به گزارش مشرق، در اقدامی غافلگیرکننده، مقامات جدید سوریه عبارت «سوری» را برای فلسطینیهای سوری لغو کردهاند و عبارت «مقیم فلسطینی» را به کار گرفتهاند. این فلسطینیها همچنین در سوابق رسمی خارجی محسوب میشوند و هرگونه ارتباط جغرافیایی با سوریه، جایی که در آن متولد شدهاند، حذف میشود. این موضوع سوالات متعددی را در مورد دلیل این اقدام مطرح میکند؛ اقدامی که همزمان با تلاشهای جاری برای عادیسازی روابط بین دولت سوریه و رژیم صهیونیستی، با میانجیگری چندین طرف که ایالات متحده نقش محوری در آن ایفا میکند، صورت میگیرد.
طبق گزارش الاخبار، اصلاحاتی که در اسناد تازه منتشر شده مشاهده میشود شامل حذف عبارت «فلسطینی-سوری» و استفاده از عبارت «مقیم فلسطینی» و گنجاندن کلمه «خارجی» به جای نام استان سوری است که فرد مورد نظر در آن متولد شده است. موارد فوق عملا به معنای تدوین یک تعریف قانونی جدید برای فلسطینیهای سوریه است که پیش از این از حقوق برابر با شهروندان سوری در زمینه اشتغال، آموزش، خدمات پزشکی و سایر خدمات، بدون اعطای تابعیت سوری، برخوردار بودند. این امر با هدف حفظ هویت فلسطینی آنها و تضمین باز ماندن پرونده بازگشت که اسرائیل به دنبال بستن آن است انجام میشود.
تلویزیون سوریه که توسط قطر تأمین مالی میشود و حامی مقامات جدید است، در اظهارنظری پیرامون جنجالی که بر سر انتشار تصویر این سند و اصلاحات آن به پا شده است، به نقل از «غیاث دبور» وکیل و فعال حقوق بشر، پس از تماس با مقامات دولتی مربوطه گفت که آنچه اتفاق افتاده «صرفا یک خطای فنی» بوده و هیچ پیامد سیاسی یا اجتماعی نداشته است. او این «اشتباه» را به ادامه سازوکاری که قبل از روی کار آمدن دولت موقت سوریه، در استان ادلب وجود داشت، نسبت داد که به موجب آن فلسطینی-سوریها به عنوان «فلسطینیهای مقیم» و فلسطینیهایی که پس از سال ۱۹۴۸ به سوریه رسیده بودند به عنوان «غیرمقیم» ثبت میشدند.
از سوی دیگر، گروه اقدام برای فلسطینیها در سوریه اعلام کرد که تغییرات گستردهتری را در دادههای پناهندگان فلسطینی ثبتشده در سوابق رسمی مدنی مشاهده کرده است. این بخشی از یک برنامه آزمایشی برای یک برنامه دولتی جدید با هدف یکپارچهسازی پایگاههای داده و پیوند سوابق پناهندگان فلسطینی به ثبت احوال عمومی سوریه است. به گفته منابع حقوق بشری در گروه مذکور، برنامه جدید منجر به تغییرات اساسی در برخی سوابق شده است، از جمله حذف ستون «تاریخ پناهندگی» و جایگزینی ستون «وطن اصلی» در فلسطین با عبارت «مقیم فلسطین» که استان سوری را به عنوان محل اقامت دائم مشخص میکند. مواردی نیز ثبت شده است که افراد به عنوان «خارجی» طبقهبندی میشوند که نگرانیهای قانونی را در بین سازمانهای جامعه مدنی برانگیخته است.
با این حال، وضعیت حقوقی جدید که هنوز مستقیما توسط مقامات دولت موقت سوریه رد یا تأیید نشده است، در صورت تصویب، عملا به معنای انکار حقوق فلسطینیان مشابه سوریها خواهد بود و در نتیجه فشار بر آنها را افزایش میدهد. این با تلاشهای دولت جدید برای محدود کردن گروههای فلسطینی که فعالیت سیاسی آنها در سوریه عملا متوقف شده و به جنبههای بشردوستانه محدود شده است، مطابق با شروط آمریکا در رابطه با روابط واشنگتن با دولت موقت سوریه و لغو تحریمهای اعمال شده علیه سوریه، مطابقت دارد.