی، ترکیه، افغانستان، پاکستان و عمان مقاصد اصلی صادرات غیرنفتی ایران بودند. در مقابل، امارات متحده عربی، چین، ترکیه، هند، آلمان، فدراسیون روسیه و هلند کشورهای عمده تأمین‌کننده کالاهای وارداتی ایران در این دوره بودند.
این ترکیب نشان‌دهنده تنوع در شرکای تجاری ایران و نقش کلیدی کشورهای منطقه در مبادلات غیرنفتی است.
کاهش ارزش تجارت غیرنفتی در کنار رشد اندک وزن، زنگ خطری برای سیاست‌گذاران اقتصادی است. با وجود افزایش حجم صادرات، افت ارزشی نشان‌دهنده چالش‌هایی در بازارهای جهانی یا کاهش قیمت محصولات صادراتی است. از سوی دیگر، کاهش واردات می‌تواند نشانه‌ای از مدیریت ارزی یا تمرکز بر تولید داخلی باشد.
آینده تجارت غیرنفتی ایران به توانایی کشور در تنوع‌بخشی به محصولات صادراتی و تقویت روابط تجاری با شرکای کلیدی بستگی دارد.
