خبرگزاری مهر، گروه استانها: گلخانه‌ها به عنوان یکی از دستاوردهای نوین در بخش کشاورزی، با بهره‌وری بالا در مصرف آب و امکان کنترل دقیق عوامل محیطی مانند دما و رطوبت، نویدبخش آینده‌ای روشن برای تولید محصولات کشاورزی، به ویژه در مناطق با اقلیم‌های چالش‌برانگیز مانند استان بوشهر، بوده‌اند.
این سازه‌های مدرن، با فراهم کردن بستری مناسب برای کشت انواع صیفی‌جات، سبزیجات و گیاهان خاص، پتانسیل بالایی برای ارزآوری، ایجاد اشتغال و تأمین امنیت غذایی دارند.
با این حال، در استان بوشهر، این فرصت طلایی با تهدیدی جدی روبرو شده است؛ قطعی‌های مکرر و ناگهانی برق که نه تنها چرخه تولید را مختل کرده، بلکه خسارت‌های گسترده‌ای به گلخانه‌داران وارد آورده و آن‌ها را در آستانه ناامیدی قرار داده است.
قطعی برق و تبعات آن
استان بوشهر، با توجه به اقلیم گرم و مرطوب خود، برای عملکرد بهینه گلخانه‌ها نیازمند سیستم‌های کنترلی دقیق و مداوم است. این سیستم‌ها که شامل تهویه، آبیاری، تنظیم دما از طریق هیترها و فن‌ها، و روشنایی مصنوعی در برخی فصول یا ساعات خاص می‌شوند، وابستگی شدیدی به جریان برق پایدار دارند. هرگونه وقفه در تأمین برق، حتی برای مدت کوتاه، می‌تواند اثرات مخربی داشته باشد.
در فصل گرما، توقف فن‌های تهویه باعث افزایش شدید دما و خفگی گیاهان می‌شود قطعی برق، به ویژه در ساعات حساس شبانه‌روز، منجر به از کار افتادن سیستم‌های حیاتی گلخانه می‌شود.
یکی از کشاورزان بوشهری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تأثیرات مخرب قطعی برق در گلخانه‌ها اظهار کرد: در فصل گرما، توقف فن‌های تهویه باعث افزایش شدید دما و خفگی گیاهان می‌شود.
بهمن حاجب بیان کرد: در فصول سردتر، عدم فعالیت هیترها می‌تواند سرمای کشنده را به گیاهان وارد کند و تمام زحمات یک دوره کشت را به باد دهد.
وی ادامه داد: این خاموشی‌ها تنها به معنای توقف یک فرآیند نیست، بلکه به معنای مرگ گیاهان، از بین رفتن سرمایه‌گذاری انجام شده و از دست رفتن فرصت‌های درآمدزایی برای کشاورزان است.
خسارات گسترده و بی‌بازگشت
یکی از گلایه‌های اصلی کشاورزان بوشهری، عدم برنامه‌ریزی مدون و اعلام قبلی برای قطعی برق است. بسیاری از این قطعی‌ها به صورت ناگهانی رخ می‌دهند و فرصت هیچ‌گونه اقدام پیشگیرانه‌ای را به فعالان این عرصه نمی‌دهند.
خسارت‌های وارده، به خصوص در مراحل حساس رشد گیاهان مانند گل‌دهی یا میوه‌دهی، جبران‌ناپذیر است یکی دیگر از کشاورزان دشتستانی به خبرنگار مهر گفت: خسارت‌های وارده، به خصوص در مراحل حساس رشد گیاهان مانند گل‌دهی یا میوه‌دهی، جبران‌ناپذیر است. هزینه تهیه بذر، نهاده‌ها، کود و سموم، نیروی کار و نگهداری گلخانه، همگی در صورت از بین رفتن محصول، به سرمایه‌های سوخته تبدیل می‌شوند.
عبدالرضا رضایی بیان کرد: این وضعیت نه تنها تولیدکنندگان را متضرر می‌کند، بلکه زنجیره تأمین محصولات کشاورزی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. کاهش تولید و از بین رفتن بخشی از محصولات گلخانه‌ای استان، می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها در بازار و ایجاد کمبود در عرضه برخی از اقلام پرمصرف شود.
ساعت قطعی برق به شب تغییر کند
رئیس اتاق کشاورزی استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به قطع برق گلخانه‌ها از ورود خسارت‌های سنگین به کشاورزان استان بوشهر خبر داد و اظهار کرد: قطع برق در ساعات اوج گرما موجب نابودی تولید کشاورزان می‌شود.
