به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، معاون پژوهش و فناوری و مدیرکل دفتر همکاری‌های بین‌الملل دانشگاه علم و فرهنگ به موفقیت‌های دانشگاه در ورود به رتبه‌بندی‌های جهانی، چون تایمز ایمپکت و دانشگاه‌های سبز جهان اشاره کرد و از تلاش برای تقویت این مسیر در آینده نزدیک سخن گفت.

علی سعداله، معاون پژوهش و فناوری و مدیرکل دفتر همکاری‌های بین‌الملل دانشگاه علم و فرهنگ با بیان اینکه دانشگاه علم و فرهنگ با بیش از سه دهه سابقه، از همان ابتدای تأسیس به موضوع پژوهش و فناوری توجه ویژه داشته است، اظهار کرد: در این سال‌ها، معاونان مختلف در معاونت پژوهش و فناوری، بستر مناسبی برای فعالیت‌های پژوهشی فراهم کرده‌اند و ما نیز این مسیر را با حفظ ریل‌گذاری‌های گذشته و افزودن خلاقیت‌ها و نوآوری‌های جدید ادامه می‌دهیم.

تقویت قرارداد‌های پژوهشی و ارتباط با صنعت و جامعه

وی با اشاره به تلاش برای پررنگ‌تر کردن قرارداد‌های پژوهشی، افزود: در حوزه پژوهش، سعی کردیم قرارداد‌های کارفرمایی بیرونی را با صنعت و جامعه گسترش دهیم تا دانشگاه بتواند قابلیت‌های خود را در تأمین نیاز‌های تخصصی صنعت و جامعه معرفی کند. همچنین، با انعقاد تفاهم‌نامه‌ها و توافق‌نامه‌های مختلف با سازمان‌ها و ارگان‌ها، تلاش کردیم ارتباط دانشگاه با بخش‌های مختلف جامعه و صنعت را تقویت کنیم.

ورود به رتبه‌بندی‌های بین‌المللی و ارتقای برندینگ دانشگاه

سعداله با اشاره به اهمیت برندینگ و رنکینگ دانشگاه، تصریح کرد: در سال‌های اخیر، دانشگاه علم و فرهنگ برای نخستین بار وارد رتبه‌بندی‌های ملی از قبیل ورود به سامانه علم سنجی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و بین‌المللی مانند تایمز ایمپکت، دانشگاه‌های سبز جهان، RUR و AD Scientific Index شده است. هم‌اکنون دانشگاه در رتبه ۱۵۰۱ جهانی تایمز قرار دارد و جایگاه خود را در رتبه‌بندی دانشگاه‌های سبز جهان نیز تثبیت کرده است. این اقدامات موجب شده دانشگاه در مجامع بین‌المللی بیشتر شناخته شود.

وی ادامه داد: در رتبه‌بندی‌های داخلی نیز هر ساله توسط آی‌سی ارزیابی می‌شویم، اما جای رتبه‌بندی‌های بین‌المللی بیشتری خالی بود که خوشبختانه این مسیر آغاز شده و در آینده تقویت خواهد شد. پارامتر‌هایی مانند کمیت و کیفیت فعالیت‌های پژوهشی، انعقاد قرارداد‌های بین المللی، تعداد استادان و دانشجویان بین‌الملل، نسبت استاد به دانشجو و مسئولیت اجتماعی و زیست محیطی دانشگاه از جمله شاخص‌های مهم در این رتبه‌بندی‌ها محسوب می‌شوند.

برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به برگزاری همایش‌های ملی و بین‌المللی گفت: در دو سال گذشته، ۱۶ همایش ملی و بین‌المللی در دانشگاه برگزار شده است. همچنین، در نیمه دوم اسفندماه ۱۴۰۲، بیش از ۹۰ نشست تخصصی در حوزه‌های مختلف علمی با حضور سخنرانان، مدعوین خارج از دانشگاه و دانشجویان برگزار شد.

وی افزود: برگزاری این همایش‌ها و نشست‌ها نقش مهمی در ارتقای برندینگ دانشگاه و جایگاه آن در حوزه مسئولیت اجتماعی و ارتباط با صنعت و جامعه را تقویت می‌کند.

