در دو روز گذشته (۸ و ۹ ژوئیه ۲۰۲۵)، منطقه خبات در استان اربیل، اقلیم کردستان عراق ، شاهد درگیریهای مسلحانه شدیدی میان نیروهای پیشمرگه وابسته به حزب دموکرات کردستان (KDP) به رهبری خاندان بارزانی و اعضای عشیره هرکی به رهبری خورشید هرکی بود. این درگیریها که ریشه در اختلافات ملکی و تنشهای سیاسی-قبیلهای دارد، به یکی از جدیترین چالشهای امنیتی در اقلیم کردستان در سالهای اخیر تبدیل شده است.
به گزارش فرارو، درگیریها در پی تلاش نیروهای امنیتی اقلیم کردستان برای بازداشت خورشید هرکی، یکی از رهبران برجسته عشیره هرکی، آغاز شد. این اقدام به اتهام اختلافات ملکی با عشیره گوران، بهویژه بر سر زمینهای زراعی در منطقه خبات، صورت گرفت. منابع محلی و رسانهای گزارش دادهاند که این اختلافات ملکی سالهاست که بین این دو عشیره وجود دارد و بارها منجر به تنشهای کوچکتر شده است. با این حال، تلاش برای بازداشت خورشید هرکی به دلیل مقاومت مسلحانه محافظان وی و حمایت گسترده عشیره هرکی، به سرعت به یک درگیری مسلحانه تمامعیار تبدیل شد.
خورشید هرکی، چهرهای شناختهشده در میان عشایر هرکی، پیشتر از حزب دموکرات کردستان جدا شده بود اما با میانجیگری به این حزب بازگشته بود. او در ویدئویی که در شبکههای اجتماعی منتشر شد، مردم را به "قیام ملی" علیه دولت اقلیم کردستان و مسعود بارزانی فراخواند و بارزانی را متهم به نابودی اتحاد و قدرت ملت کرد کرد. این فراخوان، همراه با حمایت برخی دیگر از قبایل، دامنه درگیریها را گسترش داد.
درگیریها از شامگاه ۸ ژوئیه ۲۰۲۵ در منطقه خبات آغاز شد. نیروهای امنیتی، شامل یگانهای زرفانی (یگان ویژه پیشمرگه وابسته به حزب دموکرات کردستان)، پلیس و نیروهای آسایش، برای اجرای حکم بازداشت خورشید هرکی وارد منطقه شدند. اما اعضای عشیره هرکی با پرتاب سنگ و تیراندازی به سوی نیروهای امنیتی مقاومت کردند. این درگیری در ابتدا تلفات جانی نداشت، اما بهتدریج با شدت گرفتن تیراندازیها، گزارشهایی از کشته و زخمی شدن افراد منتشر شد.
منابع خبری گزارش دادهاند که درگیریها با استفاده از سلاحهای سبک و سنگین ادامه یافت. عشایر هرکی و قبایل متحد آنها جادههای اصلی منتهی به اربیل، از جمله مسیر خبات به اربیل، را مسدود کردند تا از رسیدن نیروهای کمکی پیشمرگه به منطقه جلوگیری کنند. این اقدام باعث شد که نیروهای پیشمرگه زرفانی و تجهیزات زرهی بیشتری به منطقه اعزام شوند. گزارشها حاکی از آن است که دستکم یک نفر از اعضای عشیره هرکی کشته و پنج نفر از نیروهای زرفانی زخمی شدند. برخی منابع محلی از کشته شدن دو نفر و زخمی شدن چندین نفر دیگر نیز خبر دادهاند.
بر اساس برخی گزارشها، یگانهایی از ارتش عراق به حالت آمادهباش درآمده و به سمت مناطق درگیری در خبات حرکت کردهاند. همچنین، شایعاتی درباره حضور نیروهای حشد الشعبی برای حفاظت از میادین گازی در منطقه مطرح شده است، هرچند این اطلاعات تأیید نشده است. برخی منابع غیررسمی نیز از پرواز پهپادهای ترکیه در آسمان کردستان عراق خبر دادهاند، که ممکن است به حمایت از حکومت بارزانی یا نظارت بر اوضاع مرتبط باشد. با این حال، این ادعاها از سوی منابع رسمی تأیید نشدهاند.
درگیریهای خبات نشاندهنده شکنندگی ساختار سیاسی-قبیلهای اقلیم کردستان است. حزب دموکرات کردستان، به رهبری خاندان بارزانی، از زمان تأسیس اقلیم در سال ۱۹۹۱ کنترل قابلتوجهی بر این منطقه داشته است، اما تنشهای قبیلهای و نارضایتیهای داخلی، مانند آنچه در این درگیریها مشاهده شد، میتواند به چالشهای جدی برای این حزب منجر شود.
برخی تحلیلگران معتقدند که این بحران ممکن است به فرصتی برای مداخله نیروهای خارجی یا حتی دولت مرکزی عراق تبدیل شود. همچنین، مسدود شدن جادهها و فراخوان خورشید هرکی برای قیام ملی، خطر گسترش درگیریها به سایر مناطق اقلیم را افزایش داده است.