همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: دمای هوا در بسیاری از مناطق کشور، روند افزایشی به خود گرفته و بر اساس آخرین نقشه‌های هواشناسی، از اواخر هفته جاری با شدت گرفتن این روند، شاهد یکی از گسترده‌ترین و محسوس‌ترین موج‌های گرما در سال جاری خواهیم بود. موجی که همین امروز در شهرهایی مثل تهران محسوس و آزاردهنده است.
در روزهایی که هوا گرم‌تر است، همه ما باید مراقب سلامت خود باشیم و از آن به خوبی محافظت کنیم اما باید بدانیم که چند گروه از بقیه آسیب‌پذیرترند و نیاز به محافظت بیشتری دارند. یکی از این گروه‌ها کودکان به خصوص کودکان زیر ۲ سال هستند که بدن‌شان هنوز توانایی کافی برای تنظیم دمای خود را ندارد، در ابراز ناراحتی خود از گرما و تشنگی ناتوان هستند و مستقلا توان خروج از شرایط گرما را هم ندارند. کودک ممکن است با گریه یا بی‌قراری واکنش خود را نشان دهد و اگر این علائم توسط بزرگ‌ترها جدی گرفته نشود، خطر بروز عوارض شدید افزایش می‌یابد.
کودکان از گرما چه آسیب‌هایی می‌بینند؟
متاسفانه بعضی والدین ناآگاه در روزهای گرم و آتشین، کودکان خردسال خود را در آغوش می‌گیرند یا داخل کالسکه می‌گذارند و در گرم‌ترین ساعات روز از خانه بیرون می‌برند. درحالی‌که کارشناسان می‌گویند حتی کودک خود را در فضای نیمه‌باز مثل ایوان و بالکن، پارک سایه‌دار یا در حیاط که گرما می‌تواند اثرات خود را بگذارد، نبرید. حتی اگر تابش خورشید مستقیم نباشد.
اگر می‌خواهید بدانید که کودک ۲ سال از گرما چه آسیب‌هایی می‌بیند، باید بگوییم کوچک‌ترین مشکلی که برای آنها به وجود می‌آید، کم‌آبی بدن یا دهیدراسیون و کم‌انرژی شدن است که همان هم می‌تواند مقدمه گرمازدگی باشد. عرق‌سوز شدن، خواب‌آلودگی و گرمازدگی مشکلات بزرگ‌تری هستند که ممکن است برای این افراد کوچک پیش بیاید.
والدین باید بدانند که کودک زیر ۲ سال خیلی زود آب بدن خود را از دست می‌دهند و اگر دهیدراسیون جدی گرفته نشود، می‌تواند به بی‌حالی، کاهش ادرار، خشکی دهان و در موارد حاد به بستری شدن بینجامد. علائمی که گاه به گرمازدگی منجر خواهد شد. شاید تصور کنید که کودکان دچار گرمازدگی نمی‌شوند. چون اصلا راه نمی‌روند و این والدین هستند که آنها را در آغوش می‌گیرند یا در کالسکه راه می‌برند اما همین در معرض تابش نور خورشید قرار داشتن می‌تواند برای آنها خطرآفرین شود. چون ظرفیت تنظیم دمای بدن کودک زیر ۲ سال خیلی پایین‌تر از ما است و در عرض چند دقیقه زیر آفتاب ممکن است دچار کم‌آبی یا حتی عوارض جدی‌تر شوند.
پزشکان توصیه می‌کنند که در ساعات اوج گرما یعنی حدود ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر، کودکان به کودکان زیر ۲ سال اصلاً از خانه بیرون برده نشوند. چون تابش مستقیم آفتاب و گرمای هوا در این ساعات برای بدن کوچک و آسیب‌پذیر آنها بسیار خطرناک است.
بیشتر بخوانید؛
-
گرمای شدید چه بلایی سر بدن می‌آورد؟
-
گرمای تابستان می‌تواند باعث غش کردن شما شود
-
۱۰ توصیه متخصصان طب سنتی برای پیشگیری از گرمازدگی
-
با این کارها گرمازده نمی شوید
اگر مجبور شدیم بیرون برویم، چه کنیم؟
اما در برخی مواقع و موارد ممکن است بیرون بردن کودک زیر ۲ سال اجتناب‌ناپذیر باشد. مثلا کودک نوبت پزشک دارد، یا مادر خریدی ضروری دارد و نمی‌تواند نرود یا نمی‌تواند کودک را تنها در خانه بگذارد و دلایل دیگر. در چنین شرایطی رعایت چند نکته مهم می‌تواند از شدت آسیب جلوگیری کند:
۱. لباس مناسب به او بپوشانید: لباس‌های نخی، سبک و روشن برای کودک انتخاب کنید. لباس‌های تیره یا ضخیم گرما را در خود نگه می‌دارند و خطر گرمازدگی را افزایش می‌دهند.