ورود دانشگاه به حل مسائل کلان و منطقه‌ای کشور

سعداله در ادامه با تأکید بر نقش دانشگاه در حل مسائل کلان و منطقه‌ای در کشور خاطرنشان کرد: یکی از اهداف اصلی ما این است که دانشگاه علم و فرهنگ بتواند با ورود به مسائل اساسی کشور و ایفای نقش خود در مسئولیت اجتماعی، تأثیرگذاری بیشتری در جامعه داشته باشد. این رویکرد مورد تأکید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز قرار گرفته و ما مصمم هستیم در این مسیر با قدرت گام برمی‌داریم.

نقش دانشگاه علم و فرهنگ در حل مسائل اجتماعی و ارتقای پژوهش‌های بنیادی

معاون پژوهش و فناوری و مدیرکل دفتر همکاری‌های بین الملل دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به ابلاغ نشان مسئولیت اجتماعی از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تأکید کرد: دانشگاه علم و فرهنگ تلاش می‌کند با تکیه بر تخصص‌های موجود، بخشی از مشکلات منطقه‌ای، استانی و ملی کشور را در قالب قرارداد‌های پژوهشی حل کند و نقش مؤثری در مسئولیت اجتماعی ایفا نماید.

سعداله با بیان اینکه حل مشکلات کشور باید در اولویت دانشگاه‌ها قرار گیرد، اظهار کرد: باید ابتدا مشکلات داخلی را حل کنیم و سپس به سراغ حل مسائل جهانی برویم. این رویکرد، اقدامی ارزشمند و ضروری است.

دکتر سعداله ضمن تأکید بر لزوم سیاست‌گذاری منسجم برای ارتقاء آموزش، پژوهش و تجاری‌سازی علوم پایه، یادآور شد: امروز بیش از هر زمان دیگر، نیازمند نگاهی ملی و آینده‌نگر به نقش پژوهش‌های بنیادین در پیشبرد امنیت پایدار و توسعه متوازن کشور هستیم. ایجاد پیوند مؤثر میان دانشگاه، صنعت، و نهاد‌های تصمیم‌ساز می‌تواند مسیر پیشرفت علمی را در کشور هموارتر کند.

وی افزود: سرمایه‌گذاری هدفمند و بلندمدت در علوم پایه، زیرساختی برای دستیابی به فناوری‌های پیشرفته را فراهم می‌سازد.

حمایت از پژوهش‌های بنیادی و تشویق اعضای هیئت علمی

وی با اشاره به اهمیت پژوهش‌های بنیادی و علمی، افزود: همه پژوهش‌ها لزوماً کاربردی نیستند و برخی از آنها در حوزه علوم محض و بنیادی قرار می‌گیرند که ممکن است به تولید محصول یا فناوری منجر نشوند. برای حمایت از این نوع پژوهش‌ها، گرنت‌ها و تشویق‌های پژوهشی برای اعضای هیئت علمی در نظر گرفته شده است تا انگیزه لازم برای فعالیت در این حوزه‌های مهم و حیاتی فراهم شود.

سعداله ادامه داد: چاپ مقالات علمی و پژوهشی نقش مهمی در ارتقای رتبه دانشگاه در نظام‌های رتبه‌بندی ملی و بین‌المللی دارند و ما تلاش کرده‌ایم با اعطای امتیازات مادی و معنوی، اعضای هیئت علمی را به فعالیت بیشتر در این زمینه تشویق کنیم.

توسعه انتشارات دانشگاه و حمایت از تولید و ترویج علم

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به فعالیت انتشارات دانشگاه گفت: تلاش کردیم ساختار انتشارات دانشگاه را نظام‌مند و تخصصی کنیم. تاکنون بیش از ۴۰ عنوان کتاب توسط انتشارات دانشگاه چاپ شده و کتاب‌های دیگری نیز در مراحل داوری و آماده‌سازی قرار دارند. هرچند این عدد بالا نیست، اما کیفیت و تخصصی بودن آثار برای ما اهمیت دارد.

