جنگ 12 روزه (اسرائیل) ، دومین جنگ ایران بعد از انقلاب 57 است.

 

جنگ 8 ساله تنها دو سال بعد از انقلاب (۱۳۵۹ شمسی / 1980 میلادی) با حملات حکومت صدام حسین رئیس جمهوری عراق شروع شد و 8 سال بعد (۱۳۶۷ شمسی / 1988 میلادی) با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی امام خمینی رهبر ایران به پایان رسید.

 

۳۷ سال بعد ایران دوباره خود را در مقابل جنگ جدیدی یافت اما این بار تنها ۱۲ روز طول کشید. جنگ با حملات بامدادی به تهران در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ شروع و ۳ تیر با اعلام آتش بس متوقف شد.

 

 قبل از این، ایران شاهد حملات نظامی از سوی ارتش های خارجی بود: حملات اسرائیل (۳۱ فروردین و ۵ آبان ۱۴۰۳ ) و پاکستان (دی ۱۴۰۲) اما هیچ کدام به مرحله جنگ نرسیدند.

 

جنگ 12 روزه، سومین جنگ ایران در 104 سال اخیر (بعد از سال 1300 شمسی تاکنون) است. قبل از جنگ 8 ساله عراق - ایران، کشور در شهریور 1320 با حمله نظامی بریتانیا از جنوب و روسیه از شمال، روبه رو شد. این جنگ به تسلیم ایران، اشغال کشور، برکناری پادشاه (رضاشاه) و تبعید او منتهی شد.

 

2. اولین جنگ ایران و اسرائیل

ایران و اسرائیل بزرگترین دشمن و تهدید علیه یکدیگر هستند. تا قبل از این، علاوه بر تهدیدات کلامی، حملات غیرمستقیم و سپس حملات انفرادی و جداگانه به یکدیگر را تجربه کردند تا اینکه به جنگ مستقیم رسیدند و اولین جنگ میان ایران و اسرائیل اتفاق افتاد.

قبل از این، دو طرف در فروردین و آبان سال 1403 به حملات جداگانه علیه یکدیگر دست زدند. پیش از آن ایران و اسرائیل، به منافع و نیروهای یکدیگر در خارج از مرزهای کشوری، حمله کرده بودند و غیرمستقیم، به نیروها و منافع یکدیگر آسیب زده بودند.

 

 

جنگ ۱۲ روزه به حملات هوایی میان دو طرف محدود بود. هم حملات اسراییل علیه ایران با استفاده از جنگنده و پهپاد و ریزپرنده انجام شد و هم حملات ایران علیه اسراییل به وسیله پهپاد و موشک صورت گرفت. 

این موضوع تایید پیش بینی نقش آفرینی روبه افزایش عرصه هوا به ویژه پهپادها در جنگ های آینده است. 

اگر تمرکز جنگ عراق – ایران بر نبرد زمینی بود و در کنار آن جنگ هوایی و دریایی شکل گرفت اما جنگ اسراییل – ایران تنها به جنگ هوایی محدود بود. 

این نخستین جنگ اسرائیل با یک کشور است که تنها به حملات هوایی محدود ماند. اسرائیل در همه جنگ های خود با کشورهای دیگر، علاوه بر هوایی، از نیروی زمینی نیز استفاده کرد.

این تنها جنگ خاورمیانه است که به حملات هوایی علیه یکدیگر محدود ماند.

 

 

جنگ اسرائیل - ایران، اولین جنگ در خاورمیانه میان دو ناهمسایه است. دو طرف جنگ، مرز زمینی ندارند بلکه حدود  1500 کیلومتر میان آنها فاصله وجود دارد. اگر جنگ های امریکا و متحدانش علیه افغانستان و عراق را کنار بگذاریم این برای اولین بار است که در خاورمیانه دو عضو سازمان ملل متحد وارد جنگ می شوند در حالی که همسایه و هم مرز نیستند. 

همه جنگ های گذشته اسرائیل با همسایگانش بوده است: لبنان، سوریه، اردن و مصر.  

 

جنگ عراق علیه کویت و اشغال کامل این کشور نیز میان دو همسایه شمالی - جنوبی رخ داد.

 جنگ 8 ساله ایران و عراق هم میان دو کشور همسایه انجام شد. بیشترین مرز مشترک ایران با همسایگانش، متعلق به مرز با عراق است.

