همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: اشعه آفتاب دو بخش عمده دارد، به امواج کیهانی که در فضا پخش می‌شود کاری نداریم. ما به آنچه که به زمین می‌رسد می‌پردازیم، یعنی اشعه ماورا بنفش که اشعه‌ای مادون قرمز است که نور مرئی دارد. اشعه مادون قرمز گرما را ایجاد میکند و نور مرئی باعث پدید آمدن روز می‌شود. اشعه ماورا بنفش شامل بخش‌های A، B و C است. یو وی C یعنی اشعه ماورا بنفش C توسط لایه اوزون گرفته می‌شود. درآن مناطقی که لایه اوزون نازک است یا سوراخ شده مانند بالای قاره استرالیا یو وی C بیشتری به زمین می‌رسد که به شدت سرطان زاست. به همین دلیل بیشترین میزان سرطان پوست دنیا در قاره اقیانوسیه که استرالیا نیز در واقع شده است.
اما اشعه‌های یو وی A و یو وی B به زمین می‌رسند که ما باید از آن‌ها فرار کنیم و پوست‌مان را در برابر این اشعه‌ها مصون بداریم. دکتر محمد رضوانی متخصص پوست در گفت و گویی نکات مهمی را درباره اثرات مخرب تابش نور آفتاب روی پوست و همچنین راه‌های محافظت از پوست در برابر اشعه یو وی با ما در میان گذاشته است. در این مطلب به طور موردی به توصیه‌های دکتر رضوانی در این باره اشاره می‌کنیم.
اثرات زودرس و دیررس مخرب نور آفتاب روی پوست
اثرات تابش اشعه ماورا بنفش روی پوست شامل دو گروه اثرات می‌شود: اثرات زود درس و اثرات دیررس.
اثرات زودرس: شامل قرمزی و لتهاب یا اگر اثرات خیلی شدید باشد، آفتاب سوختگی، مثال بازر در این باره : فرد حمام آفتاب می‌کیرد و پشتش می‌سوزد، قرمز و ملتهب می‌شود حتی دچار تاول درد می‌شود. بدن برنزه و تیره می‌شود که این تیره شدن می‌تواند هم در بخش اثرات زودرس و هم اثرات دیررس مورد بررسی قرار گیرد.
اثرات دیررس اشعه آفتاب یا امواج فرابنفش
پیر شدن پوست: شامل پیر کردن پوست است چرا که اشعه آفتاب الیاف الاستین و کلاژن پوست را می‌شکند و در نتیجه پوست پیر می‌شود. شاهد این مدعا قسمت‌های افتاب نخورده بدن نظیر گردن است که می‌توان میان این قسمت‌ها با سایر قسمت‌های بدن که نور آفتاب به آن‌ها خورده تمایز قائل شد و مشخصا مشاهده کرد که ناحیه‌ای از بدن که در معرض نور آفتاب نبوده دارای پوستی جوان‌تر است.
ضخامت پوست: اثر دیررس دیگر افزایش ضخامت پوست است. اگر شما پشت گردن مردی که کشاورزی میکند ببینید متوجه ضخامت پوست وی می‌شوید. سر وی در زمان کار روی زمین پائین بوده آفتاب خورده و اصطلاحا می‌گویند پشت گردنش جرمی شده.
لکه‌های روی پوست: دیگر اثری که ماندگار است، لکه‌های روی پوست است که می‌تواند به مدت بسیار طولانی روی پوست بماند. همان لکه‌های قهوه‌ای که به آن لنتیگو یا همان عدسک آفتابی می‌گویند. چرا روی پوست افراد مسن تر این لکه‌ها بیشتر دیده می‌شوند به دلیل اینکه چون آن‌ها سال‌های سال در معرض تابش نورآفتاب بوده‌اند. این جزو اثرات دیررس تابش نور آفتاب روی پوست بدن است.
سرطان پوست: چهارمین اثر دیررس سرطان پوست است. هر چه پوست بیشتر زیر آفتاب مانده باشد شانس ابتلا به سرطان پوست در فرد افزایش می‌یابد.
آسیب ناشی از نور آفتاب به دو فاکتور ذاتی پوست نیز باز می‌کردد. یکی اینکه پوست سفید پوستان بیشتر از افراد گندمی پوست و سبزه رو می‌سوزد. چرا که لایه ملانین یا رنگدانه پوست در افراد غیر سفید پوست مانند سپری در برابر اشعه آفتاب از پوست محافظت میکند. ضخامت پوست دومین فاکتوری است که جلوی اثرات اشعه ماورا نفش را می‌گیرد. اگر مرد و زن همرنگی را با هم مقایسه کنیم، مرد در برابر تابش نور آفتاب مقاوم‌تر است چرا که پوست وی ضخیم‌تر است.پوست کودک زمانی که زیر نور آفتاب قرار می‌گیرد به راحتی می‌سوزد چرا که پوست وی ظریف‌تر و نازک‌تر است.
راه‌های جلوگیری از اثرات نور خورشید روی پوست
اگر بخواهیم جلوی اثرات تابش نور خورشید را بگیریم چه کارهایی باید انجام دهیم.
تنظیم ساعت‌های بیرون ماندن از خانه: یساعت‌های بیرون ماندن از خانه یا محل کار را تنظیم کنیم. اگر کاری نداریم در ساعات ظهر که اوج تابش نور آفتاب است بیورن نرویم.. اگر برای خرید قصد بیرون رفتن از خانه را دارید در ساعات اول صبح بیرون بروید. یا در زمان غروب آفتاب از منزل بیرون بروید.
پوشاندن بدن: دقسمت‌های بدن را که در معرض نور آفتاب است را بپوشانید. در زمان تابش شدید نور خورشید به جای اینکه با پیراهن آستین کوتاه بیرون بروید با پیراهن آستین بلند از خانه خارج شوید.
استفاده از کلاه و چتر: استفاده از کاورهایی که به وسیله آن‌ها بتوانند شعاع رسیدن نور آفتاب به پوست را کمتر کنم. یعنی کلاه بر سر بگذارید. لبه کلاه باید حداق ۷ سانتیمتر باشد تا بتواند مانند سایبان روی صورت ما عمل کند. کلاه همچنین باید در همه طرفین لبه داشته باشد. راهکار دیگر نیز این است که چتر بالای سر بگیرید.
استفاده از کرم: استفاده ار کرم برای محافظت از پوست در برابر نور آفتاب است. کرم لوسیون یا استیک. برای پوست خشک کرم تجویز می‌کنیم. برای پوست چرب ضد افتاب‌های فاقد چربی در نظر بگیریم. ضد آفتاب باید هر روز استفاده شود. دو ساعت بعد از زدن ضد آفتاب اثر آن کاهش یافته و ۴ ساعت بعد اثر آن از بین می‌رود، بنابراین توصیه می‌شود روزها از ضد افتاب هر سه ساعت استفاده کنید. البته ۲ ساعت یکبار استعمال ضد آفتاب اثر محافظتی بیشتری دارد.
بیشتر بخوانید:
