عرق‌ کردن بیش از حد طبیعی، در اصطلاح پزشکی هایپرهیدروز (Hyperhidrosis) نام دارد که در زبان ساده به آن تعریق بیش از حد گفته می‌شود. حدود ۵ درصد جمعیت جهان به این وضعیت دچار هستند؛ پس اگر فکر می‌کنید در این تجربه تنها هستید، سخت در اشتباهید.

 

به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ شما و دوستتان در باشگاه، وزنه‌ی یکسانی را بلند می‌کنید، مسافت و شدت تمرین‌تان هم‌سطح است، هر دو یک ورزش را انجام می‌دهید. اما در پایان، دوستتان فقط کمی عرق کرده، در حالی که شما از سر تا پا خیس عرق شده‌اید. و بعد از سال‌ها فکر کردن به این موضوع، فقط با خود گفته‌اید «همینه که هست» و ادامه داده‌اید. اما حالا دوباره همان سؤال ذهن‌تان را مشغول کرده، با این تفاوت که این‌بار پاسخی برایش داریم.

 

پس چرا بعضی‌ها بیشتر از بقیه عرق می‌کنند و آیا می‌شود کاری برایش انجام داد؟ بیایید بررسی کنیم:

همان‌طور که گفتیم، تعریق بیش از حد به نام «هایپرهیدروز» شناخته می‌شود. این وضعیت حدود ۵ درصد مردم جهان را درگیر می‌کند. اما برای اینکه بفهمیم چرا بعضی‌ها بیشتر عرق می‌کنند، باید اول سازوکار تعریق را بشناسیم.

به گفته‌ی دکتر شیلبا گواها، متخصص پوست در کلینیک Ace در پنجاب:

«بدن ما یک سیستم فوق‌العاده پیچیده است که برای هر ناهنجاری، سازوکار مخصوص خود را دارد.»

 

فرض کنید در حال ورزش کردن هستید. در این حالت، دمای بدنتان—که معمولاً باید حدود ۳۷ درجه‌ی سانتی‌گراد باشد—به‌طور طبیعی افزایش می‌یابد، چون کالری‌ها در حال سوختن هستند. حالا اگر عرق نکنیم، بدن شروع به داغ‌ شدن بیش از حد می‌کند و ممکن است خود را از درون «بپزد». بنابراین، وقتی بدن این افزایش دما را حس می‌کند، از طریق منافذ پوستی، مایع عرق را ترشح می‌کند تا دما را به حالت نرمال برگرداند.

 

این فرآیند را تنظیم دمای بدن (ترمورگولاسیون) می‌نامند که به بدن کمک می‌کند تا دمای خود را متعادل نگه دارد.

 

دکتر گواها می‌افزاید:

«این مایعی که ما آن را عرق می‌نامیم، حدود ۹۹ درصد از آب تشکیل شده و همچنین حاوی نمک (سدیم و کلر)، مقدار کمی پتاسیم، اوره، اسید لاکتیک، و مقادیر اندکی از مواد معدنی و ویتامین‌های دیگر است.»

هیچ عامل واحدی وجود ندارد که میزان عرق کردن یک فرد را تعیین کند. در واقع، عوامل متعددی در این موضوع دخیل‌اند. به گفته‌ی دکتر گواها، برخی از این عوامل عبارت‌اند از:

• اندازه‌ی بدن: افرادی که جثه‌ی بزرگ‌تری دارند، گرمای بیشتری تولید می‌کنند. چون جابه‌جایی توده‌ی بدنی بیشتر، منجر به تولید گرمای بیشتر می‌شود، در نتیجه نیاز به تعریق بیشتری برای خنک شدن دارند.

• سن: با افزایش سن، بدن تحمل کمتری نسبت به گرما پیدا می‌کند. به گفته‌ی «وبرت»، غدد عرق با افزایش سن دچار تغییر شده و توانایی بدن برای خنک‌ شدن کاهش می‌یابد.

• توده‌ی عضلانی: عضله نسبت به چربی گرمای بیشتری تولید می‌کند. بنابراین، حتی اگر دو نفر وزن یکسانی داشته باشند، فردی که عضله‌ی بیشتری دارد، بیشتر عرق می‌کند.

• وضعیت سلامت: بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا، و حتی اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی، می‌توانند باعث افزایش تعریق شوند.

• هورمون‌ها: نوسانات هورمونی با افزایش دمای داخلی بدن همراه هستند. به همین دلیل، تعریق در دوران بارداری یا یائسگی افزایش می‌یابد.

• سطح آمادگی جسمانی: افراد ورزشکار و دارای آمادگی جسمانی بالا معمولاً بیشتر از دیگران عرق می‌کنند. احتمالاً دیده‌اید که ورزشکاران حرفه‌ای بیشتر عرق می‌کنند.

• عوامل بیرونی: طبق تحقیقات، عواملی مانند خوردن غذاهای تند، مصرف کافئین یا نوشیدنی‌های الکلی نیز باعث افزایش تعریق می‌شوند.

دکتر گواها چند راهکار برای کاهش تعریق ارائه می‌دهد:

• استفاده از دئودورانت یا ضدعرق

• پوشیدن لباس‌هایی از جنس پارچه‌های قابل تنفس

• هیدراته‌ ماندن یا مصرف آب کافی در طول روز

• ترک سیگار

• در صورت لزوم، مراجعه به پزشک برای درمان‌های پزشکی

عرق کردن بیش از حد نه‌تنها می‌تواند آزاردهنده و گاهی غیربهداشتی باشد، بلکه ممکن است باعث خجالت نیز شود. با این حال، بهتر است به یاد داشته باشید که تعریق یک فرایند طبیعی بدن است و خیلی از مواقع نمی‌توان کار زیادی برای متوقف کردن آن انجام داد.