خبرگزاری مهر، گروه استانها: استان گلستان با برخورداری از تنوع جغرافیایی، اقلیمی و فرهنگی، یکی از استان‌های مهم کشور در حوزه سکونتگاه‌های روستایی است. این استان با بیش از ۹۰۰ روستای دارای دهیاری و ۲۲۸ هزار واحد مسکونی، نقش بسزایی در تأمین امنیت غذایی و توسعه پایدار کشور دارد. با این حال، حادثه‌خیز بودن گلستان به واسطه سیل، زلزله و رانش زمین، لزوم نوسازی، مقاوم‌سازی و توسعه زیرساختی روستاها را دوچندان کرده است.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به‌عنوان متولی اصلی سیاست‌گذاری و اجرای پروژه‌های عمرانی و مسکن در روستاها، طی سال‌های اخیر گام‌های بلندی در راستای افزایش تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی و جلوگیری از مهاجرت به شهرها برداشته است. در سال ۱۴۰۴، با افزایش سقف تسهیلات مسکن روستایی به ۴۰۰ میلیون تومان و اعطای وام قرض‌الحسنه ۲۰ ساله با کارمزد پنج درصد، فرصت ویژه‌ای برای نوسازی بافت فرسوده در اختیار روستاییان قرار گرفته است.
در چنین شرایطی، بررسی دقیق عملکرد، دستاوردها و چالش‌های پیش‌روی بنیاد مسکن در استان گلستان، ضرورت دارد. گفت‌وگوی پیش‌رو با داوود خسروی، مدیرکل بنیاد مسکن گلستان، پاسخی به این نیاز است و تصویری روشن از آنچه در روستاهای استان در جریان است ارائه می‌دهد.
*در ابتدا درباره مهم‌ترین اقدامات بنیاد مسکن استان گلستان برای نوسازی و مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی بفرمائید.
مهم‌ترین مأموریت بنیاد مسکن در استان گلستان، تأمین و مقاوم‌سازی مسکن روستایی است. خوشبختانه با تصویب دولت، سقف تسهیلات مسکن روستایی برای سال ۱۴۰۴ به ۴۰۰ میلیون تومان افزایش یافته که با نرخ کارمزد پنج درصد و بازپرداخت ۲۰ ساله به صورت قرض‌الحسنه و بدون نیاز به سپرده‌گذاری در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد. این امر با پیگیری و همکاری بنیاد مسکن و شبکه بانکی میسر شده است.
*گلستان یکی از استان‌های حادثه‌خیز کشور بوده وضعیت مقاوم‌سازی خانه‌ها در این استان چگونه است؟
در استان گلستان ۲۲۸ هزار واحد مسکونی وجود دارد که تاکنون ۵۶ درصد آن‌ها مقاوم‌سازی شده‌اند. این رقم در مقایسه با میانگین کشوری (۵۴ درصد) وضعیت خوبی را نشان می‌دهد. با همکاری شورای مسکن، استانداری، بانک‌ها، فرمانداری‌ها و دهیاری‌ها، سالانه بین پنج تا هفت هزار واحد مقاوم‌سازی می‌شوند. هدف‌گذاری ما این است که هیچ خانه غیر مقاومی در روستاها باقی نماند.
* آیا این تسهیلات فقط برای روستاهای نزدیک به شهر است یا مناطق مرزی هم شامل می‌شوند؟
تسهیلات شامل همه روستاهای استان می‌شود؛ از مراوه‌تپه در شرق مرزی استان تا بندرگز در غرب. در مجموع ۹۳۶ روستای بالای ۲۰ خانوار در استان وجود دارد که همه آن‌ها از این تسهیلات بهره‌مند می‌شوند، بدون در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی.
