اسماعیل بقائی ، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری هفتگی با اصحاب رسانه، پاسخگوی سئوالات خبرنگاران شد.
بقائی در ابتدا با ابراز انزجار از آنچه که در فلسطین می‌گذرد گفت: ما شاهد یک نسل کشی بی‌سابقه در دو سال گذشته در غزه بودیم. آنچه که در این روند اضافه شد استفاده از غذا به عنوان سلاحی برای کشتار فلسطینیان بوده است. بیش از 140 روز غزه در محاصره کامل است و در این روزها صدای استغاثه مردم غزه را شنیدیم.
وی افزود : با کمال تاسف وجدان بشری در وضعیت بی حسی مطلق قرار گرفته است و بدتر از چیزی است که رژیم در این دو سال تحمیل کرده است. در 24 ساعت گذشته فقط 150 انسان بی‌گناه در غزه کشته شدند. جامعه جهانی از این آزمون سربلند بیرون نیامد.
سازمان همکاری اسلامی جا دارد در اولین فرصت اقدام به برگزاری نشست اضطراری کند و موضوعی است که ایران به این سازمان منعکس کرده است. دیوان‌های بین‌المللی که وظیفه‌شان توجه به جنایات است به شیوه‌هایی مورد ارعاب قرار گرفتند. هفته گذشته تحریم خانم البانیز را داشتیم که نقطه عطف حمایت‌های همه جانبه آمریکا از رژیم صهیونیستی بود. تعدادی از گزارشگران در اعتراض استعفا دادند.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفت: این قول را می‌دهیم که از هیچ فرصتی برای پیگیری حقوق ایران و پاسخگو کردن متجاوزان کوتاهی نکنیم.
وی ادامه داد: از همان روزهای نخست تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی اعلام کردم که موضع مستندسازی را با تمام توان پیگیری خواهیم کرد. ما از همان روز نخست کار خود را شروع کردیم و مکاتباتی با نهادهای بین‌المللی داشتیم. وظیفه ماست که تک تک جنایات و خسارات وارده را مستندسازی کنیم و از همه فرصت‌های دیپلماسی در سطح بین‌المللی استفاده کنیم. یک مجموعه مفصلی از مکاتبات انجام شده را بخش بین‌الملل ما آماده کرده است و این روند ادامه دار است.
بقائی در واکنش به اظهارات الهام علی‌اف رئیس جمهور جمهوری آذربایجان و کریدور جعلی زنگزور گفت: ما در مورد اتصالات و معابر در آن قسمت مواضع خودمان را مطرح کردیم. ما در عین اینکه حامی گسترش مراودات بین کشورهای منطقه هستیم، همیشه تاکید کردیم که این اقدامات نباید ذره‌ای خدشه به حق حاکمیت کشوری و تمامیت ارضی آن وارد کند. در مواردی صحبت‌های مقامات کشورهای دیگر در حوزه قفقاز شاید سوءتفسیر می‌شود. موضع ما روشن است و بارها اعلام کردیم.
وی درباره گزارش منتشر شده در خصوص جفری اپستین گفت: این بحثی است که در محافل آمریکایی در دست بررسی است. سوابق موارد مشابه در چند دهه نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی هیچ ابایی ندارد از هر ابزاری مانند باج گیری از مقامات ذی نفوذ آمریکا استفاده کند.
بقائی درباره مذاکرات با اروپا گفت: سطح گفتگوهای ما با 3 کشور اروپایی معاونان وزیر است. ما به عنوان وزارت خارجه که مسئول استفاده از دیپلماسی هستیم، هرجا که احساس کنیم می‌شود از این ابزار برای صیانت از حقوق مردم ایران استفاده کرد، کوتاهی نخواهیم کرد.
بقائی در خصوص ادعای وزیر خارجه سابق آمریکا در خصوص قبول غنی سازی کمتر از یک درصد گفت: چنین چیزی نبوده است. این را باید در چارچوب دعواهای داخلی آمریکا دید.
