مصرف لبنیات، یکی از اقلام مهم و ضروری خانواده ها به حساب می آید و از همین جهت تغییر قیمت آن بر وضعیت اقتصادی افراد اثرگذار است. از سویی دیگر خرید لبنیات و به ویژه بستنی در فصل تابستان به اوج خود میرسد. بازار این محصولات در تیرماه ۱۴۰۴ با نوسانات قیمتی قابل توجهی مواجه شده است.
خبرنگار گسترش نیوز در این گزارش به بررسی وضعیت جدید قیمت لبنیات در سطح شهر و همچنین قیمت جدید انواع بستنی در بازار پرداخته است که در ادامه می خوانیم.
بررسیها نشان میدهد قیمت شیر خام از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون دو بار بهطور رسمی افزایش یافته است. نخستین بار در فروردینماه، نرخ مصوب شیر خام از حدود ۱۵ هزار تومان به نزدیک ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان در هر کیلوگرم رسید و بار دوم، در اواخر خردادماه قیمت به حدود ۱۹ هزار و ۸۰۰ تومان افزایش یافت. هرچند دامداران از افزایش هزینههای خوراک دام، دارو و حملونقل به عنوان دلایل اصلی این رشد قیمت یاد میکنند، صنایع لبنی نیز معتقدند در غیاب حمایتهای موثر دولت، ناگزیر از انتقال بخشی از این هزینهها به مصرفکننده نهایی هستند.
شیر بهعنوان ماده اولیه پایه در زنجیره تولید انواع لبنیات، نقش تعیینکنندهای در قیمت نهایی محصولات لبنی ایفا میکند. تولیدکنندگان میگویند افزایش قیمت شیر خام بهطور مستقیم باعث بالا رفتن قیمت پنیر، ماست، دوغ و بهویژه بستنی شده است. این موضوع در فصل تابستان که تقاضای بازار برای بستنی بهشدت افزایش مییابد، حساستر میشود.
بر اساس گفتوگوی خبرنگار ما با چند بستنیساز در مناطق غرب و مرکز تهران، هزینه تمامشده تولید یک کیلو بستنی سنتی نسبت به سال گذشته بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته و این موضوع تولیدکنندگان خرد را با مشکل تأمین مواد اولیه مواجه کرده است. از طرف دیگر، برندهای صنعتی نیز ناچار به افزایش تدریجی قیمت محصولات خود بودهاند تا بتوانند تعادل بین هزینه و درآمد را حفظ کنند.
بازدید میدانی خبرنگار گسترش نیوز از فروشگاههای زنجیرهای، سوپرمارکتها و بستنیفروشیهای سنتی نشان میدهد قیمت بستنی در بازار داخلی بازه گستردهای دارد.
ارزانترین بستنی سنتی لیوانی یا چوبی تولید کارخانهای، حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار تومان قیمت دارد. بستنیهای سنتی زعفرانی و پستهای دستساز در فروشگاههای محلی تهران، بین ۵۰ تا ۹۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم قیمتگذاری میشوند.
گرانترین بستنیهای برندهای خاص خارجی نما یا بستنیهای کافهای خاص (مانند بستنی با تزئینات آجیل ویژه یا شکلات خالص) تا ۲۵۰ هزار تومان به ازای هر واحد یا ظرف یکن فره قیمت دارند. در برخی مناطق شمال شهر تهران، بستیهایی با قیمت ۳۵۰ هزار تومان برای یک لیوان بستنی زعفرانی با مغز پسته و خامه نیز به فروش میرسد که بیشتر جنبه لاکچری دارد و خارج از توان خرید عموم مردم است.
در تصویر زیر چند نمونه از بستنی های مختلف موجود در بازار همراه قیمت آن را می توانید مشاهده کنید.
صنعت لبنیات ایران در سالهای اخیر با مشکلاتی مانند کاهش نقدینگی دامداران، افزایش واردات نهادههای دامی با ارز آزاد، و کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان مواجه بوده است. افزایش قیمت شیر خام در حالی اتفاق افتاده که تقاضای مصرف داخلی برای لبنیات کاهش یافته و بسیاری از خانوادهها، مصرف روزانه شیر و ماست را کاهش دادهاند. همین موضوع زنگ خطری برای سلامت غذایی جامعه و بهویژه کودکان و نوجوانان است.
از سوی دیگر، در نبود حمایت کافی از صنایع لبنی و بستنیسازی، احتمال خروج بسیاری از واحدهای کوچک و متوسط تولیدی از بازار وجود دارد؛ موضوعی که هم بر اشتغال تأثیر میگذارد و هم بر عرضه و رقابت در بازار.
با افزایش مداوم قیمت شیر خام و به دنبال آن رشد قیمت لبنیات و بستنی، تابستان ۱۴۰۴ برای خانوارهای ایرانی فصلی پرهزینه شده است. در شرایطی که مصرف لبنیات برای سلامت عمومی جامعه حیاتی است، ضرورت دارد دولت با اتخاذ سیاستهای حمایتی هدفمند، از یکسو دامداران را برای تداوم تولید حمایت کند و از سوی دیگر، فشار قیمت را از دوش مصرفکننده نهایی کاهش دهد. در غیر این صورت، سبد لبنی خانوار کوچکتر و سلامت غذایی جامعه آسیبپذیرتر خواهد شد.