با فرا رسیدن تابستان و اوج گرفتن دما، استفاده از کولر آبی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره‌ی بسیاری از ما تبدیل می‌شود. اما این آرامش خنک، با چالشی جدی به نام قطعی آب گره خورده است؛ مشکلی که پرسش‌های مهمی را به‌همراه دارد: آیا می‌توان در زمان بی‌ آبی کولر را روشن گذاشت؟ استفاده‌ی نادرست از دستگاه در این شرایط چه آسیب‌هایی به آن وارد می‌کند و چگونه می‌توان از خسارت‌ها جلوگیری کرد؟

به گزارش زومیت، مقاله‌ی پیش‌رو پاسخی جامع و کاربردی به این دغدغه‌ها است. در ادامه، نه‌تنها به بررسی خطرات احتمالی برای پمپ و موتور کولر می‌پردازیم، بلکه راهکارهای عملی برای استفاده بهینه و ایمن از کولر در شرایط کم‌آبی را نیز توضیح می‌دهیم تا با خیالی آسوده از روزهای گرم تابستان لذت ببرید.

پرسش پرتکراری‌ که در فصل تابستان و در شرایط کم‌آبی مطرح می‌شود، این است که آیا روشن ماندن کولر آبی در هنگام قطعی آب می‌تواند باعث سوختن دستگاه شود یا نه. پاسخ به این سؤال، بستگی به این دارد که درباره‌ی کدام بخش از کولر صحبت می‌کنیم: پمپ آب یا موتور اصلی (فن).

• پمپ آب: مهم‌ترین قطعه‌ای که در صورت قطع آب، به‌سرعت آسیب می‌بیند، پمپ آب کولر است. این قطعه برای کار در محیط پر از آب طراحی شده است و آبِ در گردش، علاوه‌بر خیس‌کردن پوشال‌ها، وظیفه‌ی خنک‌کردن خود پمپ را هم برعهده دارد. زمانی که کولر بدون آب کار کند، پمپ به‌اصطلاح «خشک» می‌چرخد. اصطکاک ناشی از این وضعیت در کمتر از نیم ساعت می‌تواند پمپ را کاملاً بسوزاند؛ حتی در بهترین کولر های آبی. وجود زنگ‌زدگی یا رسوب در پمپ هم می‌تواند این فرآیند را سریع‌تر کند.
• موتور اصلی (فن): برخلاف پمپ، موتور فن کولر فوراً نمی‌سوزد، اما آسیب‌پذیری آن در شرایط بی‌آبی به‌شدت افزایش می‌یابد. این موتور برای خنک‌شدن به جریان هوای عبوری متکی است. وقتی پوشال‌ها خشک هستند، کولر هوای داغ محیط را وارد می‌کند؛ در نتیجه، موتور در دمایی بالاتر از حد استاندارد کار می‌کند. افزایش دما به‌مرور زمان باعث ازبین‌رفتن عایق سیم‌پیچ‌ها و در نهایت بروز اتصال‌کوتاه می‌شود. اگر فن را بدون آب روشن بگذارید، در واقع به‌شکل نامرئی در حال کاهش عمر موتور هستید.

اگر آب در حال قطع شدن است یا ناگهان جریان آن متوقف می‌شود، دو نکته‌ی زیر را رعایت کنید:

• خاموش کردن فوری پمپ کولر: پمپ برای عملکرد در محیط مرطوب طراحی شده است. ادامه‌ی کار آن در حالت خشک، به‌دلیل اصطکاک بالا، می‌تواند در مدت کوتاهی باعث سوختن پمپ شود.
• بستن شیر ورودی آب: این کار از پر شدن ناگهانی و سرریز آب پس از وصل شدن مجدد جریان جلوگیری می‌کند و مانع از هدر رفت احتمالی آب می‌شود.

از نظر عملکرد موتور و پروانه، بله. کولر آبی در صورت خاموش بودن پمپ آب، مانند یک پنکه‌ی بزرگ عمل می‌کند و هوا را در محیط به جریان می‌اندازد؛ اما این کار با محدودیت‌هایی همراه است و برای استفاده‌ی طولانی‌مدت به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. ازآنجاکه کولرهای آبی برای عملکرد تبخیری طراحی شده‌اند، استفاده‌ی خشک از آن‌ها می‌تواند موجب آسیب به قطعات داخلی و کاهش کارایی شود.

