شمال نیوز/ علی دزائی پور * : در نیروگاه هسته ای چرنوبیل در اوکراین  حادثه ای  اتفاق افتاد و علت اصلی وقوع حادثه چرنوبیل،  1986  آوریل سال  26در  وجود فرهنگ ایمنی ضعیف و خطاهای عملیاتی بود  و  بعد از این فاجعه  بود که  سازمانها و مراکز مختلف بیشتر به رواج فرهنگ  ایمنی در سازمان خود اهمیت دادند.

طی این حادثه ساختمان نیروگاه آتش گرفت و پرتوهای هسته ای و مواد رادیواکتیو پخش  شدند و بخش های وسیعی از اروپا در طی این حادثه آلوده به مواد رادیواکتیو شد و همچنان آثار بیماری آن پس از نسل ها وجود    . میلادی موضوع فرهنگ ایمنی مهم تر شد  1986 داشته و بعد از حادثه چرنوبیل در سال فرهنگ ایمنی مجموعه ای از باورها اطلاعات و رفتارهای افراد است که آنها را در برابر حوادث و خطرات ایمن نگه میدارد  هر فرد قبل از اینکه به محیط های صنعتی وارد شود، باید با فرهنگ ایمنی آشنایی داشته باشد.

اگر افراد دارای اطلاعات ضروری  برای ایمنی در کار باشند به خوبی می توانند قبل از رخ دادن حوادث احتمال وقوع آنها را پیش بینی کرده و از رخدادهای ناگهانی جلوگیری کنند. توسعه فرهنگ ایمنی مستلزم مشارکت همه  افراد   میباشد .ضمن اینکه  دولتمردان ، کارفرمایان و مدیران شرکتهای خصوصی و  دولتی باید اطمینان حاصل کنند که توسعه ، اجرا و نظارت بر سیاست ها و برنامه ریزی مفهموم کلی ایمنی در جای جای کشور  و محیطهای کاری وجود دارد.   

مطالعات نشان داده است که بلایای مربوط به  محیطهای کاری  در نتیجه شکست سیاستها و رویه های یک سازمان است که برای  مقابله با ایمنی ایجاد شده است و خرابی ها از توجه ناکافی به مسائل ایمنی است. اگر افراد با فرهنگ ایمنی  آشنایی داشته باشند  در هنگام وقوع اتفاقات پیش بینی نشده  ، به خوبی وارد عمل می شوند و از بدتر شدن اوضاع جلوگیری میکنند فرهنگ ایمنی خوب را میتوان با تعهد مدیریت ارشد به ایمنی ، اقدامات واقع بینانه برای مقابله با خطرات ، یادگیری سازمانی مداوم و مراقبت  و نگرانی از خطرات مشترک  را در کلیه سطوح جامعه ارتقاء داد. 

فرهنگ ایمنی از آن دسته موضوعاتی است که هر سازمانی باید با آن آشنا باشد و برای ترویج آن برنامه ریزی کند. دانستن  فرهنگ ایمنی مثبت منجر به ایجاد یک محیط کاری ایمن افزایش بهره وری کارمندان، افزایش امنیت برای کارکنان و مدیران و  دستیابی سریع تر به اهداف مالی و تجاری در نتیجه کاهش هزینه برای سازمان  شود   .

علیرغم بهبود و ارتقاء وضعیت ایمنی و بهداشت در محیط های کاری در دهه اخیر متاسفانه همچنان شاهد مرگ و میر و آسیب    میلیون حادثه  122های جدی جبران ناپذیر در محیط های کاری هستیم طبق آمار سازمان بین المللی کار سالانه در سراسر جهان   مرگ گزارش شده است. این آمار تکان دهنده 210000 ثانیه یک حادثه در محیط کار رخ میدهد که از این میان 4به ازای هر اهمیت و ضرورت پیشگیری و تقدم آن بر جبران خسارات را نشان میدهد آموزش و فرهنگ سازی از طریق انتقال تجربیات به  مسئولین و سایر کارکنان و کارگران میتواند نقش بسزایی در ارتقاء سطح دانش و  آگاهی آنها در پیشگیری از رخداد حوادث داشته  باشد.  بطور مثال علیرغم وضع دستور العمل های سختگیرانه در حوزه راهنمایی و رانندگی شاهد افزایش مرگ و میر سالیانه  مردم در تصادفات هستیم .  کلیه مسائل مربوط به  ایمنی ، بهداشتکار و محیط زیست   در  سازمانها ، فعالیتها و   عملیات صنعتی و محیط کار  بر عهده واحد هر سازمان  می باشد  .

