به گزارش همشهری آنلاین، رئیسجمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، به دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، و همچنین مقامهای ایرانی اعلام کرده است که از ایده توافق هستهایای حمایت میکند که در آن ایران قادر به غنیسازی اورانیوم نباشد. منابع آگاه از این مذاکرات این موضوع را به وبسایت Axios گفتهاند.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟ روسیه طی سالها، اصلیترین حامی دیپلماتیک ایران در مسئله هستهای بوده است. اما در حالی که مسکو بهصورت علنی از حق ایران برای غنیسازی اورانیوم دفاع میکند، پوتین در پی جنگ ۱۲روزه بین اسرائیل و ایران، در محافل خصوصی موضعی سختگیرانهتر اتخاذ کرده است.
پشت صحنه: به گفته سه مقام اروپایی و یک مقام اسرائیلی که در جریان موضوع قرار دارند، مسکو ایرانیان را به پذیرش سیاست «غنیسازی صفر» تشویق کرده است.
دو منبع اظهار داشتهاند که روسها همچنین دولت اسرائیل را در جریان موضع پوتین در خصوص غنیسازی اورانیوم توسط ایران قرار دادهاند. یک مقام ارشد اسرائیلی گفت: «ما میدانیم که پوتین این را به ایرانیها گفته است.»
پوتین همچنین این موضع را در تماسهای هفته گذشته خود با ترامپ و امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، مطرح کرده است.
وضعیت کنونی: به ادعای آکسیوس حملات اسرائیل و ایالات متحده بهطور جدی تأسیسات هستهای ایران را آسیب زدهاند، اما نتوانستهاند تمامی اورانیوم غنیشده در سطوح بالا را از بین ببرند. هنوز مشخص نیست که آیا سانتریفیوژهای ایران از این حملات جان سالم بهدر بردهاند یا نه.
ترامپ بهصراحت اعلام کرده که خواهان توافق هستهای جدیدی با ایران است. منابع میگویند اگر مذاکرات در هفتههای آینده آغاز شود، غنینکردن اورانیوم در خاک ایران یکی از خواستههای اصلی ایالات متحده خواهد بود.
ایران مدتهاست که بر حفظ حق غنیسازی خود تحت هر توافقی تأکید کرده است.
نکته قابلتوجه آن که منابع میگویند پوتین و دیگر مقامهای روس در هفتههای اخیر چندین بار حمایت خود را از توافق «غنیسازی صفر» به ایرانیها منتقل کردهاند.
یک مقام اروپایی با اطلاع مستقیم از این پرونده گفت: «پوتین از غنیسازی صفر حمایت میکند. او ایرانیها را تشویق کرد تا در این مسیر گام بردارند تا مذاکرات با آمریکاییها شرایط مطلوبتری پیدا کند. اما ایرانیها گفتند که چنین چیزی را در نظر نخواهند گرفت.»
آکسیوس ادامه مدعی شد: موضع پوتین بهویژه از آن جهت قابلتوجه است که ایران در جریان جنگ روسیه در اوکراین، حمایت گستردهای از مسکو داشته؛ از جمله با ارسال صدها پهپاد انتحاری و موشکهای زمین به زمین.
در طول و پس از جنگ ۱۲روزه، ایرانیها از اینکه روسیه جز صدور بیانیههای مطبوعاتی، حمایت قابلتوجهی از آنها نکرده، احساس نارضایتی کردهاند.
کاخ کرملین و کاخ سفید به درخواست برای اظهار نظر پاسخ ندادهاند. نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز از اظهار نظر خودداری کرده است.
دروسها در محافل عمومی و خصوصی اعلام کردهاند که اگر توافقی حاصل شود، آمادهاند اورانیوم غنیشده در سطوح بالا را از ایران خارج کنند.
منابع میگویند روسیه سپس اورانیوم با غنای ۳.۶۷ درصد برای تولید برق هستهای، و همچنین مقادیر محدودی اورانیوم با غنای ۲۰ درصد برای راکتور تحقیقاتی تهران و تولید ایزوتوپهای هستهای را به ایران ارائه خواهد داد.
آنچه باید زیر نظر داشت: نماینده کاخ سفید، استیو ویتکاف، با وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، در خصوص ازسرگیری مذاکرات هستهای گفتوگو کرده است.
طبق برنامهای که پیشتر مطرح شده بود، قرار بود در روزهای آینده دیداری در اسلو صورت گیرد، اما منابع میگویند که هم طرف ایرانی و هم ویتکاف از این ایده فاصله گرفتهاند و اکنون به دنبال محل دیگری برای مذاکره هستند. / ترجمه شفقنا از آکسیوس