وی افزود: در کنار این اقدامات، حمایت‌های مختلفی برای پژوهشگران در حوزه ترویج علم در نظر گرفته شده است، چرا که اگر در پژوهش هزینه نشود، نباید انتظار اتفاقات مثبت و پیشرفت علمی را داشت. پژوهش یک سرمایه‌گذاری برای آینده است.

ضرورت تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه

وی با تأکید بر لزوم تقویت ارتباط میان صنعت و دانشگاه گفت: حلقه مفقوده‌ای که در کشور وجود دارد، ضعف ارتباط میان صنعت و جامعه با دانشگاه است. امیدواریم در سال جاری این پیوند تقویت شود و صنایع و سازمان‌ها اعتماد بیشتری به دانشگاه‌ها داشته باشند. این ارتباط برای هر دو طرف سودمند است و باید به سمت دانش‌محور شدن فعالیت‌ها در صنعت و جامعه حرکت کنیم، در عین حال دانشگاه‌ها بایستی با طراحی و تدوین دروس مهارتی، تخصص لازم برای ورود دانشجویان به صنعت و جامعه را فراهم کنند.

پذیرش ریسک و شکست در پژوهش؛ لازمه پیشرفت علمی

سعداله در ادامه با اشاره به ماهیت پژوهش خاطرنشان کرد: پژوهش ذاتاً با ریسک و عدم قطعیت همراه است و قرار نیست هر پروژه و هر پژوهشی به نتیجه مطلوب برسد. گاهی چندین مسیر اشتباه طی می‌شود تا در نهایت مسیر و روش درست پیدا شود. پژوهش یک فرآیند تکراری و جستجوگرانه است و باید این واقعیت را پذیرفت که شکست و خطا بخشی از مسیر پیشرفت علمی است.

ضرورت تعریف صحیح مسئله در پژوهش‌های علمی

معاون پژوهش و فناوری و مدیرکل دفتر همکاری‌های بین‌الملل دانشگاه علم و فرهنگ با تأکید بر اهمیت تعریف درست مسئله در پژوهش، گفت: هر پژوهش باید با یک سؤال مشخص و دقیق آغاز شود و اگر از ابتدا مشخص باشد که نتیجه پژوهش شکست است، انجام آن توجیه علمی و اقتصادی ندارد.

سعداله با بیان اینکه پژوهش یک فرآیند علمی و ساختارمند است، اظهار کرد: پژوهش با یک سؤال پژوهشی آغاز می‌شود و این سؤال باید به اندازه کافی خاص، علمی و دقیق باشد. اگر پژوهش بر روی یک مسئله کلی و بدون تمرکز انجام شود یا روش علمی نظام‌مند و ساختاریافته برای حل آن تعریف نشود و همچنین مطالعه عمیق و دقیقی بر روی آن صورت نگیرد، احتمال شکست آن بالاست. حتی اگر سؤال پژوهش درست انتخاب شود، باز هم ممکن است پژوهش به نتیجه مطلوب نرسد، اما این بخشی از ذات پژوهش است.

تمایز پژوهش و آموزش؛ نقش مکملی در توسعه علمی

وی با اشاره به تفاوت پژوهش و آموزش افزود: پژوهش و آموزش رابطه رفت و برگشتی دارند. آموزش، پژوهش را پشتیبانی می‌کند و پژوهش نیز خوراک آموزش را تأمین می‌کند. اما پژوهشی که از ابتدا نتیجه آن مشخص باشد، دیگر توجیهی برای انجام ندارد و صرفاً منجر به اتلاف منابع می‌شود.

همکاری‌های مشترک دانشگاه علم و فرهنگ با جهاد دانشگاهی

سعداله در پاسخ به پرسشی درباره همکاری‌های مشترک با جهاد دانشگاهی گفت: در گذشته پروژه‌هایی با دفتر مرکزی و معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی انجام شده است. به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۰ پروژه‌ای با هدف سبک‌سازی رکاب خودروی دنا توسط گروه مهندسی مکانیک دانشگاه علم و فرهنگ و معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی برای ایران‌خودرو اجرا شد که موفقیت‌آمیز بود.