برای استفاده‌ی کوتاه‌مدت و موقت، رعایت نکات زیر ضروری است:

• دور کند: از دور کند استفاده کنید تا فشار کمتری به موتور وارد شود.
• تهویه‌ی مناسب: یکی از پنجره‌ها را کمی باز بگذارید تا گرمای داخل اتاق محبوس نشود.
• توجه به دمای محیط: در روزهای بسیار گرم یا زمانی که کولر زیر آفتاب باشد، خطر داغ شدن موتور بسیار بیشتر است. از سایبان کولر آبی استفاده کنید.
• زمان‌بندی استفاده: اگر نیاز به استفاده‌ی طولانی دارید، کولر را به‌صورت نوبتی روشن و خاموش کنید (مثلاً ۲ ساعت روشن و یک ساعت خاموش) تا موتور فرصت خنک شدن پیدا کند.

البته برای این نوع استفاده بهتر است ریسک‌های زیر را هم در نظر بگیرید:

• روشن کردن پمپ بدون وجود آب، خطرناک است: همانطور که اشاره شد، در صورت نبود آب در تشتک کولر، پمپ به‌صورت خشک کار می‌کند که باعث سوختن آن می‌شود.
• پدها یا پوشال‌ها در صورت خشک ماندن ممکن است آسیب ببینند: جریان مداوم هوا از روی پدهای خشک، عمر آن‌ها را کاهش می‌دهد و می‌تواند موجب پوسیدگی یا از بین رفتن زودهنگام آن‌ها شود.
• هوای تولیدشده خشک و گرم است: بدون انجام فرایند تبخیر، کولر فقط هوای گرم محیط را جابه‌جا می‌کند و هوای داغ بیرون را به داخل خانه منتقل کند، که در هوای داغ تابستان می‌تواند وضعیت را بدتر کند و حتی موجب افزایش دمای بدن و بی‌حالی شود.

در طول فصل گرما و به‌ویژه هنگام کمبود منابع آبی، مدیریت مصرف آب در کولر آبی (هر دو نوع کولر آبی پوشالی یا سلولزی) اهمیت زیادی دارد. برخی از مهم‌ترین راهکارها عبارت‌اند از:

• رسوب‌زدایی و نظافت داخلی: شوره‌ها جذب آب را کاهش می‌دهند و کارایی کولر را پایین می‌آورند.
• تنظیم دقیق شناور: سطح آب در تشتک باید حدود یک سانتی‌متر پایین‌تر از خروجی سرریز باشد.
• بازرسی اتصالات و شلنگ‌ها: از نبود نشتی یا ترک‌خوردگی اطمینان حاصل کنید.
• استفاده از کولر با پدهای سلولزی به جای پوشال: پدهای کولر سلولزی آب را بهتر نگه می‌دارند و بازده سرمایش را افزایش می‌دهند. مصرف آب را بین ۱۰ تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهند.
• نصب سایبان برای کولر: استفاده از بهترین سایبان برای کولر آبی، مانع تابش مستقیم آفتاب به بدنه‌ی کولر می‌شود و از گرم شدن و تبخیر بی‌مورد آب در تشتک جلوگیری می‌کند. می‌تواند مصرف آب را ۱۰ تا ۳۰ درصد کاهش دهد.

استفاده‌ صحیح از کولر آبی در زمان قطعی آب، به‌ویژه با توجه به افزایش شدید قیمت کولر آبی در سال‌های اخیر، بسیار اهمیت دارد. با خاموش کردن به‌موقع پمپ، پرهیز از استفاده از آب آلوده و رعایت محدودیت‌های استفاده از کولر به‌عنوان پنکه، می‌توان از بروز خسارت‌های فنی و خطرات بهداشتی پیشگیری کرد.

با عجایب هفتگانه کیهان آشنا شوید(+عکس)