وی درباره گمانه زنی‌ها برای تمدید ضرب الاجل اسنپ بک گفت: آخرین موضع ما ثابت و یکسان است. آقای عراقچی نامه‌ای را خطاب به اعضای برجام ارسال کردند و مواضع حقوقی ما را بیان کردند. امروز توسل به سازوکار ماشه بی معنا و غیرقابل توجیه و غیرحقوقی است، زیرا کاهش ایفای تعهدات از سوی ایران با استفاده از بند مصرح در برجام بود.
ما به صورت تدریجی بعد از عدم اجرای تعهدات دیگران تعهدات خود را کاهش دادیم. کشورهای اروپایی خودشان قصور داشتند و بعد از تجاوز رژیم نه تنها محکوم نکردند بلکه در توجیه تجاوز برآمدند. موضوعیت مسئله را تغییر دادند و کشورهای اروپایی هیچ توجیه اخلاقی برای اینکه از قطعنامه‌ای که خودشان آن را اجرایی نکردند بخواهند استفاده کنند، برخوردار نیستند.
وی درباره زمان و مکان مذاکرات ایران و اروپا گفت: در استانبول این نشست برگزار خواهد شد و در سطح معاونان وزیر خارجه است. موضوع گفتگوها هم روشن است، رفع تحریم‌ها و مباحث مربوط به برنامه هسته‌ای ایران با این تفاوت که ما حتما مواضع خودمان را به صورت روشن بیان خواهیم کرد، خصوصا درباره تجاوز اخیر. کشورهای اروپایی مسئولیت قانونی و حقوققی داشتند برای محکوم کردن تجاوزات و متاسفانه این اتفاق نیافتاد. این جلسه، جلسه مطالبه گرایانه از سوی ایران خواهد بود.
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به اظهارات ترامپ در خصوص حمله به تاسیسات ایران گفت: صحبتی که مقامات آمریکا در این خصوص مطرح می‌کنند خودش گواه بر پذیرش یک اقدام غیرقانونی و جنایتکارانه علیه ملت ایران است. اینها اسنادی است که توسط ما مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این افتخار نیست که آمریکا به عنوان کشوری که پیش نویس قطعنامه 2231 را مطرح کرد و پذیرفت، این قدر اصرار بر تخریب برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران کند. این کار ما را برای اثبات اقدام غیرقانونی راحت‌تر می‌کند.
بقائی درباره سفر علی لاریجانی به مسکو گفت: آقای لاریجانی به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور حامل پیام ایران در خصوص تحولات اخیر بودند. دیدار خوبی با رئیس جمهور روسیه داشتند که درباره طیف متنوعی از موضوعات بحث شد. این امر متعارف است که کشورها به فراخور تحولات فرستاده‌هایی را ارسال کنند.
وی در خصوص بازگشت پناهندگان افغانستانی و صدور ویزا برای اربعین گفت: ما به عنوان معبر گذر کشورها برای سفر اربعین هستیم. هفته گذشته نشستی در این خصوص برگزار شد. این موضوعی است که حتما ما با جدیت پیگیری می‌کنیم.
در خصوص تسهیل بازگشت پناهندگان افغانستانی، ایران بزرگترین میزبان پناهندگان بوده و مهربانانه برخورد کرده است. جامعه بین‌المللی بارها بر رویکرد اخلاقانه ایران تاکید کرده است. آنچه که در یکسال اخیر انجام شده ساماندهی به موضوع پناهندگی است و باید به صورت قانونمند انجام شود. در مورد انجام این روند به صورت منسجم به نحوی که کرامت رعایت شود، این موضوع دغدغه ما هم هست.
