ابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه، روند هفته گذشته را «سبزپوشی کم‌‌‌رمق» توصیف کرده و بر این نکته تاکید می‌‌‌کند که عمده این رشد، مدیون نمادهای شاخص‌‌‌ساز بوده است. او همچنین به خروج پول حقیقی و افت برخی نمادهای کوچک در آغاز هفته اشاره کرده و فضای کلی بازار را همچنان پرابهام ارزیابی می‌‌‌کند. در نگاه این تحلیلگر، فضای سیاسی، ابهامات اقتصادی و حتی عملکرد متزلزل صندوق‌های اهرمی، چالش‌‌‌هایی هستند که مانع از شکل‌‌‌گیری یک روند پایدار صعودی شده‌‌‌اند.

در سوی دیگر، برزو حق‌‌‌شناس از زاویه‌‌‌ای متفاوت به تحولات اخیر می‌‌‌نگرد. به اعتقاد او، کاهش فروشندگان و تضعیف سمت عرضه، زمینه‌‌‌ساز تعادل نسبی در بسیاری از نمادها شده و اگرچه ریسک‌‌‌ها همچنان پابرجاست، اما فرصت‌‌‌هایی برای رشد نیز فراهم آمده است. حق‌‌‌شناس تاکید دارد که تقویت سمت تقاضا، تنها در صورتی محقق می‌شود که ریسک‌‌‌های سیاسی و اقتصادی مدیریت شوند؛ امری که فراتر از وظایف نهادهای بورسی بوده و نیازمند رویکردی کلان و هماهنگ در سطح تصمیم‌گیری اقتصادی کشور است.

با وجود همه حمایت‌‌‌ها و نشانه‌‌‌های بهبود، بورس تهران همچنان در وضعیت تعلیق به‌‌‌سر می‌‌‌برد؛ تعلیقی که تنها با کاهش ریسک‌‌‌های سیستماتیک و بازگشت اطمینان به سرمایه‌‌‌گذاران پایان خواهد یافت.

بازگشت شاخص با چاشنی حمایت

ابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه، با ارزیابی وضعیت بورس در هفته گذشته، گفت: «پس از ریزش‌‌‌های سنگینی که بازار سرمایه در روزهای پس از آغاز جنگ رژیم صهیونیستی و ایالات‌متحده تجربه کرد، این هفته شاخص کل بورس اوراق بهادار توانست روندی صعودی به خود بگیرد و بیش از ۱۱۰ هزار واحد معادل بیش از ۵ درصد رشد را ثبت کند.»

وی با اشاره به نقش حمایت‌‌‌های تکنیکال در بازگشت نسبی شاخص توضیح داد: «از منظر تحلیل تکنیکال، شاخص کل در محدوده ۲ میلیون و ۶۵۰ تا ۲ میلیون و ۶۷۰ هزار واحد دارای یک سطح حمایتی میان‌‌‌مدت بود که توانست نقش خود را در تثبیت بازار ایفا کند.» با این حال سماوی معتقد است رشد این هفته را نمی‌توان نشانه‌‌‌ای از رونق دانست. او در این باره تصریح کرد: «اگر بخواهیم دقیق‌‌‌تر نگاه کنیم، رشد این هفته بورس را باید سبزپوشی کم‌‌‌رمق بورس تهران نامید.»

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: «در جریان معاملات این هفته، شاهد خروج پول از بازار به‌‌‌ویژه از صندوق‌های سهامی و اهرمی بودیم. برخی نمادهای صنایع کوچک نیز پس از بازگشایی بازار با افتی تا حدود ۲۰ درصد مواجه شدند. نکته دیگر این است که رشد شاخص کل از شاخص هم‌‌‌وزن بیشتر بود‌ که نشان می‌دهد عمده رشد از سوی شرکت‌های بزرگ بازار حاصل شده، نه از کل بدنه بازار.»

سماوی همچنین عملکرد صندوق‌های اهرمی را مورد نقد قرار داد و گفت: «در حالی‌‌‌که انتظار می‌‌‌رفت صندوق‌های اهرمی هم‌‌‌راستا با بازار حرکت کنند، در این هفته چنین عملکردی مشاهده نشد. به نظر می‌‌‌رسد تغییرات اخیر در دستورالعمل‌‌‌ها و افزایش ریسک این صندوق‌ها باعث کاهش جذابیت آنها برای سرمایه‌‌‌گذاران شده است.»