۲. کرم ضدآفتاب را فراموش نکنید: از کرم ضدآفتاب مخصوص کودک (برای کودکان بالای ۶ ماه) استفاده کنید تا از آفتاب‌سوختگی پوست حساس آنها جلوگیری شود.
۳. از سایه‌بان استفاده کنید: اگر کودک در کالسکه است، حتماً از سایه‌بان استفاده کنید. هیچ‌وقت اجازه ندهید کودک مستقیم زیر آفتاب باشد. حتی یک دقیقه.
۴. مایعات را فراموش نکنید: برای نوزادان زیر شش ماه، شیر مادر یا شیر خشک کافی است. اما به کودکان کمی بزرگ‌تر، آب یا شربت‌های رقیق‌شده طبیعی بدهید. و مدام این کار را بکنید تا بدن کودک کم‌آب نشود.
۵. بدن کودک را خنک نگه دارید: می‌توانید با دستمال مرطوب (نه یخ‌زده) پیشانی، گردن و دست‌های کودک را خنک نگه دارید.
۶. اگر کودک را با خودرو بیرون می‌برید: اگر قرار است در اوج گرما کودک را با خودروی خودتان بیرون ببرید، کولر خودرو باید حتما روشن باشد و دمای ثابتی هم داشته باشد. قبل از سوار کردن کودک، درهای خودرو را مدتی باز بگذارید و کولر را روشن کنید تا هوا خنک شود و بعد کودک را سوار کنید. اگر کولر خودرو خوب خنک نمی‌کند یا خراب است، کودک را در این شرایط اصلا سوار نکنید. چون گرمای داخل خودرو برای کودک خطرناک است. درضمن اگر جایی کار دارید، هرگز کودک را در خودرو تنها رها نکنید. حتی برای چند دقیقه کوتاه.
۷. علائم هشدار را بشناسید: اگر متوجه بی‌حالی، خشکی دهان، پوست قرمز یا عدم تعریق در کودک‌تان شدید، سریع کودک را به محیط خنک انتقال بدهید و در صورت استمرار علائم، حتما و فوری او را نزد پزشک ببرید..
کودک و گرمازدگی‌های مرگبار
گزارش‌های متعدد از کشورهای مختلف جهان نشان می‌دهد که گرمازدگی شدید می‌تواند منجر به بیهوشی، کما و حتی مرگ نوزادان و کودکان خردسال شود. درک این موضوع که کودکان زیر ۲ سال دربرابر گرمای شدید آسیب‌پذیرند، می‌تواند والدین را نسبت به اهمیت مراقبت‌های پیشگیرانه آگاه‌تر کند.
در کشورهای گرمسیر مثل هند، آمریکا و برخی مناطق خاورمیانه، بارها گزارش‌هایی از جان باختن کودکان بر اثر گرمازدگی منتشر شده است. برای مثال، تنها ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قرار گرفتن نوزاد در داخل خودرویی که در زیر آفتاب پارک شده، می‌تواند دمای داخلی خودرو را به بیش از ۵۰ درجه سانتی‌گراد برساند؛ دمایی که برای بدن حساس و ناتوان کودک خردسال مرگبار است و بارها در اخبار حوادث خوانده‌ایم که یک کودک در گرمای داخل خودرو جان خود را از دست داد.
پس گرمازدگی در نوزادان و کودکان زیر ۲ سال نه تنها یک احتمال دور از ذهن نیست، بلکه تهدیدی واقعی و جدی برای سلامت و حتی جان آنها است. به همین دلیل، توصیه مؤکد این است که در روزهای گرم تابستان، از بیرون بردن کودکان در ساعات اوج گرما خودداری شود. در شرایط کاملاً ضروری هم رعایت کامل نکات ایمنی الزامی است.
کاذشناسان می‌گویند حتی اگر در غیر از ساعات اوج تابش نور خورشید - یعنی بین ساعت ۱۰ تا ۱۶ - نکات ایمنی را برای بیرون بردن کودک‌تان از خانه رعایت کنید. چون بدن کودک حساس‌تر از چیزی است که تصور می‌کنید و یک غفلت کوچک می‌تواند آسیب جدی به کودک‌تان بزند.