کمیسر عالی پناهندگان هم قرار است به زودی از ایران دیدن کند. مطالبه ما همیشه این بوده که به ایران در این خصوص کمک کنند اما در چند دهه اخیر متاسفانه محقق نشده است. خوشحالیم کمیسر عالی پناهندگان از نزدیک دارد پیگیری می‌کند و به چالش‌هایی که ما مواجه بودیم اذعان داشته است.
بقائی در پاسخ به تسنیم در خصوص محتوای گفتگوی عراقچی با همتایان سوئیسی و مصری گفت: این تماس‌ها در ادامه تماس‌های مستمری است که وزارت خارجه برقرار می‌کند. هم مباحث مربوط به روابط دوجانبه بود و هم منطقه. طبیعی است کشورهای خارج از منطقه با نگرانی تحولات را دنبال می‌کنند.
هیچ کشوری دوست ندارد شاهد تنش در منطقه غرب آسیا باشد. ما از همه کشورها می‌خواهیم رژیم صهیونیستی را واردار کنند به پایان دادن جنگ افروزیش و همچنین مقابله با عدم برخورد با رژیم. در این گفتگوها بسته به طرف مقابل ما مواضع‌مان را در خصوص منطقه بیان می‌کنیم و انتظاراتمان را برای ضرورت توقف جنایات رژیم صهیونیستی در سوریه و لبنان اعلام کردیم.
وی درباره بازداشت اتباع ایرانی در آمریکا گفت: ما راجع به اتفاقاتی که علیه اتباع ایرانی در آمریکا صورت گرفته موضع گرفتیم. این اقدامات هم با اصول و مبانی حقوق بشر مغایر است و هم نشانه رویکرد نژادپرستانه مقامات آمریکا است. صرفا به خاطر تابعیت، جمعی را مورد بازداشت قرار دادند. ما از طریق دفتر حفاظت منافع آمریکا این موضوع را پیگیری کردیم. ما هیچ مبنایی برای ادعاها علیه اتباع ایرانی قائل نیستیم. این مورد هم توسط دفتر حفاظت در حال پیگیری است.
بقائی درباره تجاوز رژیم صهیونیستی به سوریه گفت: اقدامات رژیم صهیونیستی قطعا نقض فاحش منشور ملل متحد است و هیچ توجیهی برای این حملات وجود ندارد. رژیم هیچ حد و حدودی برای دست اندازی به کشورهای دیگر قائل نیست. همزمان که در لبنان مرتکب نقض آتش بس می‌شود و در حال نسل کشی در فلسطین است، جنایات خود علیه دیگر کشورها را ادامه می‌دهد. اگر روندهای 8 دهه را نگاه کنید، رژیم صهیونیستی مستمر جنگ‌هایی را به کشورهای منطقه تحمیل کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص اظهارات ترامپ برای مذاکره گفت: مذاکرات با اروپایی‌ها اعلام شده اما برنامه‌ای برای گفتگو با آمریکا نداریم. در عین حال تاکید شده دیپلماسی در نظر ما فرصت است، برای صیانت از منافع ملی و هر زمان به این نتیجه برسیم که می‌توانیم از آن استفاده کنیم قطعا دریغ نخواهیم کرد.
وی درباره ارزیابی خود از حملات رژیم به کشورهای دیگر گفت: برنامه رژیم برای ضعیف کردن کشورهای منطقه و تکه تکه کردن کشورها را نمی‌توان تردید داشت. در سوریه هم همین قاعده را دارند استفاده می‌کنند. آنها با سوءاستفاده از وضعیت سوریه در صدد تحمیل مطامع خودشان هستند. ظاهرا هیچ دشمنی بین حاکمان جدید سوریه و رژیم صهیونیستی اعلام نشده اما رژیم صهیونیستی از هر فرصتی برای ضربه زدن در جهت مطامع خود استفاده می‌کند. امیدواریم این تحولات باعث شود کشورهای منطقه رویکردهای واقع بینانه‌ای را درباره تحولات منطقه اتخاذ کنند.