او در ادامه به فضای کلی حاکم بر اقتصاد کشور اشاره کرد و افزود: «در کنار رشد محدود بورس، بازارهای موازی مانند طلا و ارز نیز نوسانات قیمتی خاص خود را داشتند. از سوی دیگر، اخبار متناقض پیرامون مذاکرات و مواردی همچون مکانیسم ماشه در برجام، به همراه اخبار جنگی، موجب شکل‌‌‌گیری فضای مه‌‌‌آلود و پرابهامی در بازارها شده است.»

سماوی در جمع‌‌‌بندی گفت: «رشد این هفته بازار به‌‌‌ویژه در صنایع شاخص‌‌‌ساز، بیش از آنکه ناشی از عوامل بنیادی باشد، حاصل حمایت‌‌‌هایی از سوی دولت برای سبز نگه داشتن شاخص کل بوده است. نباید فراموش کرد که از منظر ارزندگی، بسیاری از سهم‌‌‌ها با توجه به نسبت قیمت به سود (P/E) در سطوح ارزنده‌‌‌ای قرار دارند و برخی سرمایه‌‌‌گذاران که ریسک فضای مبهم را می‌‌‌پذیرند، اقدام به خرید می‌‌‌کنند. با این حال، فشار فروش، خروج نقدینگی و فضای مه‌‌‌آلود سیاسی و اقتصادی همچنان چالش‌‌‌های اصلی پیش روی بازار هستند.»

کاهش فروشندگان و حمایت‌‌‌ها بازار را به تعادل رساند

برزو حق‌‌‌شناس، تحلیلگر بازار سرمایه، با اشاره به وضعیت اخیر بورس تهران گفت: «پس از اتفاقاتی که باعث خروج سنگین نقدینگی از بازار شد، شاهد اقدامات حمایتی متعددی بودیم. البته درباره نوع این حمایت‌‌‌ها دیدگاه‌‌‌های متفاوتی وجود دارد؛ برخی آنها را مثبت ارزیابی می‌‌‌کنند و برخی هم منتقدشان هستند. از نظر من، صرف‌‌‌نظر از نحوه اجرا، این حمایت‌‌‌ها اثرگذار بودند و موفق شدند تا حدود زیادی شرایط را مدیریت کرده و بازار را به یک تعادل نسبی برسانند.»

او در ادامه افزود: «در هفته گذشته و همین هفته، حجم معاملات به سطح قابل قبولی رسید و بسیاری از نمادها به تعادل قیمتی دست یافتند. به‌‌‌واسطه کاهش فشار فروش و تضعیف سمت عرضه، طبیعی است که بازار بتواند از این نقطه حرکتی صعودی داشته باشد. اما این حرکت صعودی، در صورتی پایدار خواهد بود که ریسک‌‌‌های سیاسی و اقتصادی کاهش پیدا کنند. اگرچه که اخیرا از شدت برخی تهدیدها مانند مکانیزم ماشه یا درگیری‌‌‌های منطقه‌‌‌ای کاسته شده، اما همچنان سایه ریسک‌‌‌ها بر سر بازار وجود دارد.»

حق‌‌‌شناس با تاکید بر لزوم تقویت سمت تقاضا تصریح کرد: «هرچند فروشنده‌‌‌ها در بازار تضعیف شده‌‌‌اند و زهر فروش گرفته شده، اما برای پایداری روند مثبت، باید سمت تقاضا نیز تقویت شود. این امر صرفا در حوزه اختیارات سازمان بورس یا وزارت اقتصاد نیست. کاهش ریسک‌‌‌های سیستماتیک که عامل اصلی وضعیت فعلی بازار هستند، نیاز به سیاستگذاری‌‌‌های کلان دارد. اگر این ریسک‌‌‌ها کاهش یابند، بازار پتانسیل رشد بسیار خوبی را دارد.» او در پایان درباره چشم‌‌‌انداز هفته آینده گفت: «در صورتی که در روزهای پایانی هفته، به‌‌‌ویژه روز جمعه، شاهد تقویت ریسک‌‌‌های سیاسی نباشیم و اخبار منفی جدیدی منتشر نشود، بازار می‌تواند دوباره روند مثبتی را تجربه کند. اما تداوم این رشد، منوط به کم‌‌‌رنگ شدن سایه ریسک‌‌‌هاست.»