از سهمیه المپیک تا قعر آسیا؛ تنها ۴۰ ماه طول کشید تا بسکتبال ایران از بلندترین قله‌های افتخار به عمیق‌ترین دره‌های ناکامی برسد. در دوره‌ای که با شعار نسل‌سازی و تحول آغاز شد، فدراسیون جواد داوری به شکلی بی‌سابقه، رکورد شکست در تمامی رده‌ها، تورنمنت‌ها و ساختارها را درو کرد؛ دقیقاً به‌طور میانگین، یک ناکامی در هر ماه!
به گزارش سرویس ورزشی تابناک، بسکتبال ایران تا پیش از سال ۱۴۰۱، یکی از ورزش‌های پرمدال و معتبر در سطح قاره آسیا به شمار می‌رفت؛ افتخاراتی مانند سهمیه المپیک توکیو از مسیر جام جهانی ۲۰۱۹ چین، این جایگاه را تثبیت کرده بود. اما از لحظه‌ای که مدیریت فدراسیون به جواد داوری سپرده شد، مسیر این ورزش نه‌تنها صعودی نبود، بلکه وارد فاز سقوطی بی‌وقفه شد.
حالا و پس از گذشت ۴۰ ماه از آغاز این دوره مدیریت، کارنامه‌ای تلخ پیش‌روست؛ ۴۰ ماه و دقیقاً ۴۰ ناکامی بزرگ، از دست رفتن سهمیه‌های جهانی، سقوط در آسیا، بی‌ثباتی در داخل و فرسایش معنوی یک جامعه‌ی ورزشی که زمانی افتخار قاره بود. گزارشی پیش‌رو، مرور مستندی است از تمام شکست‌هایی که طی این دوره رقم خورده و بسکتبال ایران را در تاریک‌ترین روزهای خود فرو برده است.
*ناکامی‌های سال ۱۴۰۱
۱. حذف از رقابت‌های انتخابی بسکتبال سه‌نفره آسیا و از دست دادن سهمیه جام جهانی
۲. پنجمی در قهرمانی آسیا در تهران و ناکامی در صعود به جهانی جوانان
۳. حذف تیم ملی بزرگسالان از کاپ آسیا ۲۰۲۲ (جاکارتا)
۴. هشتمی نوجوانان در آسیا و ناکامی در کسب سهمیه جهانی
۵. پنجم شدن دختران نوجوان در دسته دوم آسیا؛ ناکامی در صعود
۶. حذف دختران جوان از آسیا به دلیل اعلام دیرهنگام آمادگی
۷. لغو سفر دختران به کاپ آسیا به‌خاطر ویزای سنگاپور
۸. حذف تیم ۳ نفره مردان از رقابت‌های کاپ آسیا
۹. حذف دختران از بازی‌های کشورهای اسلامی
۱۰. حذف پسران ۳ نفره زیر ۱۷ سال از آسیا
۱۱. حذف دختران ۳ نفره زیر ۱۷ سال از آسیا
*ناکامی‌های سال ۱۴۰۲
۱۲. حذف تیم ۳ نفره مردان و زنان در کاپ آسیا ۲۰۲۳
۱۳. شکست دختران زیر ۱۶ سال مقابل فیلیپین و ماندن در دسته دوم
۱۴. ناکامی زنان ایران مقابل اندونزی و حذف از صعود به دسته A آسیا
۱۵. فاجعه جام جهانی ۲۰۲۳؛ رتبه ۳۱ از ۳۲ تیم
۱۶. ششمی پسران زیر ۱۶ سال آسیا و از دست رفتن سهمیه جهانی
۱۷. حذف سه‌نفره مردان در بازی‌های آسیایی هانگژو
۱۸. شکست تیم ملی در یک‌چهارم بازی‌های آسیایی مقابل فیلیپین و حذف
*ناکامی‌های سال ۱۴۰۳
۱۹. بی‌ثبات‌کردن لیگ برتر بسکتبال که منجر به انحلال باشگاه‌های متعدد، از دست‌دادن جایگاه ایران در لیگ باشگاه‌های آسیا و تضعیف تیم‌های ایرانی مقابل حریفان آسیایی شد.
۲۰. چهارمی دختران جوان دسته دو آسیا
۲۱. ششمی تیم جوانان پسر در شهریور و حسرت تکراری جهانی
۲۲. لغو سفر تیم سه‌نفره زنان به باکو با وجود اعلام آمادگی رسمی
*ناکامی‌های ۱۴۰۴ (تا امروز)
۲۳. حذف دختران مقابل ویتنام و از دست رفتن کاپ آسیا ۲۰۲۵
۲۴. یازدهمی تیم ملی مردان در میان ۱۲ تیم کاپ آسیا
۲۵. حذف در انتخابی جام جهانی ۲۰۲۵ مقابل مونته‌نگرو و رواندا
*سایر نتایج کسب شده
۲۶. باخت به قطر پس از ۱۸ سال
۲۷. شکست سنگین مقابل لبنان بعد از ۱۵ سال
۲۸. باخت دختران به ساموآ در دسته دو آسیا
۲۹. شکست پسران برابر هند در نوجوانان آسیا
۳۰. باخت تیم ملی ۳×۳ بانوان به ویتنام و مردان به رواندا
*بی‌ثباتی مدیریتی و ساختاری
۳۱. سه سرمربی برای تیم ملی در سه سال!
۳۲. بیش از ۱۵ تغییر در پست‌های فنی، سرپرستی و مدیریتی تیم‌های ملی
۳۳. تغییرات بی‌پایان در کادرهای ۳×۳؛ مردان و زنان
۳۴. سه رئیس سازمان لیگ در سه سال
۳۵. سه مدیر روابط عمومی در سه سال؛ وضعیت فعلی: نامشخص!
۳۶. استعفا، کناره‌گیری یا عزل بیش از ۱۰ نیروی سازمان لیگ
۳۷. نبود شفافیت مالی و آیین‌نامه‌ای در لیگ‌ها
۳۸. فرمت متغیر لیگ‌ها؛ انحلال تیم‌های باسابقه
۳۹. سقوط رتبه جهانی ۳×۳ به جایگاه ۷۹ جهان
۴۰. حذف بسکتبال ایران از تورنمنت‌های سنتی مثل ویلیام جونز
شاید هیچ‌گاه سابقه نداشته که یک فدراسیون ورزشی، در بازه‌ای کمتر از چهار سال، چنین گستره‌ای از ناکامی، بی‌ثباتی و انزوا را تجربه کند. وعده نسل‌سازی در بسکتبال، حالا بیشتر شبیه به سرابی است که پشت آن، زمین سوخته‌ای از نتایج ویران‌شده و فرصت‌های از دست‌رفته پنهان شده است. بسکتبال ایران به یک بازنگری فوری نیاز دارد؛ پیش از آنکه عدد «۴۰ در ۴۰» به نمادی از سقوط تاریخی تبدیل شود.