بقائی درباره آخرین روند روابط ایران و مصر گفت: تماس‌ها و رایزنی‌ها بین دو کشور در چند ماه اخیر به صورت مستمر در جریان بوده است. ما با مصر دیدگاه‌های مشترک داریم. گفتگوها و تماس‌ها با یک آهنگ رو به رشد ادامه دارد و امیدواریم تفاهمات بین دو کشور منجر به تصمیمات خوبی در سطح دوجانبه شود.
وی درباره نقش روسیه و چین در پرونده هسته‌ای ایران گفت: روسیه و چین اعضای برجام هستند و در هر روندی در شورای امنیت می‌توانند ایفای نقش کنند. در خصوص موضوع پس گشت (مکانیسم ماشه) ما با این دو کشور مشورت‌های خوبی داشتیم. همین فردا در سطح مدیران کل رایزنی 3 جانبه‌ای با روسیه و چین در تهران خواهیم داشت، در خصوص پس گشت هم حتما رایزنی خواهد شد. از لحاظ حقوقی و منطقی هیچ دلیلی برای بازگشت تحریم‌های رفع شده طبق برجام وجود ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه درباره اینکه آیا در گفتگوها با چین در خصوص شراکت نفتی صحبت شده یا خیر، گفت: طبیعی است با چین که روابط راهبردی داریم در خصوص همکاری‌های تجاری و اقتصادی صحبت کنیم. این موضوع در رایزنی‌ها موضوعات ثابت هستند.
بقائی درباره سکوت ترکیه نسبت به تحولات سوریه گفت: اتفاقا ترکیه موضع روشنی در تجاوز رژیم صهیونیستی اتخاذ کرد و این کشور واقف است که تجاوزات به کشوری متوقف نخواهد شد.
وی درباره روابط با پاکستان گفت: من ابتدا به مردم پاکستان بخاطر جان باختن تعداد زیادی از شهروندان این کشور در جریان سیل اخیر تسلیت بگویم. رابطه ما بر اساس تفاهمات تاریخی، فرهنگی و دینی است و احترام زیادی قائل هستیم. تماس‌های اخیر با پاکستان در جهت تقویت روابط کشورهای منطقه بوده است. همچنین این تماس‌ها متعاقب تجاوزات رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران بیشتر شده است. ظرف هفته‌های آینده سفر رئیس جمهور به پاکستان انجام خواهد شد. این خودش نشانگر اهمیتی است که برای روابط با پاکستان قائل هستیم.
وی درباره معرفی ترامپ به عنوان نامزد جایزه صلح نوبل توسط نتانیاهو گفت: در یک جهان عادلانه و ایده آل کسی که مستحق دریافت این جایزه است، خانم البانیز است که خودش را مدافع حقوق ملت فلسطین می‌داند ولی ما از جهان ایده آل فاصله داریم و جهان به شدت دچار وارونگی شده است. امروزه طرفی که نماد آپارتاید و متهم به ارتکاب نسل کشی است خودش را در حدی می‌داند شخص دیگری را به عنوان نامزد جایزه صلح معرفی کند! خیلی نمی‌شود در جهان کنونی به چنین جایزه‌هایی اصالت داد، بی‌چاره نوبل و بی‌چاره صلح!