وی افزود: در یکی دو سال اخیر، پروژه مشترک جدیدی با جهاد دانشگاهی نداشته‌ایم؛ اما تجربه همکاری‌های گذشته نشان می‌دهد که این نوع پروژه‌ها می‌تواند دستاورد‌های ارزشمندی برای جهاد، دانشگاه و صنعت به همراه داشته باشد و به توسعه همکاری‌ها فی ما بین دانشگاه و جهاد دانشگاهی کمک شایانی کند.

بودجه پژوهشی؛ موتور محرک جذب و نگهداشت نخبگان علمی

معاون پژوهش و فناوری و مدیرکل دفتر همکاری‌های بین‌الملل دانشگاه علم و فرهنگ با تأکید بر نقش تعیین‌کننده بودجه پژوهشی در حمایت از پژوهشگران و جلوگیری از مهاجرت نخبگان، گفت: بودجه پژوهشی همانند موتور محرک برای فعالیت‌های علمی پژوهشگران است و بدون آن نمی‌توان انتظار دستاورد‌های بزرگ داشت.

سعداله با بیان اینکه حمایت مالی از پژوهشگران در کشور‌های پیشرفته بسیار جدی گرفته می‌شود، اظهار کرد: در بسیاری از کشورها، پژوهشگران با دریافت بودجه کافی و حقوق مناسب، دغدغه معیشتی ندارند و می‌توانند تمام تمرکز خود را بر تحقیق و تولید علم بگذارند. این آرامش خاطر و حمایت مالی، زمینه‌ساز پیشرفت‌های بزرگی است که در شرکت‌های بزرگ بین المللی مانند گوگل، مایکروسافت و تسلا کاملا مشهود است.

لزوم ارتقای منزلت اجتماعی و معیشتی پژوهشگران و معلمان

وی با اشاره به اهمیت جایگاه اجتماعی پژوهشگران و معلمان افزود: در کشور ما باید پویشی برای ارتقای منزلت معلمان، استادان دانشگاه و پژوهشگران ایجاد شود. فرهنگ‌سازی در این زمینه ضروری است تا نگاه جامعه به تحصیل‌کردگان و دانش‌آموختگان دانشگاهی تغییر کند و ارزش واقعی آنها شناخته شود.

مهارت‌محوری و آمادگی دانشجویان برای بازار کار

سعداله با تأکید بر ضرورت مهارت‌محور شدن آموزش دانشگاهی تصریح کرد: دانشگاه‌ها باید دروس مهارتی را برای دانشجویان فراهم کنند تا فارغ‌التحصیلان بتوانند به راحتی وارد بازار کار شوند. این موضوع به ویژه برای دانشجویان پژوهشگر اهمیت دارد تا علاوه بر دانش نظری، مهارت‌های عملی لازم را نیز کسب کنند.

اهمیت گرنت‌های پژوهشی و تجهیز آزمایشگاه‌ها

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به نقش گرنت‌های پژوهشی در موفقیت اعضای هیئت علمی و پژوهشگران گفت: گرنت‌های پژوهشی باید متناسب با رزومه و سابقه پژوهشگر تعیین شود و حداقل‌های لازم برای انجام پژوهش را پوشش دهد. همچنین، تجهیز آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های دانشگاهی و مستقل به فناوری‌های روز، نقش مهمی در ارتقای کیفیت پژوهش‌ها در کشور دارد.

وی افزود: در برخی از رشته‌ها، به ویژه علوم زیستی و فنی و مهندسی، نیاز به آزمایشگاه‌های پیشرفته و تجهیزات دقیق وجود دارد. اگر این زیرساخت‌ها تقویت شود، ثبت اختراعات، نوآوری‌ها و خلاقیت‌های بیشتری از دل پژوهش‌ها بیرون خواهد آمد.