 

 

 

ارتش امریکا در بامداد روز اول تیر ماه سه تاسیسات هسته ای در مرکز ایران شامل نطنز، فردو و اصفهان را بمباران کرد. این حملات به وسیله هواپیماهای بی ۲ و بمب های سنگرشکن و همزمان شلیک موشک از زیردریایی های امریکایی در آبهای اقیانوس هند انجام شد. حمله در میانه جنگ 12 روزه اسرائیل - ایران رخ داد.

در جنگ جهانی دوم، بعد از اشغال خاک ایران از سوی بریتانیا و شوروی، نیروهای ارتش امریکا هم وارد ایران شده و در تهران و بخش هایی از کشور مستقر شدند.

در اردیبهشت 1359، ارتش امریکا عملیات نظامی در خاک ایران برای آزادسازی دیپلمات ها و کارکنان امریکایی سفارت این کشور در تهران اجرا کرد اما ناموفق بود و شکست خورد.

 در جنگ 8 ساله عراق - ایران نیز درگیری ها و حملاتی از سوی ارتش امریکا علیه کشتی ها و نیروهای نظامی ایران در خلیج فارس انجام شد.

 

 

در جنگ 12 روزه، ایران برای اولین بار به پایگاه سنتکام امریکا حمله کرد.

ایران در واکنش به حملات مستقیم ارتش امریکا علیه تاسیسات هسته ای اش در اول تیر ماه، روز سوم تیر ماه به پایگاه نظامی این کشور در خاک قطر حمله هوایی داشت. در این حمله، 14 موشک از ایران به سمت پایگاه نظامی "العُدید" قطر شلیک شد. این پایگاه محل استقرار سنتکام (ستاد فرماندهی مرکزی ارتش امریکا) است که فرماندهی نظامیان امریکایی در منطقه را برعهده دارد. این بزرگترین و مهمترین پایگاه نظامی امریکا در منطقه است.
 

این برای دومین بار است که ایران به پایگاه های نظامی امریکا در منطقه حمله کرد. قبل از این و در دی ماه 1398، سپاه به پایگاه نظامی امریکا در عراق (عین الاسد) حمله موشکی داشت. حمله در واکنش به هدف قرار گرفتن سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه در فرودگاه بغداد در حمله پهپادی امریکا بود.

 

7. اولین حمله ایران به سمت قطر و جنوب خلیج فارس

 

برای اولین بار از سوی ایران، به سمت قطر و کشورهای عربی جنوب خلیج فارس حمله نظامی انجام شد. 

مقامات ایران تاکید دارند که به پایگاه امریکا در خاک قطر شلیک و حمله کرده اند و نه به خاک کشور قطر. برای اولین بار قطر در عمر 54 ساله اش با حمله نظامی خارجی روبه رو شد.

کشورهای جنوب خلیج فارس قبل از این در جنگ یمن، از سوی دولت حوثی یمن با حملات موشکی و پهپادی روبه رو شدند. در این حملات دولت حوثی /انصارالله یمن بارها به عربستان سعودی و امارات حملات پهپادی و موشکی داشت.

در سال 2003 به هنگام حمله امریکا و متحدان به عراق، بغداد به سمت کویت و عربستان سعودی، موشک شلیک کرد.

 

8. خودداری ایران از حمله به شهر قدس / اورشلیم / بیت المقدس

این نخستین جنگ ایران و اسرائیل است. قبل از این، ایران دو حمله موشکی و پهپادی به اسرائیل داشت (فروردین و آبان 1403). اسرائیل نیز پیش از این، یک حمله گسترده به ایران انجام داده بود ( آبان 1403).

ایران در حملات قبلی و در جنگ 12 روزه، از حمله به شهر قدس / اورشلیم/ بیت المقدس خودداری کرد با اینکه اسرائیل، این شهر را پایتخت خود می داند اما از نگاه ایران و کشورهای اسلامی، شهر قدس/ اورشلیم، بعد از مکه و مدینه، شهر مقدس اسلامی و متعلق به فلسطین است. 


جنگ 12 روزه، اولین جنگ اسرائیل با یک کشور بعد از جنگ 1973 میلادی تاکنون است. در جنگ 1973 ، اسرائیل با حملات غافلگیر کننده مصر و سوریه روبه رو شد. 

9. آتش بس نه صلح

 

جنگ اسرائیل و ایران با آتش بس متوقف شد و دو طرف هم اکنون در وضعیت نه جنگ نه صلح هستند. ایران و اسرائیل هنوز به صلح و ترک کامل جنگ و آتش بس دائمی نرسیده اند.