خورشید گزدرازی با تاکید بر لزوم انتقال زمان قطعی به ساعات کم‌مصرف ۱۲ شب تا ۵ صبح بیان کرد: این درخواست توسط شرکت توزیع برق استان به خاطر پراکندگی و توزیع گلخانه‌ها در نقاط مختلف استان بوشهر رد شده است.
وی با تاکید بر اینکه باید اقدام مؤثری در خصوص این موضوع صورت گیرد ادامه داد: باید با استفاده از راهکارهای عملی به این خواسته کشاورزان استان بوشهر پاسخی در خور و شایسته داده شود.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان بوشهر تاکید کرد: علیرغم مصوبه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان بوشهر، اقدام مؤثری صورت نگرفته است.
راهکارها و مطالبات کشاورزان
کشاورزان استان بوشهر، با درک محدودیت‌ها و چالش‌های حوزه انرژی، راهکارهایی را برای برون‌رفت از این بحران ارائه می‌دهند که نیازمند توجه جدی مسئولان است. برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی، تنظیم ساعت قطعی برق در ساعات کم‌مصرف یا شبانه، حمایت از نصب و راه‌اندازی سیستم‌های برق اضطراری (ژنراتور)، اصلاح تعرفه‌های برق گلخانه‌ها و سرمایه‌گذاری در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله این راهکارها است.
با توجه به وابستگی گلخانه‌ها به سیستم‌های خنک‌کننده در روز و احتمال نیاز به هیتر یا روشنایی در شب، کشاورزان خواستار تنظیم زمان قطعی برق در ساعات شب هستند. در طول شب، دمای محیط پایین‌تر است و نیاز به تهویه فعال کمتر می‌شود، در حالی که در صورت استفاده از سیستم‌های گرمایشی یا نوردهی، این قطعی‌ها آسیب‌زننده‌تر خواهند بود.
یکی از خواسته‌های کشاورزان، برنامه‌ریزی دقیق و اعلام قبلی زمان‌بندی قطعی برق است. این اطلاع‌رسانی باید به گونه‌ای باشد که کشاورزان بتوانند با تنظیم سیستم‌های خود یا استفاده از ذخایر اضطراری، از بروز خسارت جلوگیری کنند.
دولت و شرکت‌های توزیع برق می‌توانند با ارائه تسهیلات، مشوق‌های مالی و فنی، کشاورزان را به سمت نصب و راه‌اندازی ژنراتورهای پشتیبان در گلخانه‌ها سوق دهند. این اقدام، اگرچه هزینه‌بر است، اما می‌تواند امنیت تولید را تا حد زیادی تضمین کند.
با توجه به ماهیت تولیدی و ساعات کاری متفاوت گلخانه‌ها، بازنگری در تعرفه‌های برق و ایجاد تعرفه‌های حمایتی ویژه برای بخش کشاورزی گلخانه‌ای، می‌تواند فشار اقتصادی ناشی از هزینه‌های برق را کاهش دهد.
تشویق و حمایت از نصب پنل‌های خورشیدی در گلخانه‌ها و اتصال آن‌ها به شبکه یا استفاده از آن‌ها به عنوان منبع برق اضطراری، می‌تواند راهکاری بلندمدت و پایدار برای کاهش وابستگی به شبکه سراسری و کاهش هزینه‌ها باشد.
استان بوشهر پتانسیل بالایی در توسعه بخش کشاورزی گلخانه‌ای دارد و این بخش می‌تواند نقش مهمی در اقتصاد استان و کشور ایفا کند. اما این پتانسیل تنها در صورت وجود زیرساخت‌های پایدار، به ویژه تأمین برق مطمئن، قابل تحقق است.
قطعی‌های برق در گلخانه‌ها، نه تنها معیشت کشاورزان را تهدید می‌کند، بلکه سرمایه‌گذاری‌های کلان در این حوزه را نیز بی‌ثمر می‌سازد. مسئولان امر می‌بایست با درک عمیق از حساسیت این موضوع و با همکاری فعالان بخش کشاورزی، راهکارهای عملی و پایدار برای حل معضل برق گلخانه‌ها، به‌ویژه تنظیم ساعات قطعی و ارائه برنامه‌ریزی مدون، اتخاذ نمایند تا چراغ گلخانه‌ها، که نماد امید و نوآوری در کشاورزی هستند، همچنان روشن بماند و از تبدیل شدن این فرصت به یک فاجعه جلوگیری شود.