*یکی از دغدغه‌های روستاییان ضمانت بانکی برای دریافت وام است. برای این موضوع چه تدبیری اندیشیده‌اید؟
خوشبختانه دولت برای حل این مشکل، ضمانت سفته زنجیره‌ای را تصویب کرده است. سه نفر از روستا که یکدیگر را می‌شناسند می‌توانند به‌صورت متقابل ضامن یکدیگر شوند. این ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین شیوه ضمانت بانکی است.
* درباره مشکلات زیرساختی مانند آب، برق و گاز در روستاها چه برنامه‌هایی دارید؟
در این حوزه جلسات منظمی با شرکت‌های خدمات‌رسان برگزار می‌شود. خوشبختانه در اکثر روستاها، هر واحد مسکونی به‌صورت مستقل از برق، آب و گاز بهره‌مند است. در موارد خاص، اگر تأخیرهای وجود دارد، معمولاً به دلیل محدودیت‌های مالی است، نه بی‌برنامگی.
* در برخی روستاهای گلستان بافت تاریخی ارزشمندی وجود دارد. بنیاد مسکن برای حفظ این بافت‌ها چه اقدامی کرده است؟
ما سعی کرده‌ایم در چنین روستاهایی مانند فارسیان آزادشهر، قلعه قافه پایین مینودشت و شاپور گرگان، با استفاده از معماری بومی، پروژه‌های بهسازی را پیش ببریم. حتی اگر ساختمان کاملاً فرسوده باشد، ضمن حفظ نمای سنتی، تسهیلات تکمیلی تا سقف ۵۰ میلیون تومان نیز ارائه می‌شود.
*در مورد اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد هم تمهیدی دارید؟
بله، علاوه بر تسهیلات مسکن، برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، تا ۲۰۰ میلیون تومان کمک بلاعوض پرداخت می‌کنیم. همچنین از محل حساب حضرت امام (ره)، برای سایر اقشار نیازمند که مشمول نهادهای حمایتی نیستند نیز کمک‌هایی بلاعوض در نظر گرفته‌ایم.
* طرح‌های هادی در روستاها چگونه اجرا می‌شود؟
طرح هادی مانند شناسنامه روستا است. شامل تعیین معابر، کاربری‌ها، توسعه فضایی و ضوابط ساخت‌وساز است. تاکنون ۹۰ درصد روستاهای ما طرح مصوب دارند و نیمی از آن‌ها بازنگری شده‌اند. در فاز اجرا، اقدامات شامل جدول‌گذاری، آسفالت، احداث پارک، فضاهای سبز و پیاده‌روهاست.
*آسفالت معابر چه میزان پیشرفت داشته و چه تعداد روستا از آن بهره‌مند شده‌اند؟
با اختصاص قیر یارانه‌ای و مشارکت دهیاری‌ها و شوراها، تا کنون بیش از ۳۰۰ روستا آسفالت شده‌اند. امسال نیز هدف‌گذاری کرده‌ایم که ۲۵۰ روستا را آسفالت کنیم. معابر اصلی در اولویت هستند و سپس سراغ فاز دوم و سوم خواهیم رفت.
* مهاجرت معکوس به روستاها چقدر جدی است و نقش بنیاد در آن چیست؟
در گذشته نبود زیرساخت و امکانات، دلیل مهاجرت به شهرها بود. امروز با بهبود وضعیت بهداشت، رفاه، مسکن، طرح‌های هادی و ایجاد فرصت‌های شغلی، شاهد بازگشت خانواده‌ها به روستاها هستیم. حتی برخی گردشگران شهری در ایام تعطیل به خانه‌های پدری بازمی‌گردند یا خانه‌های جدید می‌سازند.
*و در پایان، اگر حرف ناگفته‌ای مانده، بفرمائید.
فقط می‌خواهم از همه همکارانم در بنیاد مسکن، از مدیران استانی، از نمایندگان، استاندار، دستگاه‌های خدمات‌رسان و مردم به‌ویژه روستاییان که در اجرای طرح‌ها مشارکت فعال دارند، تشکر کنم. ما برای ساختن روستاهای آباد و پایدار، هم‌پیمان هستیم.