چالش‌های دسترسی به منابع علمی و جذب نخبگان در دانشگاه‌های ایران

معاون پژوهش و فناوری و مدیرکل دفتر همکاری‌های بین‌الملل دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به چالش‌های موجود در حوزه پژوهش، گفت: محدودیت‌های مالی، تحریم‌ها و مشکلات دسترسی به منابع علمی، پژوهشگران ایرانی را با موانع جدی مواجه کرده است.

سعداله با بیان اینکه دقت و کیفیت تجهیزات پژوهشی در ایران نسبت به کشور‌های پیشرفته پایین‌تر است، اظهار کرد: اگرچه بسیاری از دانشگاه‌ها دستگاه‌های مشابه دارند، اما تفاوت در دقت و کیفیت تجهیزات، فاصله قابل توجهی میان پژوهش‌های داخلی و خارجی ایجاد کرده است. علاوه بر این، هزینه‌های بالای دسترسی به منابع علمی و محدودیت‌های ناشی از تحریم، دسترسی پژوهشگران به مقالات و مجلات معتبر بین‌المللی را دشوار کرده است.

وی افزود: سرعت پایین اینترنت، مشکلات سیاسی و سایه جنگ نیز بر فعالیت‌های پژوهشی تأثیرگذار بوده و تعامل با جامعه علمی جهانی را برای پژوهشگران ایرانی سخت‌تر کرده است. در حالی که در کشور‌های دیگر، این موانع بسیار کمتر است و پژوهشگران با آرامش خاطر و امکانات بیشتر به فعالیت‌های علمی خود می‌پردازند.

نقش جهاد دانشگاهی در حمایت از نخبگان

سعداله با اشاره به نقش جهاد دانشگاهی در جذب و حمایت از نخبگان گفت: جهاد دانشگاهی همواره با آغوش باز از نخبگان و جوانان مستعد حمایت کرده و این سنت پسندیده همچنان ادامه دارد. این نهاد نه تنها نخبگان، بلکه دانشجویان مستعد را نیز با ایجاد فرصت‌های اجرایی و پژوهشی، به رشد و پیشرفت سوق داده است.

توسعه همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه علم و فرهنگ

وی در ادامه با اشاره به فعالیت‌های بین‌المللی دانشگاه علم و فرهنگ اظهار کرد: در شرایط فعلی، انجام فعالیت‌های بین‌المللی بسیار دشوار شده است. با این حال، دانشگاه علم و فرهنگ موفق به برقراری ارتباط با دانشگاه‌هایی از ترکیه و مالزی شده و تفاهم‌نامه‌هایی در زمینه تبادل استاد و دانشجو امضا کرده است.

سعداله افزود: در ترم آینده، تعدادی از دانشجویان دانشگاه علم و فرهنگ به عنوان دانشجوی مهمان به دانشگاه آیدین استانبول اعزام می‌شوند و متقابلا امکان حضور دانشجویان ترکیه‌ای در ایران نیز فراهم شده است. همچنین، مذاکراتی با رایزن فرهنگی عراق و سفیر کشور تاجیکستان انجام شده تا با توجه به اشتراکات فرهنگی و زبانی، زمینه همکاری‌های علمی و جذب دانشجویان بین‌الملل فراهم شود.

جذب دانشجویان بین‌المللی و تلاش برای دریافت گرنت‌های پژوهشی

مدیرکل دفتر همکاری‌های بین الملل با اشاره به جذب دانشجویان بین‌المللی گفت: در حال حاضر، بیش از ۲۲۰ دانشجوی بین‌المللی در دانشگاه علم و فرهنگ مشغول به تحصیل هستند که عمدتاً از کشور افغانستان و تعدادی نیز از نیجریه و عراق هستند. تمامی امور مربوط به امنیت و اقامت این دانشجویان با مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان امور دانشجویان انجام می‌شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: با وجود مشکلات ارزی و محدودیت‌های مالی، چندین پروپوزال برای دریافت گرنت‌های بین‌المللی ارسال شده و قرارداد‌هایی با دانشگاه‌های خارجی از جمله دانشگاه UCSI مالزی منعقد شده است. امیدواریم با رفع موانع، شاهد گسترش همکاری‌های علمی و بین‌المللی در کشور عزیزمان بیشتری باشیم.