بقائی در واکنش به درخواست اروپایی‌ها برای مذاکره با آمریکا گفت: ما در این درخواست‌ها اصالت و جدیت نمی‌بینیم. طرف‌های اروپایی و آمریکا بدهی خیلی بزرگی به ملت ایران دارند. ما در این 2 دهه مداوم در حال دیپلماسی بودیم. آنان باید سپاسگزار ملت ایران باشند که علی رغم همه بدعهدی‌های آنان، ایران باز چنین رویکردی به دیپلماسی داشته باشد. لازمه ازسرگیری گفتگوها این است که آنان جدیت برای گفتگو داشته باشند. برعکس آنان جدیت ندارند و برای ما ثابت شده است. برای ما چیزی که مهم است صیانت از منافع و حقوق ملی ایران است و ما از تجربیات گذشته درس گرفتیم. قطعا مراقبیم که تجارب تلخ گذشته تکرار نشود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره نقش آلمان در روند مذاکرات گفت: ما به شدت گله‌مند از رویکرد آلمان در یک ماه اخیر هستیم. من کلمه گله‌مند را به عنوان سبک‌ترین کلمه استفاده کردم. استفاده از تعابیر نامناسب توسط مقامات آلمان از جمله کار کثیف رژیم برای آنان، مسئولیت بین‌المللی برای آلمان ایجاد کرده است و صراحتا اقدام تجاوزکارانه را می‌پذیرد. ما انتظار داریم آلمان موضع خودش را تصحیح کند و اجازه ندهد به عنوان نقطه سیاه در تاریخ روابط دو ملت باقی بماند.
در خصوص مسائل هسته‌ای اروپایی‌ها باید در نظر داشته باشند که در یک فرصت توانستند بازیگری کنند اما قدر و ارزش این فرصت را ندانستند. انتظار می‌رفت که در قبال تجاوز به تاسیسات هسته‌ای ایران موضع محکم و مستقل و مبتنی بر تعهدات حقوقی خود می‌گرفتند. امیدواریم آنان تجدیدنظر کنند و فرصت نقش آفرینی برای اروپا را نگیرند.
بقائی درباره رابطه با آژانس گفت: ما کماکان عضو آژانس و ان‌پی‌تی هستیم، در عین حال ما اعلام کردیم که از رویکردهای آژانس و شخص دبیرکل رضایت نداریم، ملت ایران ناراحت و عصبانی از برخی رویکردهای آژانس هستند. واکنش مجلس هم به این رویکردهای ناشایست این بود که قانونی را در رابطه با نوع همکاری تصویب کردند. شیوه همکاری‌ها تغییر می‌یابد و با نظر شورای عالی امنیت ملی اتجام می‌شود.
وی در واکنش به تحلیل‌ها در خصوص مکانیزم ماشه و تهدید جنگ علیه ایران گفت: صرفا یک تحلیل است. ما هیچ مبنای اخلاقی و حقوقی برای متوسل شدن به سازوکار ماشه قائل نیستیم. کشورهای دیگر مانند روسیه و چین هم با ما هم‌نظر هستند. طرف‌های مقابل از همه ابزارهای فشار خود علیه ایران استفاده کردند. اگر بحث جنگ است که رژیم و آمریکا هر دو مرتکب تجاوز علیه ایران شدند. نباید وقعی به تحلیل‌های طرف مقابل گذاشت.
گفتنی است ، در نشست خبری امروز( دوشنبه ) سخنگوی وزارت خارجه، برادر شهید «محمد رضا صدیقی صابر» یکی از دانشمندان هسته‌ای که در آستانه اشرفیه به همراه خانواده‌اش به شهادت رسید مهمان این نشست بود.
صدیقی صابر در این نشست تصاویری از خانواده شهید خود و اسباب‌بازی‌های کودکانی که در این جنایت به شهادت رسیدند را در معرض دید خبرنگاران قرار داد.
او توضیحاتی در مورد حمله رژیم صهیونیستی به برادرش و خانواده وی ارائه کرد و گفت: رژیم صهیونیستی یک بار در تهران و یک بار دیگر در آستانه اشرافیه خانواده ما را مورد هدف قرار داد.
برادر شهید صدیقی صابر افزود: مطالبه ما از وزارت خارجه این است که نسبت به احقاق حقوق ما در مجامع بین‌الملل اقدام کند و اجازه ندهد که خون این شهیدان پایمال شود.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گزارشی از اقدامات وزارت خارجه برای مستندسازی این جنایت‌ها و پیگیری آن در نهادهای بین‌المللی ارائه کرد.