میان ایران و عراق بعد از 8 سال جنگ نیز در سال 67 شمسی آتش بس اعلام شد و برای سال های طولانی دو کشور در وضعیت نه جنگ نه صلح قرار داشتند.

در جهان هم اکنون، میان دو کشور کره شمالی و جنوبی نیز با وجود گذشت  72 سال از توقف جنگ و آتش بس، همچنان وضعیت نه جنگ نه صلح برقرار است. 

 

10 . میانجیگری ترامپ و امریکا میان ایران و اسرائیل 

جنگ 12 روزه میان ایران و اسرائیل با میانجیگری ترامپ رئیس جمهور امریکا و دولت این کشور، متوقف و آتش بس اعلام شد.

امریکا با وجود حمله به ایران (حمله به 3 تاسیسات هسته ای ایران) و دریافت حمله از ایران (حمله ایران به پایگاه امریکا در قطر)، یک طرف درگیری بود اما همزمان در جنگ ایران و اسرائیل، وارد میانجیگری موفقت آمیزی شد.

 

ترامپ رئیس جمهور امریکا در بامداد 3 تیر به وقت منطقه و تنها چند ساعت بعد از حمله موشکی ایران به پایگاه امریکا در قطر ، پیام آمادگی اسرائیل برای آتش بس را از طریق قطر به ایران (عباس عراقچی وزیر خارجه) منتقل کرد و سپس پس از چند بار انتقال رفت و برگشت پیام ها، دو طرف به توافق برای توقف حملات علیه یکدیگر رسیدند. 

 

با وجود اینکه میان ایران و امریکا، رابطه رسمی و دیپلماتیک برقرار نیست و سفارتخانه های دو کشور، تعطیل هستند اما امریکا توانست میان ایران و اسرائیل، به انتقال پیام و میانجیگری موفق بپردازد تا در روز 12 ، جنگ متوقف شود. این آتش بس به صورت توافق شفاهی و بدون امضای هیچ متن مکتوبی اعلام شد.

11. جنگ در میانه مذاکرات و عملیات فریب

جنگ اسرائیل علیه ایران در میانه مذاکرات دیپلماتیک میان ایران – امریکا رخ داد. وقتی نمایندگان دو کشور برای جلسه بعدی مذاکرات در روز یکشنبه آینده توافق کرده بودند اسرائیل جنگ را در بامداد جمعه آغاز کرد. در نتیجه تهران مذاکرات یکشنبه با امریکا که قرار بود در عمان برگزار شود را لغو کرد.

  این در حالی بود که انتظار می رفت وقتی مذاکرات ایران – امریکا، در حال انجام است اسرائیلی ها برای جنگ دست نگه دارند. پیام های رسیده از امریکا نیز چنین چیزی را تایید می کرد. در روزها و هفته های منتهی به جنگ، خبرهای متعددی از مخالفت جدی و هشدار تند ترامپ به نتانیاهو درباره هر گونه اقدام نظامی علیه ایران منتشر شده بود.

برخی رسانه های غربی گفته بودند حمله در قالب فریب امریکایی - اسرائیلی انجام شد.  قبل از حمله خبرهای غیررسمی از اختلاف سران امریکا و اسراییل بر سر حمله به ایران و هشدار جدی ترامپ به نتانیاهو درباره حمله منتشر شده بود. به نظر برخی رسانه های غربی، این خبرها، نادرست و در چارچوب عملیات فریب برای غافلگیری ایران در برابر حمله ناگهانی ایران منتشر شده بودند.

12. حمله اسرائیل به 8 کشور 

ایران هشتمین کشوری است که مورد حمله اسرائیل قرار گرفت: مصر، سوریه، لبنان، اردن، فلسطین، یمن، عراق و ایران. همه این کشورها از زمان تاسیس اسرائیل در سال 1948 میلادی تاکنون در جنگ ها و حملات مختلف، مورد حمله قرار گرفته اند.

ایران نیز تاکنون در 8 کشور فعالیت و حضور نظامی داشته یا به آنها حمله نظامی کرده است. این حملات یا فعالیت نظامی در برخی کشورها با موافقت دولت بوده و در برخی دیگر، در تقابل با دولت آنها، انجام شده است. برخی هم مثل عراق، شاهد هر وضعیت هستند: عمان، لبنان، عراق، سوریه، افغانستان، پاکستان، اسرائیل و قطر.