امروزه  دانستن  فرهنگ ایمنی از جمله مهارتهای شغلی افراد به شمار میرود. مدیران سطح بالا به HSE خوبی می دانند که دانستن فرهنگ ایمنی از افراد در مقابل آسیبهای جسمی و خسارات جانی و مالی محافظت میکند بسیاری از   ایجاد فرهنگ ایمنی به زمان نیاز دارد و نمیشود در زمانی  ، سازمانها برای آموزش به کارمندان خود وقت و انرژی می گذارند کوتاه این فرهنگ را به کارکنان  آموزش داد. برای رواج دادن فرهنگ ایمنی در ایران باید برنامه ریزیهای بلند مدت صورت  بگیرد به علاوه این طرح باید توسط تمام بخش های آمو زشی بهداشتی و صنعتی پشتیبانی شود   .

البته دولت می تواند در این حوزه نقش آفرینی کند  به منظور جلب همکاری کارفرمایان برای ایجاد فرهنگ ایمنی  بیشتر برای  آنها  تسهیلاتی قائل شود؛ مثلا در پرداخت مالیات به آنها تخفیف دهد. پ

هم چنین سازمانها باید به افرادی که مقررات ایمنی و بهداشت  شغلی را در محل کار رعایت میکنند پاداش بدهد با ارائه چنین تشویق هایی افراد ترغیب می شوند که رفتارهای مثبت و استاندارد خود را ادامه دهند و فضای کاری خود را به محیطی سالم و ایمن تبدیل می کنند .   

مزایای رواج فرهنگ ایمنی و اتفاقات مثبت در جامعه    : 

 1 - از خسارتهای مالی و جانی جلوگیری می شود .

 2 - فرهنگ ایمنی صنعتی ارتقا پیدا میکند و صنعت جامعه به سطح بالاتری می رسد .

 3 -  با رعایت نکات ایمنی آمار تلفات و آسیبها به شدت کم میشود؛ در نتیجه نیازی به صرف هزینه برای درمان کارگران آسیب دیده نخواهد بود .

 4 - بهره وری کارکنان بیشتر می شود .

 5 - کارگران کم سواد و بی سواد که در مناطق روستایی و دور افتاده کار میکنند با روشهای محافظت از خود در حین کار آشنا می شوند .

 6 - میزان حوادث در محیطهای کاری کاهش پیدا میکند و تجهیزات و ماشین آلات صدمه ای نخواهند دید .

 7 -  امنیت در محیط کار بالا میرود و هم کارگران و هم مدیران احساس امنیت می کنند .

در این نوشته با مفهوم فرهنگ ایمنی و مزایای آن آشنا شدید با رعایت اصول ایمنی محیط کار خود را به محلی ایمن تبدیل کنید و از کار  کردن لذت ببرید. اتفاقات لازم برای ایجاد فرهنگ ایمنی پایدار در محیط های کاری  : 

گرایشهای مثبت در محیط کار ایجاد شود. 

کارکنان با مزایای رعایت قوانین ایمنی به خوبی آشنا شوند و مزایای این کار را درک کنند. 

همکاری و همدلی میان نیروی کار و مدیران افزایش پیدا کند. 

مدیران سازمانها به فرهنگ ایمنی اهمیت بدهند و به اصول آن متعهد باشند. 

رعایت ایمنی در کار از اهداف مالی و تجاری اهمیت بیشتری داشته باشند. 

ارتباط مناسبی بین کارمندان و مدیران شکل بگیرد تا میزان پیروی از قوانین در سازمان بیشتر شود. 

به کمک ارزیابی و همکاری میان اعضا اهداف ایمنی بهبود پیدا کنند .

امید است با رعایت مقررات ایمنی در حفظ و سلامتی کلیه نیروهای زحمتکش جامعه و خانواده های  

 محترم شان ، محافظت از اموال و دارائی ها و محیط زیست بش از قبل کوشا باشیم.  

* مدیر ایمنی آتش نشانی ، بهداشتکار و محیط زیست شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران